Διασταυρώσεις παντού από την ΑΑΔΕ: Από καταθέσεις μέχρι επιδοτήσεις

Πλήθος διασταυρώσεων σε ολόκληρο το φάσμα της οικονομικής και συναλλακτικής δραστηριότητας φυσικών προσώπων και επιχειρήσεων διενεργεί η ΑΑΔΕ σε τακτική βάση, τόσο στα στοιχεία που κατέχει η ίδια στο «χαρτοφυλάκιό» της, όσο και με δεδομένα που λαμβάνει από άλλους φορείς όπως ο ΕΦΚΑ, καθώς και από άλλες υπηρεσίες από το εξωτερικό.

Στόχος είναι ο εντοπισμός αδήλωτων εισοδημάτων και τζίρου και τα αποτελέσματα είναι θεαματικά όπως προκύπτει από τα στοιχεία της ΑΑΔΕ. Στους φορολογούμενους που εντοπίζονται αδήλωτα εισοδήματα, επιβάλλονται οι αναλογούντες φόροι, οι οποίοι ανέρχονται στο 30% επί του ποσού που δεν δηλώθηκε συν πρόστιμα και προσαυξήσεις, καθώς επίσης και διοικητικά πρόστιμα όταν διαπιστώνεται μη υποβολή φορολογικών δηλώσεων.

Όπως σημειώνει χαρακτηριστικά η ΑΑΔΕ, σημαντικό εργαλείο στην προσπάθεια του Οργανισμού να επιτύχει την ενίσχυση της φορολογικής συμμόρφωσης, αποτελούν οι διασταυρώσεις με στοιχεία της ΑΑΔΕ, στοιχεία τρίτων φορέων εσωτερικού και στοιχεία μέσω του πλαισίου της Διεθνούς Διοικητικής Συνεργασίας.

Ποιοι είναι στο στόχαστρο

Αναλυτικότερα οι διασταυρώσεις που διενεργούν οι ελεγκτικές υπηρεσίες της ΑΑΔΕ είναι οι ακόλουθες:

