Γράφει ο Ceteris Paribus
«Προς γαρ το τελευταίον εκβάν, έκαστον των πριν υπαρξάντων κρίνεται»
Δημοσθένης, Ολυνθιακός Α’
Ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε το «διασκέδασε» στη Ρίγα. Οι θριαμβευτικά ειρωνικές εκφράσεις του για την ελληνική πλευρά ήταν ανάλογου διπλωματικού ήθους με το μπούλινγκ των άλλων υπουργών Οικονομικών προς τον κ. Βαρουφάκη.
Ενώ όμως στο επίπεδο των υπουργών Οικονομικών είχαμε τις εκδηλώσεις ενός τέτοιου πολιτικού ήθους, το κλίμα αντιθέτως ήταν θερμό στις πολιτικές συναντήσεις κορυφής μεταξύ του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα και της κ. Μέρκελ. Μέχρι πριν μία βδομάδα ήταν ο κ. Βαρουφάκης που «όργωσε» τα διεθνή φόρα στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, με τον «αέρα» του «απόλυτου άρχοντος», αλλά ύστερα από τις συναντήσεις κορυφής του Έλληνα πρωθυπουργού, η front line της ελληνικής διαπραγμάτευσης έχει αναδομηθεί πλήρως, υπό την άμεση πλέον επίβλεψη του πρωθυπουργού…
Ύστερα απ’ αυτό, όλα όσα έγιναν στην Αθήνα και όσα βλέπουν το φως της δημοσιότητας συγκλίνουν στο ίδιο συμπέρασμα: ο Αλέξης Τσίπρας αμφιταλαντεύτηκε ασφαλώς, αναμετρήθηκε με τους δαίμονές του, αλλά κατέληξε οριστικά στο σενάριο του συμβιβασμού.
Οι ισχυρές ενδείξεις είναι ήδη πολλές, αλλά εδώ θα σταχυολογήσουμε τις πλέον βασικές:
1. Η διπλωματία κορυφής του κ. Τσίπρα:
Το πιο «τρανταχτό» στοιχείο που διέρρευσε στον Τύπο, αφορούσε την ύπαρξη κανόνων εχεμύθειας γι’ αυτά που είχαν ειπωθεί στη συνάντηση με την κ. Μέρκελ. Τέτοιοι κανόνες εχεμύθειας επιβάλλονται μόνο όταν οι συνομιλίες τείνουν σε ευτυχή κατάληξη, η οποία απαιτεί λεπτούς χειρισμούς και πρέπει να προστατευτεί από «ατυχείς διαρροές»…
2. Η «τιμητική αποστράτευση» του κ. Βαρουφάκη:
Από μόνη της είναι πολύ εύγλωττη ώστε να μη χρήζει ιδιαίτερου σχολιασμού. Χρήζει όμως σχολιασμού η σύνθεση και ο καταμερισμός ρόλων στη νέα διαπραγματευτική ομάδα.
Αδιαμφισβήτητος επικεφαλής, με το γνωστό στυλ που τον χαρακτηρίζει να συντονίζει «από την πίσω γραμμή», ο Γιάννης Δραγασάκης. Ο άνθρωπος που είχε τη συνευθύνη, μαζί με τον κ. Βαρουφάκη, του πρώτου κύκλου των διαπραγματεύσεων μέχρι και το Eurogroup πριν την 20ή Φεβρουαρίου και που έκτοτε «εξαφανίστηκε» από το προσκήνιο. Αυτός που σε κείνο το Eurogroup πριν την 20ή Φεβρουαρίου είχε υπογράψει, αλλά ο κ. Βαρουφάκης πήρε τηλέφωνο τον Αλέξη Τσίπρα και η υπογραφή αποσύρθηκε. Στη συνέχεια, αποσύρθηκε ο ίδιος ο κ. Δραγασάκης – και τώρα πλέον ξέρουμε ότι αποσύρθηκε επειδή διαφωνούσε με τη διαπραγματευτική γραμμή του Βαρουφάκη. Το γεγονός ότι τώρα επιστρέφει σε ρόλο ουσιαστικού επικεφαλής της διαπραγματευτικής ομάδας, είναι απόδειξη ότι συμφωνεί με τη νέα διαπραγματευτική γραμμή.
Οι ισχυρές ενδείξεις με τη σύνθεση της νέας διαπραγματευτικής ομάδας δεν τελειώνουν εδώ. Εξίσου εύγλωττη είναι η αντικατάσταση του γ.γ. του υπουργείου Οικονομικών κ. Ν. Θεοχαράκη από ντον επικεφαλής του Σώματος Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων κ. Γιώργο Χουλιαράκη. Ο πρώτος έχει υποστεί επίσης μπούλινγκ στις συναντήσεις σε ευρωπαϊκό έδαφος (οι Ευρωπαίοι συνομιλητές του τον έχουν αποκαλέσει, όπως διέρρευσε στον Τύπο, «ταξιτζή»), ενώ ο δεύτερος είναι «αυτός με τον οποίο αγαπούν να διαπραγματεύονται».
Σε κάθε περίπτωση, η νέα διαπραγματευτική ομάδα έχει σαφώς όχι μόνο την εντολή, αλλά και την κατάλληλη σύνθεση για να «κάνει ό,τι χρειάζεται ώστε να επιτευχθεί συμβιβασμός».
