Γράφει ο Γιώργος Ευγενίδης
Πόσο πιθανό είναι το ενδεχόμενο περαιτέρω κλιμάκωσης της έντασης με την Τουρκία; Αν θέλουμε να είμαστε ψύχραιμοι και να αποτιμούμε ρεαλιστικά τι γίνεται μέχρι στιγμής, δεν είναι ιδιαίτερα πιθανό για μια σειρά από λόγους. Κυρίως, γιατί καμία πλευρά δεν θέλει αυτή τη στιγμή πραγματικά ένα θερμό επεισόδιο. Όταν όμως παίζει με τη φωτιά, το ατύχημα μπορεί να συμβεί ανά πάσα στιγμή και μετά τρέχεις να μαζέψεις τη ζημιά, αν γίνεται.
Μέχρι στιγμής, ένα πράγμα είναι σαφές: όταν ο Ερντογάν πιέζεται στο εσωτερικό, εξάγει την εσωτερική του κρίση και δημιουργεί νέους τριγμούς στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, προκειμένου να προκαλέσει εσωτερική συσπείρωση στη γείτονα χώρα. Θα πρέπει να το συνηθίσουμε πως, από εδώ και πέρα και μέχρι τουλάχιστον τα μέσα Απριλίου, όταν και θα γίνει το δημοψήφισμα για τη συνταγματική μεταρρύθμιση το οποίο ο Ερντογάν θέλει να κερδίσει με κάθε τρόπο, οι ελληνοτουρκικές σχέσεις θα είναι σε ένταση.
Τι χρειάζεται αυτή τη στιγμή; Ψυχραιμία, ωριμότητα και καλή γνώση των συσχετισμών. Η ελληνική πλευρά δεν έχει χειριστεί άσχημα την κατάσταση μέχρι στιγμής. Έχει αποφύγει τις ακραίες προκλήσεις, έχει απαντήσει με ικανοποιητικό και επαρκή τρόπο στις προκλήσεις, στις οποίες προέβη η τουρκική πλευρά, όπως η άσκηση με πραγματικά πυρά στο Φαρμακονήσι και γενικά παραμένει σε κατάσταση αυξημένης επιφυλακής και ετοιμότητας.
Έτσι πρέπει να γίνονται τα πράγματα. Και, φυσικά, πρέπει να υπάρχει μια σαφής διάκριση ρόλων και αρμοδιοτήτων: την ευθύνη του πολιτικού σχεδιασμού επί της εξωτερικής μας πολιτικής έχει το υπουργείο Εξωτερικών και το υπουργείο Άμυνας οφείλει να είναι ανά πάσα στιγμή έτοιμο, ώστε να προασπιστεί τα εθνικά μας συμφέροντα. Δεν θα κάνει το Άμυνας εξωτερική πολιτική ούτε το Εξωτερικών θα δώσει εντολές σε επιτελεία και μονάδες.
Μέχρι εδώ καλά. Έχουμε όμως στο τιμόνι των Ενόπλων Δυνάμεων έναν άνθρωπο που τρέφεται από τη σύγκρουση και τους υψηλούς τόνους. Προκειμένου να συσπειρώσει το κοινό του και να παρουσιάσει το κόμμα του ως εθνικά απαραίτητο στην τρέχουσα συγκυβέρνηση, ο υπουργός Άμυνας Πάνος Καμμένος δεν διστάζει να υπερβεί τα διπλωματικά όρια και να δώσει λαβές στους Τούρκους για ακόμα μεγαλύτερη προκλητικότητα.
Αυτό είναι το πάγιο παιχνίδι των γειτόνων: απλώνουν τις μπανανόφλουδες στο έδαφος και περιμένουν για να δουν, ποιος θα τσιμπήσει. Ε, εν προκειμένω τσίμπησε ο άνθρωπος που είναι υπεύθυνος για τον επιχειρησιακό σχεδιασμό της εθνικής μας άμυνας, ο κ. Καμμένος, και «απείλησε» τον υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας κ. Τσαβούσογλου να μην πατήσουν οι Τουρκοι το πόδι τους στα Ίμια, γιατί αλλιώς «να δούμε πώς θα φύγουν».
Ο βερμπαλισμός του κ. Καμμένου ακούγεται καλά στην κοινή γνώμη. Η κοινή γνώμη όμως δεν κάνει πολιτική. Αν η κοινή γνώμη έκανε πολιτική πριν τα Ίμια το 1996, θα είχαμε πάει σε πόλεμο και, αμέσως μετά το φιάσκο, η ίδια κοινή γνώμη θα κυνηγούσε να λιντσάρει τους Έλληνες πολιτικούς. Με άλλα λόγια, στις διεθνείς σχέσεις και ιδίως σε δύσκολες διμερεις σχέσεις, όπως η δική μας με τους Τούρκους, δεν είναι όλα τα για τηλεοπτικά πρωινάδικα και τα κομματικά καφενεία. Υπάρχουν ισορροπίες που πρέπει να τηρούνται, προκειμένου να χειροτερεύει περισσότερο η κατάσταση, και δικλείδες ασφαλείας που δεν επιτρέπεται να παραβιάζονται.
Δυστυχώς, σε μια κρίσιμη ώρα, ο κ. Καμμένος που θα ήταν άριστος καραβανάς, νομίζει πως έχει τα φόντα να κάνει διπλωματία. Την ίδια κρίσιμη ώρα που απέναντί μας έχουμε έναν νευρικό γείτονα, με έναν πρόεδρο στα πρόθυρα νευρικής κρίσης και ακατάλληλους υπουργούς. Διπλωματία από το πανέρι, με άλλα λόγια- δεν θέλω να πω «διπλωματία από τα Lidl», γιατί σίγουρα θα αδικώ το σουπερμάρκετ.