Διασταυρώσεις τραπεζικών καταθέσεων. Οι έλεγχοι διενεργούνταν με το «Ειδικό Λογισμικό Ελέγχου Προσαύξησης Περιουσίας», το οποίο χρησιμοποιείται από τον Μάιο του 2017 για τον προσδιορισμό της συνολικής καθαρής ατομικής/οικογενειακής τραπεζικής περιουσίας για κάθε ΑΦΜ και τη σύγκρισή της με τα δηλωθέντα ατομικά/οικογενειακά εισοδήματα κατ’ έτος, έτσι ώστε εξάγεται εκτίμηση αποκρυβείσας ή μη φορολογητέας ύλης. Επίσης υπάρχει και το «Σύστημα Μητρώων Τραπεζικών Λογαριασμών και Λογαριασμών Πληρωμών», που παρακολουθεί τις κινήσεις των τραπεζικών λογαριασμών του ελεγχόμενου. Από τον Ιανουάριο λειτουργεί ένα πιο εξελιγμένο σύστημα, το το «Σύστημα Αυτοματοποιημένου Ελέγχου Προσαύξησης Περιουσίας» (Bank Account Nexus Crosscheck APPplication ή BANCAPP) το οποίο αυτοματοποίησε τη διαδικασία παροχής στοιχείων και πληροφοριών που αφορούν σε ελεγχόμενα φυσικά και νομικά πρόσωπα. Μέσω του BANCAPP συλλέγονται και αξιοποιούνται τα δεδομένα του αρχείου χρηματοπιστωτικών προϊόντων και αναλυτικών χρηματοπιστωτικών συναλλαγών, των κινήσεων τραπεζικών λογαριασμών, λογαριασμών πληρωμών και λοιπών χρηματοοικονομικών προϊόντων και αναλυτικών χρηματοπιστωτικών συναλλαγών των ΑΦΜ για τα οποία έχει εκδοθεί εντολή ελέγχου στο ΟΠΣ ELENXIS. Ο έλεγχος αφορά τόσο σε καταθέσεις, ρέπος, ασφαλιστικά προϊόντα, παράγωγα, μετοχές όσο και σε δάνεια και σε θυρίδες. Τα αποτελέσματα των συγκεκριμένων διασταυρώσεων οδηγούν σε εξονυχιστικούς φορολογικούς ελέγχους.
Διασταύρωση φόρου μισθωτών υπηρεσιών. Στο πλαίσιο συμμόρφωσης των φορολογουμένων που δεν υπέβαλλαν δήλωση Φόρου Μισθωτών Υπηρεσιών, έχει αναπτυχθεί δίαυλος επικοινωνίας και συνεργασίας με τον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ). Συγκεκριμένα, λαμβάνονται από τον ΕΦΚΑ στοιχεία για τις Αναλυτικές Περιοδικές Δηλώσεις (ΑΠΔ) που υποβάλλονται από τους εργοδότες για το προσωπικό που απασχολούν, τα οποία στη συνέχεια διασταυρώνονται με υποβληθείσες δηλώσεις ΦΜΥ.
Διασταύρωση των φορολογητέων εκροών για τον εντοπισμό φορολογουμένων που υπέβαλλαν μηδενικές δηλώσεις ΦΠΑ ενώ είχαν επιχειρηματική δραστηριότητα.
Διασταύρωση των εισερχομένων πληροφοριών από αλλοδαπές αρχές μέσω της Διεθνούς Διοικητικής Συνεργασίας (DAC1) για μισθούς, συντάξεις, διοικητικές αμοιβές και εισόδημα από ακίνητα, με τις υποβληθείσες δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος: Για τη διασταύρωση DAC1 έτους 2018, από τους 132.444 ενεργούς ΑΦΜ, συντάχθηκαν απαιτήσεις διασταύρωσης επιλεγμένων χωρών/εισοδημάτων ανά χώρα και είδος εισοδήματος για 117.915 εξ αυτών (ποσοστό ταυτοποίησης 89,0% επί του συνόλου των εισερχόμενων πληροφοριών). Από την επεξεργασία των δεδομένων για τους φορολογούμενους που εμφανίζουν διαφορές ως προς τη δήλωση αποδοχών αλλοδαπής και την εκτίμηση εκκαθάρισης κύριου φόρου, επελέγησαν, κατόπιν κριτηρίων, 8.990 φορολογούμενοι με καταληκτικό χρόνο έκδοσης των σχετικών πράξεων την 31/05/2024. Όσον αφορά την αντίστοιχη υλοποίηση της διασταύρωσης DAC1 για το έτος 2017, πραγματοποιήθηκαν σχετικές επικοινωνιακές δράσεις συμμόρφωσης για την παρότρυνση υποβολής των απαιτούμενων Δηλώσεων Φορολογίας Εισοδήματος και υποβλήθηκαν 7.647 επιπλέον φορολογικές δηλώσεις, με τα βεβαιωθέντα ποσά φόρου να ανέρχονται σε 13,0 εκατ. ευρώ.
