Γράφει ο Ηλίας Πεντάζος, οικονομολόγος, Γενικός Γραμματέας Δημοσιονομικής Πολιτικής από Νοεμ. 2009 έως Νοεμ.2011
Καθώς πλησιάζει το τέλος του 2012 το πολιτικό-οικονομικό θερμόμετρο στις ΗΠΑ ανεβαίνει στα ύψη. Έρχεται το 2013 και αν ο Πρόεδρος Obama και το Κονγκρέσσο δεν παραιτηθούν απο τη «πολεμική» ατμόσφαιρα του 2012 και δεν βρούν το συντομώτερο κάποια συμβιβαστική λύση, για το πως θα κλείσει το έλλειμμα του αμερικανικού προϋπολογισμού (πάνω απο 1 τρισ. $), θα οδηγήσουν τη χώρα σε νομοτελειακή πορεία ύφεσης.
Το περίφημο ”fiscal cliff” (ο όρος που επικράτησε για το αίνιγμα που καλείται να λύσει η Αμερικανική κυβέρνηση, κάτι σαν «δημοσιονομικός γκρεμός») ενεργοποιείται απο 1.1.2013 και προβλέπει- ως συνέπεια της περυσινής Πράξης Προυπολογισμού- την αυτόματη ενεργοποίηση αυξήσεων φόρων και περικοπών δαπανών περί τα 550 δισ. $. Μια απο τις άμεσες συνέπειες θα είναι οτι πάνω απο 1.000 κυβερνητικά προγράμματα από την Άμυνα μέχρι την Υγεία θα υποστούν «γενναίες» περικοπές που θα πλήξουν άμεσα τα μεσαία και μικρά εισοδήματα. Παρ’όλο που όλοι πιστεύουμε ότι τελικά θα υπάρξει συμβιβασμός, αυτός θα είναι και πάλι οδυνηρός γιατί σε κάθε περίπτωση θα απαιτηθεί μείωση δαπανών η αύξηση φόρων, ίση περίπου με το 4% του ΑΕΠ των ΗΠΑ.
Το μόνο που θα μπορούσε να αλλάξει είναι το μείγμα των μέτρων. Δηλαδή ο μεν Πρόεδρος βλέποντας ότι τα εταιρικά κέρδη στις ΗΠΑ είναι κοντά στα υψηλά όλων των εποχών, να ρίξει το βάρος στην αύξηση φόρων για να μην επιβαρύνει τη μικρομεσαία εκλογική του πελατεία, το δε Κονγκρέσσο να επιμείνει στη μείωση των δαπανών ώστε να μην πληγούν οι εταιρίες και η χρηματαγορά στις ΗΠΑ. Φαίνεται όμως ότι οι αγορές που πάντα προεξοφλούν σε μεγάλο βαθμό τις εξελίξεις το έχουν λάβει ηδη υπόψη τους, αφού Τράπεζες και μεγάλες τεχνολογικές εταιρίες διαπραγματεύονται με πολύ χαμηλά PE (πολλαπλασιαστής μελλοντικών κερδών). Αν θυμηθούμε όμως και την Ελληνική εμπειρία, σε ένα περιβάλλον δημοσιονομικής προσαρμογής όπου συνυπάρχουν πολιτικές αύξησης φόρων και μείωσης δαπανών, θύματα θα υπάρχουν, έστω και ως παράπλευρες απώλειες. Αν θα είναι περισσότερο οι φορολογούμενοι η οι εταιρίες, θα φανεί σύντομα.
Απο την άλλη πλευρά δεν πρέπει να υποτιμάται το γεγονός ότι η θετική κατάληξη του «fiscal cliff» αφορά άμεσα και την Ευρωζώνη. Ενδεχόμενη συμβιβαστική κατάληξη προεξοφλείται ηδη θετικά από τις Ευρωπαικές μετοχές. Στην απευκταία όμως περίπτωση που δεν υπάρξει συμβιβασμός, το «fiscal cliff» άθελά του θα χειροτερέψει το εύθραυστο κλίμα της Ευρώπης, μιας που δεν είναι μυστικό ότι η πραγματική απειλή για την παγκόσμια οικονομία σήμερα, είναι η κρίση χρέους στην Ευρωζώνη και δεδομένης και της υπερμόχλευσης των ευρωπαικών τραπεζών σε σύγκριση με αυτές των ΗΠΑ, η ευρωπαική κρίση με τη σειρά της να ανακόψει και την αναιμική αμερικανική ανάπτυξη της επόμενης χρονιάς (2013) και να οδηγήσει σε σπιράλ ύφεσης και τις δυο πλευρές του Ατλαντικού.
