Ζωγράφισε πρώτα το σπίτι της, με τα δύο παράθυρα και τη μεγάλη πόρτα. Στη συνέχεια σκίτσαρε τον πατέρα της και έναν άγνωστο άντρα, με καλυμμένο πρόσωπο και μαχαίρι στο χέρι. Και στο τέλος αποτύπωσε τα δάκρυά της. Η οκτάχρονη Ιρακινή Νεβίν επέλεξε το μολύβι και το χαρτί για να εκφράσει το βίωμα που τη στιγμάτισε: τη δολοφονία του πατέρα της από έναν τζιχαντιστή μπροστά στα μάτια της.
Η ζωγραφιά της μικρής Νεβίν έχει κάνει το γύρο του διαδικτύου και συγκλονίζει με την τραγικότητά της και την πληθώρα των συναισθημάτων που αποτυπώνει. Όλα ξεκίνησαν πριν από μία εβδομάδα όταν το οκτάχρονο κορίτσι έφτασε στο Κέντρο Πρώτης Υποδοχής Έβρου μαζί με τη μητέρα της, τις δυο αδελφές και τον άντρα της αδελφής της. Στις ερωτήσεις των καταγραφέων του ΚΕΠΥ για το όνομά της, το μικρό κορίτσι παρέμενε σιωπηλό και ανέκφραστο.
«Όταν έφτασε το κοριτσάκι δεν μιλούσε, δεν χαμογελούσε, δεν είχε τις αντιδράσεις που έχουν τα άλλα παιδιά. Ήταν σε κατάσταση άγχους», διηγείται στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο καταγραφέας που πρώτος ήρθε σε επαφή με την οικογένεια, υπαρχιφύλακας, Χρήστος Δαρβούδης.
Τότε η διερμηνέας της ζήτησε να ζωγραφίσει την πατρίδα της και το σπίτι της και να της τα δείξει. Το αποτέλεσμα ήταν σοκαριστικό. Η Νεβίν άρχισε να ζωγραφίζει πρώτα ένα σπίτι, μετά τον πατέρα της, στη συνέχεια έναν άλλον άνδρα με μαντήλι στο στόμα, οδοντωτό μαχαίρι στο ένα χέρι και βόμβα στο άλλο και ανάμεσα σ’ αυτούς τοποθέτησε ένα κοριτσάκι που κλαίει. Στο τέλος, ολοκλήρωσε την εικόνα προσθέτοντας στη ζωγραφιά ήλιο, σύννεφα και πολλά λυπημένα λουλούδια.
«Αμέσως μόλις είδαμε τη ζωγραφιά ρωτήσαμε τη μητέρα τι συνέβαινε», θυμάται ο κ. Δαρβούδης. Η μητέρα άρχισε να τους διηγείται ότι η οικογένεια ζούσε στο Ιράκ και πριν από ένα μήνα μπήκε ένας τζιχαντιστής στο σπίτι τους και ζήτησε να πάρει τις τρεις κόρες της οικογένειας. Ο πατέρας τους αρνήθηκε και ο τζιχαντιστής τον σκότωσε μπροστά στα μάτια της οκτάχρονης Νεβίν. Τότε η οικογένεια αναγκάστηκε να μαζέψει τα υπάρχοντά της και να φύγει από το Ιράκ. Έπειτα από ένα μακρύ ταξίδι διαμέσου της Τουρκίας και της Βουλγαρίας, έφτασαν στην Ελλάδα.
«Η μητέρα της μας είπε ότι μετά το συμβάν αυτό η Νεβίν σταμάτησε να μιλάει, σχεδόν δεν τρώει και βλέπει συνέχεια εφιάλτες», λέει ο καταγραφέας. «Μόλις έμαθα την ιστορία έδωσα ένα λούτρινο ελεφαντάκι στο κορίτσι, η οποία το αγκάλιασε με πάθος και άρχισε να το φιλάει. Ήταν η πρώτη φορά που μετά από αρκετή ώρα η μικρή χαμογέλασε και μίλησε», προσθέτει. Σε κακή ψυχολογική κατάσταση ήταν και οι άλλες δύο κόρες της οικογένειας, αλλά και η μητέρα, η οποία όμως προσπάθησε να είναι δυνατή για να δίνει θάρρος στα παιδιά της.