3. Η προαναγγελία πολυνομοσχεδίου με τις μεταρρυθμίσεις Βαρουφάκη:
Είναι φανερό ότι δεν επρόκειτο να υπάρξει κανενός είδους νομοσχέδιο -και μάλιστα πολυνομοσχέδιο- χωρίς την έγκριση των δανειστών, ιδιαίτερα σε αυτή τη φάση. Είναι επίσης φανερό ότι αυτό το πολυνομοσχέδιο δεν θα είναι η «συμφωνία», αλλά ο πλέον εύπεπτος για τον ΣΥΡΙΖΑ «εκτεταμένος της πρόλογος»…
4. Η εμπλοκή και άλλων υπουργών στη διαδικασία των συνομιλιών:
Το αποκάλυψε με τις χθεσινές του δηλώσεις ο κ. Ντάισελμπλουμ:
«Είχα επαφή με τον Έλληνα πρωθυπουργό για να δούμε πως η διαδικασία, πέραν των σύνθετων συνομιλιών για το περιεχόμενο (του προγράμματος), πως θα προχωρήσει η διαδικασία. Χρειαζόμαστε αρκετούς υπουργούς. Όχι μόνο τον υπουργό Οικονομικών αλλά και τους υπουργούς Οικονομίας, Ενέργειας, Δικαιοσύνης και Εξωτερικών. Το εύρος των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων είναι πολύ μεγάλο. Είπα ότι θα βοηθούσε αν υπήρχε ένας εκπρόσωπος που μιλάει απευθείας με τον πρωθυπουργό. Αυτό το συμφωνήσαμε το Σαββατοκύριακο». (υπογραμμίσεις του συντάκτη)
Είναι εντυπωσιακό πώς όλοι αποπροσανατολίστηκαν και από μια τέτοια δήλωση «διάβασαν» απαξίωση του κ. Βαρουφάκη και παρέβλεψαν τη συγκλονιστική είδηση που περιέχει! Η κυβέρνηση εξ αντικειμένου τροφοδότησε μια τέτοια «αβλεψία» με νέες δηλώσεις στήριξης στον υπουργό Οικονομικών: «Ο κ. Ντάισελμπλουμ ουδέποτε ανέφερε στον πρωθυπουργό το παραμικρό σχετικά με τον ρόλο του κ. Βαρουφάκη. Αυτό προκύπτει και από τη συνέντευξή του στην ολλανδική τηλεόραση. Αν είχε συμβεί αυτό άλλωστε, ο πρωθυπουργός θα ήταν υποχρεωμένος να του απαντήσει».
Εδώ όμως υπάρχει μια συγκλονιστική είδηση: στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων θα εμπλακούν και οι κ. Λαφαζάνης, Σταθάκης, Παρασκευόπουλος και Κοτζιάς! Αυτό «φωνάζει» δύο πράγματα:
Πρώτο, ότι η συζήτηση είναι για μια συμφωνία συνολική με την πιο διασταλτική ερμηνεία ρου όρου. Δεύτερο, ότι ο Λαφαζάνης θα κληθεί σύντομα να πάρει μια απόφαση: είτε θα αποδεχτεί να συζητήσει με τους θεσμούς για ιδιωτικοποιήσεις και περαιτέρω «απελευθέρωση» στον τομέα της ενέργειας είτε θα πρέπει να παραιτηθεί!
Από αυτό το τελευταίο πρέπει να πιάσουμε το νήμα για να σχολιάσουμε, εν είδει κατακλείδας, την πιο ισχυρή όλων των ενδείξεων ότι «ο κύβος ερρίφθη» για συμβιβασμό με τους δανειστές: για πρώτη φορά στη συνέντευξη του Αλέξη Τσίπρα στο STAR και στον Νίκο Χατζηνικολάου, η απειλή για δημοψήφισμα στρεφόταν προς τα μέσα κι όχι προς τα έξω!
Ο Αλέξης Τσίπρας, αφού αντιλήφθηκε ότι οι δανειστές δεν επρόκειτο να του δώσουν μια συμφωνία τόσο «έντιμη» ώστε να την περάσει από το κόμμα χωρίς σοβαρό ρήγμα και άρα να παραμείνει στο «τιμόνι» της πρωθυπουργίας και να αποφύγει την «παρένθεση», πήρε τη μεγάλη απόφαση να καταφύγει στο λαό. Όχι όμως για να ζητήσει «εντολή ρήξης», αλλά για να ζητήσει «εντολή συμβιβασμού». Έτσι, με το όπλο της λαϊκής εντολής θα προσπεράσει το σκόπελο κόμματος.
Και ήδη, οι πρώτες ενδείξεις είναι ότι ένα τέτοιο δημοψήφισμα, που ως πρωθυπουργός μπορεί να το ζητήσει χωρίς να πάρει την… άδεια του Λαφαζάνη, θα έχει τη διακριτική συναίνεση των δανειστών…
Με τέτοιους όρους, πλησιάζουμε στο οριακό σημείο της εκκίνησης κατακλυσμιαίων πολιτικών εξελίξεων. Η Μεταπολίτευση θα κλείσει οριστικά τον κύκλο της τους επόμενους μήνες. Με τον Αλέξη Τσίπρα στο τιμόνι. Γιατί το σενάριο «Μεταπολίτευση της ρήξης» καλώς ή κακώς έχασε τη μάχη όπως και γιατί απλώς δεν υπάρχει άλλος καταλληλότερος…