Οι εργαζόμενοι στο Ηνωμένο Βασίλειο θα μπορούν σύντομα να αγνοούν τα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και τις τηλεφωνικές κλήσεις που σχετίζονται με την εργασία τους κατά τις ώρες εκτός γραφείου.
Αυτό έρχεται μετά την προεκλογική υπόσχεση της νέας κυβέρνησης των Εργατικών για το “δικαίωμα στην αποσύνδεση”, το οποίο επιτρέπει στους εργαζόμενους να αποσυνδέονται από την εργασία τους εκτός ωραρίου και να αρνούνται επιπλέον εργασία κατά τη διάρκεια των Σαββατοκύριακων.
Ωστόσο, το “δικαίωμα στην αποσύνδεση” δεν είναι μια νέα ιδέα και έχει ήδη υιοθετηθεί από αρκετές ευρωπαϊκές χώρες.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση
Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) ορίζει το δικαίωμα αποσύνδεσης ως “το δικαίωμα του εργαζομένου να μπορεί να αποσυνδεθεί από την εργασία του και να απέχει από την ενασχόληση με ηλεκτρονικές επικοινωνίες που σχετίζονται με την εργασία, όπως ηλεκτρονικά μηνύματα ή άλλα μηνύματα, κατά τη διάρκεια των ωρών εκτός εργασίας”.
Ωστόσο, δεν έχει καταγραφεί στο δίκαιο της ΕΕ. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θέλει να το αλλάξει αυτό και στις 21 Ιανουαρίου 2021 κάλεσε την Επιτροπή να καταρτίσει νόμο που να επιτρέπει στους εργαζόμενους να αποσυνδέονται από την εργασία τους κατά τις μη εργάσιμες ώρες χωρίς συνέπειες και να θέτει ελάχιστα πρότυπα για την εξ αποστάσεως εργασία.
Το “δικαίωμα στην αποσύνδεση” έχει αποκτήσει όλο και μεγαλύτερη σημασία από τότε που η πανδημία COVID-19 έκανε την εργασία από το σπίτι πιο διαδεδομένη. Ωστόσο, υπάρχει ανησυχία ότι η ζωή στο σπίτι μετατρέπεται σε ένα 24ωρο γραφείο και αυξάνει τελικά την εργασία εκτός ωραρίου.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δήλωσε ότι η διακοπή του μη εργάσιμου χρόνου και η παράταση του ωραρίου εργασίας μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο μη αμειβόμενων υπερωριών, μπορεί να βλάψει την υγεία, την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής και την ανάπαυση από την εργασία.
Ως απάντηση, η Επιτροπή τον Απρίλιο του 2024 ξεκίνησε την πρώτη φάση διαβούλευσης με τους Ευρωπαίους κοινωνικούς εταίρους για να συγκεντρώσει τις απόψεις τους σχετικά με την πιθανή κατεύθυνση της δράσης της ΕΕ για τη διασφάλιση δίκαιης τηλεργασίας και του δικαιώματος στη διακοπή της σύνδεσης.
Γαλλία
Η Γαλλία θεωρείται πρωτοπόρος του “δικαιώματος στην αποσύνδεση”. Η χώρα ψήφισε νομοθεσία το 2016 που επιτρέπει στους εργαζόμενους να απενεργοποιούν τα τηλέφωνά τους εκτός ωραρίου εργασίας.
Οι εταιρείες με περισσότερους από 50 υπαλλήλους υποχρεούνται να καταρτίσουν έναν “χάρτη καλής συμπεριφοράς” και να ορίσουν συγκεκριμένες ώρες κατά τις οποίες το προσωπικό δεν μπορεί να στέλνει ή να λαμβάνει μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
Οι επιχειρήσεις που δεν ακολουθούν τους κανόνες μπορεί να αντιμετωπίσουν ενδεχόμενο πρόστιμο 3.750 ευρώ και φυλάκιση έως και ενός έτους.
Βέλγιο
Το Βέλγιο είναι μία από τις πιο χώρες που πρόσφατα ψήφισε νόμο για το “δικαίωμα στην αποσύνδεση”, αφού το έκανε τον Φεβρουάριο του 2022. Αρχικά ίσχυε μόνο για τους δημόσιους υπαλλήλους της χώρας, αλλά το 2023 άλλαξε ώστε να ισχύει και για τις εταιρείες με περισσότερους από 20 υπαλλήλους.
Ωστόσο, ενώ υπάρχει νόμος, δεν υπάρχουν κυρώσεις εάν οι εταιρείες δεν τον τηρούν. Και οι θέσεις εργασίας στις υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης εξαιρούνται.
Ισπανία
Οι εργαζόμενοι από το σπίτι έχουν το δικαίωμα να αποσυνδέονται ψηφιακά εκτός του ωραρίου εργασίας τους.
Ο εργοδότης πρέπει επίσης να καταρτίσει εσωτερική πολιτική για το δικαίωμα αποσύνδεσης και να παρέχει εκπαίδευση στο προσωπικό σχετικά με τη λογική χρήση των τεχνολογικών εργαλείων.
Πορτογαλία
Η Πορτογαλία ονομάζει τον νόμο της “δικαίωμα στην ανάπαυση”, τον οποίο εισήγαγε το 2021.
Οι εταιρείες με περισσότερους από 10 υπαλλήλους θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν πρόστιμα εάν επικοινωνούν με τους εργαζομένους εκτός του συμβατικού τους ωραρίου. Ωστόσο, ο εργοδότης μπορεί να επικοινωνήσει με τον εργαζόμενο σε περιπτώσεις ανωτέρας βίας. Ωστόσο, η κατάχρηση αυτής της εξαίρεσης μπορεί να διωχθεί ως σοβαρό εργατικό αδίκημα.
Ιταλία
Στην Ιταλία, το δικαίωμα αποσύνδεσης εμπίπτει στο λεγόμενο “έξυπνο εργασιακό” καταστατικό δίκαιο.
Η νομοθεσία απαιτεί ότι κάθε συμφωνία τηλεργασίας πρέπει να περιγράφει λεπτομερώς τα συγκεκριμένα τεχνικά και οργανωτικά βήματα που απαιτούνται για να διασφαλιστεί ότι ο εργαζόμενος μπορεί να αποσυνδεθεί πλήρως από τις ηλεκτρονικές συσκευές που σχετίζονται με την εργασία. Η συμφωνία πρέπει επίσης να προσδιορίζει τις περιόδους ανάπαυσης.
Ελλάδα
Το “δικαίωμα στην αποσύνδεση” καθιερώθηκε στην ελληνική νομοθεσία το 2022.
Αυτό σημαίνει ότι όσοι κάνουν απομακρυσμένη εργασία πρέπει να απέχουν πλήρως από την παροχή εργασίας, ιδίως όταν επικοινωνούν μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή τηλεφώνου, κατά τις μη εργάσιμες ώρες και τις αργίες.
Ο νόμος απαγορεύει επίσης τις διακρίσεις εις βάρος των εργαζομένων που ασκούν το δικαίωμα αποσύνδεσης.
Πηγή eleftherostypos.gr
