Εν μέσω πανδημίας και ζοφερών σεναρίων για το μέλλον της παγκόσμιας οικονομίας, πολλά χρηματιστήρια καταγράφουν σημαντική άνοδο. Ανεξήγητη αντίφαση, εύλογη εξέλιξη ή κερδοσκοπική επιχείρηση;
Η αρχή έγινε στις ΗΠΑ, ενώ ακολούθησαν τα ασιατικά χρηματιστήρια, με κάποιες διακυμάνσεις. Στη Νέα Υόρκη ο δείκτης Nasdaq της νέας τεχνολογίας καταρρίπτει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο. Ιστορικά ρεκόρ καταγράφει αυτή την εβδομάδα και ο δείκτης μεσαίας κεφαλαιοποίησης S&P. Στην Ιαπωνία ο ΝΙΚΚΕΙ ανεβαίνει στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων επτά μηνών. Και όλα αυτά, σε μία στιγμή που γίνεται λόγος για δεύτερο κύμα πανδημίας, ενώ επανέρχονται σκοτεινά σενάρια για το μέλλον της διεθνούς οικονομίας. Πώς εξηγείται αυτή η φαινομενική αντίφαση; «Κοιτάμε προς το μέλλον» λέει ο Αντρέας Λίπκοφ, αναλυτής της τράπεζας Comdirect. Κατά την άποψή του «ο κόσμος θεωρεί ότι ήδη έχουμε αφήσει πίσω μας τις χειρότερες επιπτώσεις της πανδημίας».
Στη Γερμανία οι επενδυτές εμφανίζονται πιο διστακτικοί, ωστόσο ο δείκτης DAX στο Χρηματιστήριο της Φρανκφούρτης δεν απέχει πολύ από το ψυχολογικό όριο των 13.000 μονάδων, αναπληρώνοντας ουσιαστικά τις απώλειες που κατέγραψε στην κρίση του κορωνοϊού. Πολλοί ενθαρρύνονται να συνεχίσουν τις κινήσεις στο χρηματιστήριο, θεωρώντας ότι, όπως συνέβη μέχρι σήμερα, η πολιτική θα συνεχίσει να παρεμβαίνει για να μετριάσει τις οδυνηρές επιπτώσεις της πανδημίας στην οικονομία. Αυτός είναι ο δεύτερος λόγος για το απρόσμενο πάρτυ στα χρηματιστήρια.
Ελπίδες για νέα «πακέτα στήριξης»
Όπως επισημαίνει ο Αντρέας Λίπκοφ «αυτή τη στιγμή η ευφορία στις διεθνείς αγορές στηρίζεται κυρίως στα πακέτα στήριξης που έχουν εξαγγείλει οι πολιτικοί, τόσο στην Ευρώπη, όσο και στις ΗΠΑ». Μόνο η γερμανική κυβέρνηση έχει ανοίξει πιστωτική γραμμή εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ, σε μία προσπάθεια να στηρίξει επιχειρήσεις και καταναλωτές μέσω της προσωρινής μείωσης του ΦΠΑ. Επιχειρήσεις διευκολύνονται με επιχορηγήσεις, δάνεια ή κρατικές εγγυήσεις. Δήμοι και κοινότητες απολαμβάνουν φοροαπαλλαγές ή δέχονται έκτακτη οικονομική βοήθεια.
Στις ΗΠΑ η ανοδική πορεία του χρηματιστηρίου εξηγείται και από την αισιοδοξία των επενδυτών, πως Ρεπουμπλικανοί και Δημοκρατικοί, παρά τις όποιες διαφορές τους, θα καταφέρουν τελικά να βρουν κοινό έδαφος για νέα προγράμματα στήριξης, αν χρειαστεί. Αυτά τα χρήματα μπορούν να διοχετευθούν σε νέες επενδύσεις ή ακόμη και στην κατανάλωση, ενισχύοντας την οικονομία. Παράλληλα, οι κεντρικές τράπεζες συνεχίζουν τη δική τους παρέμβαση. Μόνο η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (EKT) έχει εγκαινιάσει πρόγραμμα τόνωσης της οικονομίας που μπορεί να φτάσει το ασύλληπτο ποσό του 1,35 τρισεκατομμυρίου ευρώ. Η γενναιόδωρη χρηματοδότηση, σε συνδυασμό με τα μηδενικά ή και αρνητικά επιτόκια των συμβατικών καταθέσεων, παρακινεί πολλούς επενδυτές να στραφούν σε επενδυτικά προϊόντα με υψηλότερο ρίσκο, αλλά και στο χρηματιστήριο.
GAFA, ο νέος πρωταγωνιστής των αγορών
Από κει και πέρα, υπάρχουν και συγκεκριμένοι κλάδοι που επωφελούνται από την πανδημία πολύ περισσότερο από άλλους. Αυτό ισχύει κυρίως για τους αποκαλούμενους GAFA, ακρωνύμιο που παραπέμπει στους κολοσσούς της νέας τεχνολογίας: Google, Apple, Facebook, Amazon. Η εξήγηση είναι απλή: από την αρχή της πανδημίας όλο και περισσότεροι καταφεύγουν σε ψηφιακές πλατφόρμες για να εργαστούν από το σπίτι, να κάνουν τις απαραίτητες αγορές ή να διατηρήσουν μία στοιχειώδη κοινωνική ζωή και δικτύωση. Δεν είναι τυχαίο ότι η άνοδος των χρηματιστηρίων σε εποχές πανδημίας ξεκίνησε από τον δείκτη Nasdaq της νέας τεχνολογίας.
Πόσο θα κρατήσει το πάρτυ, κανείς δεν γνωρίζει. Με δεδομένα τα προβλήματα της διεθνούς οικονομίας, που σύντομα αναμένεται να φανούν στους ισολογισμούς των επιχειρήσεων και σε έναν αυξανόμενο αριθμό πτωχεύσεων, κάποιοι αναλυτές θεωρούν ότι το πάρτυ των χρηματιστηρίων δεν είναι τίποτα άλλο παρά μία ακόμη «φούσκα», που σύντομα θα εκραγεί. Πολλά θα εξαρτηθούν από την περαιτέρω εξέλιξη της πανδημίας και κυρίως από το ερώτημα, αν πράγματι εκδηλωθεί ένα δεύτερο κύμα, ικανό να παραλύσει για μία ακόμη φορά τη διεθνή οικονομία.
Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου
