Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά ότι περίπου 422 εκατομμύρια ενήλικες πάσχουν από διαβήτη, ενώ μέχρι το 2030 αναμένεται ο αριθμός αυτός να ανέλθει σε 640 εκατομμύρια.
Ο διαβήτης τύπου 1 είναι μια χρόνια πάθηση κατά την οποία τα κύτταρα που παράγουν ινσουλίνη στο πάγκρεας, έχουν υποστεί βλάβη και δεν παράγουν πλέον ινσουλίνη. Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 είναι επίσης μια χρόνια νόσος που επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο το σώμα μεταβολίζει τη γλυκόζη και συχνά σχετίζεται με την παχυσαρκία. Χωρίς θεραπεία, η συσσώρευση σακχάρου στην κυκλοφορία του αίματος θα έχει απειλητικές συνέπειες για τη ζωή του ασθενούς καθώς πλήττει πολλά κύρια όργανα.
Μια ομάδα ενδοκρινολόγων στο Beth Israel Deaconess Medical Center στις ΗΠΑ, εντόπισε ένα ένζυμο-κλειδί στη σύνθεση μιας νέας κατηγορίας λιπιδίων, που ονομάζονται FAHFA (Fatty Acyl Esters of Hydroxy Fatty Acid). Αυτά τα λιπίδια παράγονται στους ανθρώπινους ιστούς και έχουν ευεργετικές επιδράσεις στην ευαισθησία στην ινσουλίνη, στον έλεγχο του σακχάρου στο αίμα και σε άλλες παραμέτρους που σχετίζονται με τον μεταβολισμό σε ανθρώπους και ποντίκια. Τα ευρήματα της μελέτης που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Nature», ανοίγουν τον δρόμο για πιθανές νέες θεραπείες για τον διαβήτη τύπου 1 και 2.
«Ο μακροπρόθεσμος στόχος είναι η ασφαλής αντικατάσταση των παγκρεατικών β-κυττάρων που παράγουν ινσουλίνη σε άτομα με διαβήτη τύπου 1, αλλά αυτό θα απαιτούσε έναν τρόπο προστασίας αυτών των κυττάρων από την επίθεση του ανοσοποιητικού συστήματος», δήλωσε η Μπάρμπαρα Καν, αντιπρόεδρος στο Τμήμα Ιατρικής του BIDMC.
«Έχουμε δείξει ότι αυτά τα λιπίδια FAHFA προστατεύουν τα β-κύτταρα από την επίθεση του ανοσοποιητικού συστήματος και το μεταβολικό στρες. Εάν μπορούσαμε να αυξήσουμε τα επίπεδα FAHFA, πιστεύουμε ότι θα βοηθούσε στην αντιμετώπιση του διαβήτη τύπου 1 και 2. Η νέα μας ανακάλυψη είναι σημαντική, διότι για πρώτη φορά γνωρίζουμε πώς παράγονται αυτά τα λιπίδια στους ιστούς των θηλαστικών».
Το εργαστήριο της Καν ανακάλυψε το 2014 την άγνωστη μέχρι τότε κατηγορία λιπιδίων, τα FAHFA. Στους ανθρώπους, τα επίπεδα των συγκεκριμένων λιπιδίων συνδέονται με την ευαισθησία στην ινσουλίνη. Βελτιώνουν τον έλεγχο του σακχάρου στο αίμα σε διαβητικά ποντίκια και μειώνουν τις προφλεγμονώδεις ανοσολογικές αντιδράσεις, γεγονός που οδηγεί σε χαμηλότερη συχνότητα εμφάνισης διαβήτη τύπου 1 σε τρωκτικά. Αυτά τα λιπίδια προστατεύουν επίσης τα κύτταρα που παράγουν ινσουλίνη από επιθέσεις ανοσοποιητικών κυττάρων και από κυτταρικό στρες. Αντίθετα, τα επίπεδα αυτών των λιπιδίων είναι χαμηλά στον ορό και στον λιπώδη ιστό των ανθρώπων που διατρέχουν κίνδυνο ή έχουν διαβήτη τύπου 2.
Στην τρέχουσα μελέτη, οι επιστήμονες προσδιόρισαν ότι ένα ένζυμο που ονομάζεται λιπάση των τριγλυκεριδίων του λίπους ή ATGL, παίζει βασικό ρόλο στη σύνθεση των λιπιδίων FAHFA. Τα πειράματα, που πραγματοποιήθηκαν σε ποντίκια και σε κύτταρα ανθρώπων και ποντικιών, έδειξαν ότι η ATGL (τριγλυκεριδική λιπάση του λιπώδους ιστού) είναι το κύριο βιοσυνθετικό ένζυμο των FAHFA στους λιπώδεις ιστούς.
Περαιτέρω πειράματα θα διερευνήσουν αν η ATGL είναι το κύριο βιοσυνθετικό ένζυμο σε άλλους ιστούς και αν πρόσθετα ένζυμα βοηθούν στη σύνθεση των ευεργετικών λιπιδίων.
Επειδή οι άνθρωποι που είναι ταυτόχρονα παχύσαρκοι και ανθεκτικοί στην ινσουλίνη έχουν χαμηλότερα επίπεδα ATGL στον λευκό λιπώδη ιστό σε σύγκριση με τους αδύνατους ανθρώπους ή που είναι ταυτόχρονα παχύσαρκοι και ευαίσθητοι στην ινσουλίνη, οι επιστήμονες υποψιάζονται ότι η ATGL μπορεί να συμβάλλει στη μείωση των FAHFA στους ανθρώπους με αντίσταση στην ινσουλίνη και, ως εκ τούτου, στον κίνδυνο ή τη σοβαρότητα του διαβήτη τύπου 2.
«Ιδανικά, τα νέα ευρήματα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την αύξηση των επιπέδων των FAHFA σε άτομα που διατρέχουν κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2 για την πρόληψή του ή για τη βελτίωση του ελέγχου της γλυκόζης στο αίμα σε άτομα που έχουν ήδη διαβήτη τύπου 2», δήλωσε η Καν, η οποία είναι και καθηγήτρια Ιατρικής στο Χάρβαρντ και μέλος της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών.
«Επιπλέον, αυτά τα νέα ευρήματα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την αύξηση των επιπέδων των FAHFA σε άτομα που διατρέχουν κίνδυνο για διαβήτη τύπου 1 για την πρόληψή του -όπως κάναμε στα ποντίκια. Η κατανόηση της ρύθμισης της ATGL θα μπορούσε να οδηγήσει σε στρατηγικές για την αύξηση αυτών των ευεργετικών λιπιδίων σε μεταβολικές και ανοσοδιαμεσολαβούμενες ασθένειες», κατέληξε η Καν.
ΠΗΓΗ: Medicalxpress
