Γράφει ο Δημήτρης Λιάκος*
Το ζήτημα του εμβολιασμού ως βασικό «όπλο» προστασίας από τον covid-19 και η συνολική διαχείριση της πανδημικής κρίσης προκαλεί πολλές συζητήσεις, αντεγκλήσεις, διαφωνίες, διαπληκτισμούς.
Είμαι υπέρ των εμβολιασμών και τους θεωρώ ως ένα από τα βασικά μέσα προστασίας της ανθρώπινης υγείας και αντιμετώπισης της πανδημίας. Την προσωπική πράξη εμβολιασμού την θεωρώ στάση ευθύνης απέναντι στην οικογένεια μου, στους γονείς μου, στους φίλους μου. Από τη στιγμή που συμφωνούμε ότι αυτή η περιπέτεια πρέπει να τελειώσει το συντομότερο δυνατόν, ανησυχώντας για τις μελλοντικές πολυεπίπεδες αρνητικές επιπτώσεις πιστεύω ότι οφείλουμε να αναλάβουμε το βάρος που μας αναλογεί.
Καταρχάς θα ήθελα να τονίσω ότι πάντα ήμουν υπέρ της άποψης εξαίρεσης του κόστους εμβολιασμού από τη συνολική ιατρική δαπάνη. Θεωρούσα και θεωρώ τα εμβόλια ως απαραίτητο μέσο πρόληψης και κατ΄ επέκταση προστασίας της ανθρώπινης υγείας. Μια πρόταση που στο προηγούμενο κυβερνητικό επίπεδο είχε τύχει θετικής ανταπόκρισης και ήταν μέρος του συνολικού μελλοντικού σχεδιασμού. Η σημερινή κυβέρνηση προχώρησε σε αυτό το θετικό βήμα. Άποψη μου είναι ότι πρέπει να ξεκινήσει στη χώρα μια αντίστοιχη προσπάθεια όπως στην Κούβα, μια εθνικής πολιτικής έρευνας, ανάπτυξης και παραγωγής εμβολίων αλλά και φαρμάκων. Μέσω της συνεργασίας κράτους, πανεπιστημίων και εταιρειών μπορούμε να βρούμε το κατάλληλο μίγμα πολιτικής και μέτρων. Θεωρώ ότι μακροπρόθεσμα κάτι τέτοιο μόνο θετικά θα φέρει στην πανεπιστημιακή κοινότητα, στην εθνική οικονομία και την ελληνική κοινωνία.
Στο βασικό θέμα να σημειώσω ότι δεν είμαι ούτε γιατρός, ούτε επιδημιολόγος. Ωστόσο μέρος της δουλειάς μου είναι η ανάλυση ποσοτικών δεδομένων. Για αυτό τον λόγο όταν τοποθετούμαι για σοβαρά ζητήματα αναφέρομαι πάντα στα δεδομένα. Ταυτόχρονα από θέση αρχής σέβομαι οποιαδήποτε στάση και άποψη ακόμα και αν διαφωνώ με αυτήν.
Προσπαθώντας να δω ορισμένες πτυχές του όλου θέματος, ως πρώτο σημείο θεωρώ την κατάθεση μιας ιστορικής αλήθειας. Οι εμβολιασμοί έχουν συμβάλει στην εξαφάνιση ή/και στον περιορισμό επικίνδυνων ασθενειών. Ως αποτέλεσμα καταγράφεται η μείωση της παιδικής θνησιμότητας και η αύξηση του προσδόκιμου ζωής.
Σημείο δεύτερο. Τα μέχρι σήμερα στοιχεία δείχνουν την αποτελεσματικότητα των εμβολίων στον περιορισμό της εξάπλωσης της πανδημίας, στις εισαγωγές σε νοσοκομεία, στις νοσηλείες ΜΕΘ και την θνησιμότητα. Ουδείς μπορεί να ισχυριστεί ότι κάνοντας το εμβόλιο αποκτάται ανοσία στο 100%. Ωστόσο τα δεδομένα κάνουν λόγο για περιορισμό των πιθανοτήτων βαριάς ασθένειας και θνησιμότητας. Παρενέργειες έχουν καταγραφεί. Δεν υπάρχει φάρμακο ή εμβόλιο που να μην προκαλεί παρενέργειες. Ωστόσο όταν ο γιατρός μας γράφει μια αντιβίωση την λαμβάνουμε γιατί θέλουμε να ξεπεράσουμε μια πχ. ίωση, χωρίς να επηρεάζει στη λήψη της η ανάγνωση των παρενεργειών. Πρακτικά εμπιστευόμαστε τους επιστήμονες προκειμένου να επαναφέρουμε την υγεία μας σε κανονικά επίπεδα. Να σημειωθεί ότι η ανάλυση των στοιχείων δείχνει μικρότερα ποσοστά παρενεργειών σε σύγκριση με τις πιθανότητες νόσησης.