Διασταύρωση των εισερχομένων πληροφοριών από αλλοδαπές αρχές μέσω της Διεθνούς Διοικητικής Συνεργασίας (FATCA) για τόκους και μερίσματα αλλοδαπής με τις υποβληθείσες δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος. Το 2023 έγιναν 1.999 διασταυρώσεις τόκων και μερισμάτων που έλαβαν φυσικά πρόσωπα – φορολογικοί κάτοικοι ημεδαπής, από Χρηματοπιστωτικά Ιδρύματα των ΗΠΑ (ποσοστό ταυτοποίησης 21,9% επί του συνόλου των εισερχόμενων πληροφοριών). Από την επεξεργασία των δεδομένων για τον εντοπισμό φορολογουμένων που εμφανίζουν ανακριβή υποβολή ως προς τα χρηματοοικονομικά δεδομένα Αμερικής και την εφαρμογή κριτηρίων, προέκυψαν 521 εγγραφές τόκων (που αφορούν σε 425 ΑΦΜ) και 1.096 εγγραφές μερισμάτων (που αφορούν σε 879 ΑΦΜ).
Διασταύρωση των εισερχομένων πληροφοριών από αλλοδαπές αρχές μέσω της Διεθνούς Διοικητικής Συνεργασίας (CRS/DAC2) για τόκους φυσικών προσώπων αλλοδαπής με τις υποβληθείσες δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος. Εντοπίστηκαν διαφορές μεταξύ των στοιχείων και των δηλώσεων και συνολικά εκδόθηκαν 26.845 οίκοθεν πράξεις διοικητικού προσδιορισμού φόρου και 23.396 πράξεις εκτιμώμενου προσδιορισμού φόρου κατόπιν διενέργειας διασταυρώσεων των παραπάνω δράσεων για τα φορολογικά έτη 2017 (μισθοί-συντάξεις, αναδρομικά, DAC1, DAC2, FATCA) και 2018 (μισθοί-συντάξεις, αναδρομικά), με τα βεβαιωθέντα ποσά φόρου να ανέρχονται σε 53,5 εκατ. ευρώ.
Διασταύρωση για τη συμμόρφωση φορολογουμένων στην υποβολή δηλώσεων φόρου εισοδήματος για πρόσθετες αποδοχές (αναδρομικές αποδοχές): Για τα φορολογικά έτη 2017 και 2018, σε συνέχεια της σχετικής διασταύρωσης, υποβλήθηκαν 66.008 τροποποιητικές ή/και αρχικές δηλώσεις ΦΕΦΠ για πρόσθετες αποδοχές (αναδρομικές αποδοχές) και το συνολικό ποσό βεβαίωσης φόρου ανήλθε σε 15,5 εκατ. ευρώ.
Διασταύρωση για τη συμμόρφωση φορολογουμένων με προσυμπληρωμένους κωδικούς αποδοχών-συντάξεων (σύμφωνα με τις καταστάσεις βεβαιώσεων αποδοχών-συντάξεων). Για τα φορολογικά έτη 2017 και 2018, σε συνέχεια της σχετικής διασταύρωσης, υποβλήθηκαν 6.486 τροποποιητικές ή/και αρχικές δηλώσεις ΦΕΦΠ λόγω τρεχουσών αποδοχών-συντάξεων και το συνολικό ποσό βεβαίωσης φόρου ανήλθε σε 3,1 εκατ. ευρώ.
Διασταυρώσεις για τον εντοπισμό φορολογουμένων που εισέπραξαν επιδοτήσεις από τον ΟΠΕΚΕΠΕ που ξεπερνούν το ποσό των 5.000 ευρώ και δεν είχαν υπαχθεί από το ειδικό καθεστώς αγροτών στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ, ως όφειλαν, σύμφωνα με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο. Το 2023 εντοπίστηκαν 5.107 ΑΦΜ υπόχρεοι προς συμμόρφωση.
Διασταυρώσεις στοιχείων φορολογουμένων που δημιουργούν «φρέσκα» ληξιπρόθεσμα χρέη. Το 2023 ελέγχθηκαν και ειδοποιήθηκαν 732.509 φορολογούμενοι, εκ των οποίων συμμορφώθηκαν οι 460.111 οφειλέτες και κατέβαλαν ποσό ύψους 316,9 εκατ. ευρώ.
Διασταυρώσεις των στοιχείων των ακινήτων (και των ιδιοκτητών τους) που έχουν σε πλατφόρμες με πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης. Στο πλαίσιο υλοποίησης της προβλεπόμενης διαδικασίας βάσει του πρωτοκόλλου συνεργασίας (MoU) μεταξύ της ΑΑΔΕ και των ψηφιακών πλατφορμών Airbnb Ireland UC, Booking.com BV, VRBO Expedia Group Vacation Rentals Ireland Limited, διασταυρώθηκαν τα στοιχεία και διαπιστώθηκαν 18.657 καταχωρήσεις ακινήτων που δεν είχαν Αριθμό Μητρώου Ακινήτου (ΑΜΑ) ή δεν ήταν έγκυρος και ζητήθηκε να απενεργοποιηθούν οι καταχωρήσεις, ενώ τους επιβλήθηκαν τσουχτερά πρόστιμα από την ΑΑΔΕ.