Δύο μελέτες μεγάλης κλίμακας συνδέουν την υπερκατανάλωση υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης διαφόρων παθήσεων, όπως παχυσαρκία, καρκίνος, καρδιαγγειακές παθήσεις και πρόωρος θάνατος.
Οι συγγραφείς των δυο μελετών όρισαν τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα ως «βιομηχανικά σκευάσματα που παρασκευάζονται εξ ολοκλήρου ή κυρίως από ουσίες που εξάγονται από τρόφιμα (έλαια, λίπη, ζάχαρη, άμυλο και πρωτεΐνες), προέρχονται από συστατικά τροφίμων (υδρογονωμένα λίπη και τροποποιημένο άμυλο) ή συντίθενται σε εργαστήρια από υποστρώματα τροφίμων ή άλλες οργανικές πηγές όπως ενισχυτικά γεύσης, χρώματα και διάφορα πρόσθετα τροφίμων που χρησιμοποιούνται για να κάνουν το προϊόν πιο γευστικό. Ο ορισμός αυτός βασίζεται στο σύστημα ταξινόμησης τροφίμων NOVA.
Το σχετικό άρθρο που δημοσιεύθηκε στις 31 Αυγούστου στην επιστημονική επιθεώρηση «The British Medical Journal» (BMJ) περιλαμβάνει δύο μελέτες που πραγματοποιήθηκαν στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ιταλία. Η αμερικανική μελέτη εξέτασε τη διατροφή 200.000 ατόμων (59.907 γυναίκες και 46.341 άνδρες) επί 28 χρόνια. Κάθε συμμετέχων στη μελέτη συμπλήρωνε ένα ερωτηματολόγιο κάθε τέσσερα χρόνια, αναφέροντας πόσο συχνά έτρωγε περίπου 130 διαφορετικά τρόφιμα, που κυμαίνονταν από μη επεξεργασμένα τρόφιμα, όπως φρούτα, μέχρι εξαιρετικά επεξεργασμένα, όπως το μπέικον.
Η μελέτη διαπίστωσε σχέση μεταξύ των εξαιρετικά επεξεργασμένων τροφίμων και του καρκίνου του παχέος εντέρου στους άνδρες, αλλά όχι στις γυναίκες. Οι άνδρες με τη μεγαλύτερη κατανάλωση υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων είχαν 29% υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου σε σχέση με εκείνους που κατανάλωναν λιγότερα. Τα αποτελέσματα της ιταλικής μελέτης διαπίστωσαν παρόμοιους κινδύνους στα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα.
«Βρήκαμε μια αντίστροφη συσχέτιση μεταξύ των εξαιρετικά επεξεργασμένων γαλακτοκομικών τροφίμων, όπως το γιαούρτι, και του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου στις γυναίκες», αναφέρει σε δελτίο Τύπου η συν-συγγραφέας Fang Fang Zhang, επιδημιολόγος καρκίνου και πρόεδρος του Τμήματος Διατροφικής Επιδημιολογίας και Επιστήμης Δεδομένων στη Σχολή Friedman. Ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι ο τρίτος συχνότερα διαγνωσμένος καρκίνος στις ΗΠΑ και συγκαταλέγεται μεταξύ των ταχύτερα αναπτυσσόμενων καρκίνων σε άτομα ηλικίας κάτω των 50 ετών.
Ένας μεγάλος αριθμός μελετών έχει συσχετίσει τα επεξεργασμένα κρέατα (μπέικον, σαλάμι, κ.λπ.) με υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του εντέρου τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες. Η νέα μελέτη διαπίστωσε ότι όλα τα είδη υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων, όχι μόνο τα κρέατα, έπαιζαν ρόλο σε κάποιο βαθμό.
«Αρχικά σκεφτήκαμε ότι ο καρκίνος του παχέος εντέρου θα μπορούσε να είναι ο καρκίνος που επηρεάζεται περισσότερο από τη διατροφή σε σύγκριση με άλλους τύπους καρκίνου», δήλωσε η Lu Wang, επικεφαλής συγγραφέας της αμερικανικής μελέτης.
Τα επεξεργασμένα κρέατα, τα περισσότερα από τα οποία ανήκουν στην κατηγορία των εξαιρετικά επεξεργασμένων τροφίμων, αποτελούν ισχυρό παράγοντα κινδύνου για τον καρκίνο του παχέος εντέρου. Τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα έχουν επίσης υψηλή περιεκτικότητα σε πρόσθετα σάκχαρα και χαμηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες, γεγονός που συμβάλλει στην αύξηση του σωματικού βάρους και την παχυσαρκία, η οποία με τη σειρά της αποτελεί έναν αποδεδειγμένο παράγοντα κινδύνου για τον καρκίνο του παχέος εντέρου, εξήγησε η ερευνήτρια.
Οι ερευνητές συνιστούν την αντικατάσταση των υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων με μη επεξεργασμένα ή ελάχιστα επεξεργασμένα τρόφιμα για τη μείωση του κινδύνου.
Η ιταλική μελέτη ξεκίνησε το 2005 και παρακολούθησε 22.000 άτομα στην περιοχή Molise. Σχεδιάστηκε για να αξιολογήσει τους παράγοντες κινδύνου για καρκίνο, καρδιακές και εγκεφαλικές παθήσεις. Η έρευνα που επίσης δημοσιεύθηκε στο «BMJ» συνέκρινε τον ρόλο των φτωχών σε θρεπτικά συστατικά τροφίμων (με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη και κορεσμένα ή τρανς λιπαρά) με τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα στην ανάπτυξη ασθενειών και πρόωρου θανάτου.
«Τα αποτελέσματά μας επιβεβαιώνουν ότι η κατανάλωση τόσο των φτωχών σε θρεπτικά συστατικά όσο και των εξαιρετικά επεξεργασμένων τροφίμων αυξάνει ανεξάρτητα τον κίνδυνο θνησιμότητας, ιδίως από καρδιαγγειακά νοσήματα», ανέφερε σε δελτίο Τύπου η Marialaura Bonaccio, επιδημιολόγος του Τμήματος Επιδημιολογίας και Πρόληψης στο IRCCS Neuromed του Pozzilli και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης.
Όταν η ομάδα συνέκρινε τα δύο είδη τροφίμων για να δει ποιο συμβάλλει περισσότερο, διαπίστωσε ότι τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα ήταν «ύψιστης σημασίας για τον καθορισμό του κινδύνου θνησιμότητας», σύμφωνα με την Bonaccio.
«Αυτό υποδηλώνει ότι ο αυξημένος κίνδυνος θνησιμότητας δεν οφείλεται άμεσα (ή αποκλειστικά) στην κακή διατροφική ποιότητα ορισμένων προϊόντων, αλλά μάλλον στο γεγονός ότι τα τρόφιμα αυτά είναι υπερ-επεξεργασμένα», κατέληξε η ερευνήτρια.
ΠΗΓΗ: Popular Science