Στοιχείο τρίτο. Η αντιμετώπιση του φόβου. Σέβομαι όσους φοβούνται τυχόν παρενέργειες, οι οποίες έχουν καταγραφεί διεθνώς. Πολλές φορές στην ανάλυση δεδομένων λησμονούμε ότι ακόμα και ένα μικρό ποσοστό πιθανοτήτων για τον άνθρωπο που συμβαίνει είναι 100%. Στην περίπτωση φόβου η απεύθυνση στους γιατρούς ενδεχομένως να μπορούσε να συμβάλει θετικά.
Τέταρτο σημείο. Τα υπόλοιπα μέτρα προστασίας τα οποία χωρίζω σε δυο μέρη. Την ατομική υπευθυνότητα και τις κυβερνητικές αποφάσεις.
Εκκινώντας από το δεύτερο θεωρώ τις πρόσφατες αποφάσεις της κυβέρνησης ως αποτυχημένες, λαμβάνοντας υπόψη την εξέλιξη των πραγμάτων και τις απόψεις των ειδικών. Ως τη χειρότερη συμβολή της θεωρώ το κλίμα που καλλιέργησε ότι τα δύσκολα είναι πίσω μας, τη στιγμή που οι ειδικοί προειδοποιούσαν για την μετάλλαξη Δέλτα. Λάθος που είχε επαναλάβει το προηγούμενο έτος, με τραγικές συνέπειες. Ευθύνη φέρει και για την επικοινωνιακή διαχείριση των εμβολιασμών, παίζοντας πολλές φορές με τον παρονομαστή του πληθυσμού προκειμένου να δείξει ότι όλα βαίνουν καλώς. Τις τελευταίες μέρες αυτό άλλαξε. Ορθώς θα έλεγα αλλά δεν μπορώ να μην υπογραμμίσω ότι όσοι «χτυπούσαν καμπανάκια» χαρακτηρίζονταν τουλάχιστον ως αντιεμβολιαστές. Ζούμε στην ίδια κοινωνία και όλοι θέλουμε την πρόοδο της. Η καλόπιστη κριτική αποσκοπεί στη βελτίωση της κατάστασης και της διαχείρισης της. Να νικήσουμε όλοι μαζί αυτήν τη μάχη και έχουμε ουκ ολίγα θέματα για να «τσακωθούμε πολιτικά» στο μέλλον.
Σε ατομικό επίπεδο, θα αναφερθώ σε ότι προσωπικά κάνω. Συνεχίζω να χρησιμοποιώ μάσκα (πολλές φορές διπλή στον χώρο εργασίας, στο κέντρο της πόλης, σε κλειστούς χώρους), λίγες εξόδους και αυτές σε ανοιχτούς χώρους με φίλους/φίλες που έχουν εμβολιαστεί, καθαρισμός χεριών, επιφανειών κλπ. παρά το γεγονός ότι έχει περάσει παραπάνω από ένας μήνας από τη 2η δόση.
Σημείο πέμπτο. Το σύστημα υγείας πρέπει να ενισχυθεί σε όλες του τις βαθμίδες και να εξασφαλιστεί η καθολική πρόσβαση των πολιτών. Το δίδαγμα της πανδημίας είναι πρόσφατο και ισχυρό και απόψεις ότι «έχουμε πολλά περιφερειακά νοσοκομεία» θα έλεγα ότι δεν δείχνουν συνειδητοποίηση της κατάστασης.
Στο πολιτικό επίπεδο θεωρώ ότι ο χώρος της αριστεράς οφείλει να πρωτοστατήσει στα εξής: α) στην προσπάθεια πειθούς της κοινωνίας για τον εμβολιασμό, β) στην εναντίωση της απέναντι σε συνωμοσιολογικές προσεγγίσεις και δοξασίες και στη συνεχή προσπάθεια για την επικράτηση της επιστήμης και του ορθού λόγου, γ) στην ενίσχυση του δημόσιου συστήματος υγείας και δ) στην αντίθεση απέναντι σε προσπάθειες διχασμού της κοινωνίας.
Όλοι θέλουμε να πάρουμε τις ζωές μας πίσω. Να βρεθούμε με τα αγαπημένα μας πρόσωπα, να αγκαλιαστούμε, να φιληθούμε χωρίς να έχουμε στο μυαλό μας τον κίνδυνο του θανάτου. Να αισθανθούμε ξανά φυσιολογικοί άνθρωποι. Το οφείλουμε και στους εαυτούς μας και ο ένας στον άλλο.
*O Δημήτρης Λιάκος είναι Έλληνας Οικονομολόγος, Πολιτικός και πρώην Υφυπουργός στον Πρωθυπουργό.
