Του Κωνσταντίνου Παντελή
Από τότε που άρχισαν οι συζητήσεις για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, με φόντο τις προσπάθειες για τον περιορισμό του, οι Δυτικοί εταίροι έχουν καταφέρει μικρή πρόοδο σε σχέση με το αρχικό πλάνο και πλέον επιδίδονται σε έναν αγώνα δρόμου προκειμένου να φτάσουν σε μια βιώσιμη συμφωνία και για τα δύο μέρη.
Έτσι οι P5 + 1 (οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ρωσία, η Κίνα, η Γαλλία, η Βρετανία και η Γερμανία) προσπαθούν να προτείνουν τρόπους με τους οποίους το Ιράν θα μπορούσε να διατηρήσει εγκατεστημένη τη βάση του με τους φυγοκεντρητές εμπλουτισμού ουρανίου, με κάποια παράλληλη αποσύνδεση ορισμένων κομβικής σημασίας υδραυλικών τους στοιχείων. Παραμερίζοντας τις λογικές απορίες σχετικά με το γιατί δυτικοί διπλωμάτες θα πρέπει να σκέφτονται για το πώς το Ιράν μπορεί να κρατήσει πολλές από τις δυνατότητές του, έχει γίνει σαφές ότι οι εν λόγω διπλωμάτες δίνουν μια ήδη χαμένη μάχη σχετικά με το να δώσουν απαντήσεις σε ζητήματα με ακόμη μεγαλύτερη σημασία που αφορούν την πρόληψη απόκτησης πυρηνικών όπλων εκ μέρους της Τεχεράνης.
Νωρίτερα αυτό το μήνα, ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) ανακοίνωσε ότι το Ιράν απέτυχε να παράσχει τις απαραίτητες πληροφορίες για δύο συμφωνηθέντα σχέδια δράσης με στόχο την επίλυση των «πιθανών στρατιωτικών διαστάσεων» του πυρηνικού του προγράμματος, οι οποίες είχαν αρχικά αναλυθεί λεπτομερώς το Νοέμβριο του 2011. Οι πληροφορίες που λείπουν σχετίζονται με υψηλές εκρηκτικές ύλες και με διαφορές στους υπολογισμούς μεταφοράς νετρονίων.
Ο ΔΟΑΕ ανέφερε επίσης ότι το Ιράν έχει παράσχει τις πληροφορίες και εξηγήσεις που σχετίζονται με το έργο της Τεχεράνης σχετικά με τους ενσύρματους πυροκροτητές ανατίναξης, αν και σε μια συνάντηση τον Αύγουστο, σύμφωνα με τα έγγραφα του ΔΟΑΕ, «ο Οργανισμός ζήτησε πρόσθετες διευκρινίσεις, ορισμένες εκ των οποίων το Ιράν δεν παρείχε.»
Τα ζητήματα αυτά αντιπροσωπεύουν μόνο μερικούς από τους 12 λόγους που αναφέρονται από τον ΔΟΑΕ για υπόνοιες «πιθανών στρατιωτικών διαστάσεων» του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν.
Σε γενικές γραμμές, οι προοπτικές για μια ενδεχόμενη ιρανική συνεργασία δεν είναι ενθαρρυντικές σε ατή τη χρονική στιγμή. Την περασμένη εβδομάδα, ο πρεσβευτής της Τεχεράνης στον ΔΟΑΕ αποκάλεσε τους φόβους του οργανισμού για τα θέματα αυτά «απλούς ισχυρισμούς … χωρίς καμία τεκμηρίωση,» παρά το γεγονός ότι έχουν παρασχεθεί εκ μέρους των ειδικών λεπτομερείς εξηγήσεις σχετικά με τις πηγές και τα γεγονότα, ενώ υπάρχει μια συνεχής ροή τεκμηριωμένων στοιχείων.
Έτσι, η Τεχεράνη εκμεταλλευόμενη τις παραχωρήσεις των P5 + 1 καταφέρνει να κρατήσει όλο και περισσότερες από τις δυνατότητες εμπλουτισμού, ενώ αυτό της επιτρέπει να εμφανίζει μόνο μία «πολύ περιορισμένη πρόοδο» στο θεμελιώδες ζήτημα – τις ιρανικές προσπάθειες για εφαρμογές σε πυρηνικά όπλα. Εν τω μεταξύ, οι δυτικοί διαπραγματευτές αρχίζουν να καταβάλλονται από μια «αίσθηση απελπισίας» σχετικά με την προθεσμία της 24ης Νοεμβρίου για την επίτευξη ουσιώδους συμφωνίας. Σε κάθε περίπτωση, η κατάσταση αυτή σε αυτό το στάδιο ήταν προβλέψιμη λαμβάνοντας υπόψη την πολιτική του Ιράν καθώς και την κωλυσιεργία των διαδικασιών.
Για να αποφευχθεί η παγίδα, οι P5 + 1 πρέπει να επιβραδύνουν τις παραχωρήσεις τους στην Τεχεράνη και να ενισχύσουν τη συνολική πρόοδο των συνομιλιών που γίνονται υπό την αιγίδα των προσπαθειών του ΔΟΑΕ για την επίλυση των ζητημάτων που σχετίζονται με τις «πιθανές στρατιωτικές διαστάσεις» του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν.
Αν, αντίθετα, οι Δυτικοί διαπραγματευτές, υπό το κράτος απελπισίας, θέλουν μια συμφωνία με το χειρότερο τρόπο, αυτό είναι ακριβώς αυτό που θα έχουν- τη χειρότερη συμφωνίας για εκείνους που επιδιώκουν να αποτρέψουν το Ιράν από το να αποκτήσει πυρηνικά όπλα.
Πηγές
AFP
FA