Στα δύο χρόνια που εργάζεται ως καταγραφέας στο φυλάκιο του Έβρου, ο Χρήστος Δαρβούδης έχει ακούσει πολλές συγκλονιστικές ιστορίες. Όπως λέει, πολύ δύσκολες καταστάσεις βιώνουν οι Κούρδοι, αλλά και οι Σύριοι. Ωστόσο η ιστορία της Νεβίν έκανε όλους όσους την άκουσαν να κλάψουν. «Εμείς οι εργαζόμενοι κάνουμε ό,τι μπορούμε για να ανακουφίσουμε τον πόνο των ανθρώπων που φτάνουν στην Ελλάδα. Δίνουμε ακόμα και χρήματα από την τσέπη μας για να αγοράσουμε είδη πρώτης ανάγκης για τους μετανάστες και τους πρόσφυγες, όπως γάλα, παιχνίδια ή σε μία περίπτωση γυαλιά μυωπίας», επισημαίνει.
Η οικογένεια της Νεβίν αναχώρησε προχτές για την Αθήνα, ενώ, όπως είπαν στους καταγραφείς, τελικός προορισμός τους είναι η Γερμανία, όπου ζει ένας συγγενής τους. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στην Ελλάδα δεν υπάρχουν οι κατάλληλες δομές για να τους φιλοξενήσουν. Όπως υπογραμμίζει ο διευθυντής της Υπηρεσίας Πρώτης Υποδοχής, Παναγιώτης Νίκας, στην Ελλάδα υπάρχει μόλις ένας ξενώνας για μονογονεϊκές οικογένειες στο Ίλιον και αυτός αφορά κυρίως σε κακοποιημένες γυναίκες. Την ίδια ώρα οικογένειες, όπως αυτή της μικρής Νεβίν, θα έπρεπε να φιλοξενούνται κάπου, «καθώς έχουν υποστεί τέτοια ψυχικά τραύματα που χρειάζονται άμεσα ειδικούς για να μπορέσουν σιγά σιγά να αποκτήσουν ομαλή ψυχολογική κατάσταση» σημειώνει ο ίδιος.
Μετά την καταγραφή τους οι οικογένειες παραπέμπονται στο Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης για να τους κατευθύνουν σε κατάλληλες δομές φιλοξενίας, ωστόσο επειδή δεν υπάρχουν διαθέσιμες δομές, τελικά φιλοξενούνται σε ειδικούς χώρους που απευθύνονται σε ευρύτερες ομάδες πληθυσμού, μόνο αν αντιμετωπίζουν πολύ μεγάλο πρόβλημα. Ιδιαίτερη πρόνοια δεν υπάρχει στην Ελλάδα και για άλλες ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, όπως είναι τα θύματα βασανιστηρίων και εκμετάλλευσης ή για όσους αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα υγείας.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Υπηρεσίας Πρώτης Υποδοχής, τον Μάιο του 2015 ανάμεσα στους 653 μετανάστες και πρόσφυγες που πέρασαν στην Ελλάδα μέσω του φυλακίου Έβρου, υπήρχαν 91 ευάλωτες περιπτώσεις, μεταξύ των οποίων 56 ασυνόδευτοι ανήλικοι, 23 άτομα μονογονεϊκών οικογενειών, τρεις έγκυες, πέντε θύματα βασανιστηρίων, τρία άτομα με ειδικές ανάγκες και ένας υπερήλικας. Όπως εξηγεί ο κ. Νίκας, οι αναλογίες των ευάλωτων ομάδων είναι λίγο ή πολύ οι ίδιες σε όλα τα κέντρα πρώτης υποδοχής.
Κατά την άφιξή τους στα Κέντρα Πρώτης Υποδοχής οι μονογονεϊκές οικογένειες λαμβάνουν ειδική υποστήριξη από την Υπηρεσία Πρώτης Υποδοχής, όπως υλική υποστήριξη για τα παιδιά (είδη διατροφής, βρεφικά είδη, μπιμπερό, πάνες, κούνιες και ειδικά καρεκλάκια), ψυχοκοινωνική υποστήριξη και εκπαίδευση για τις νέες μητέρες από επιστήμονες για το πώς να προφυλάξουν τα παιδιά τους από ενδεχόμενους κινδύνους.
