Όλα αυτά ήταν βέβαιο ότι θα συνέβαιναν. Ο πόλεμος του Βλαντιμίρ Πούτιν στην Τσετσενία δεν λειτούργησε ως σήμα αφύπνισης για τη Δύση το 1999. Ούτε η κυβερνοεπίθεση του Κρεμλίνου στην Εσθονία το 2007, ο πόλεμος στη Γεωργία το 2008, η παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας, ούτε η έναρξη της στρατιωτική επίθεση κατά της Ουκρανίας το 2014—τα οποία η Ρωσία αρνείται όλα. Πολλές, κατάφωρες δολοφονίες «άβολων» μαρτύρων, αντιπάλων και δημοσιογράφων έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου, ειδικά όταν πραγματοποιήθηκαν σε ευρωπαϊκό έδαφος. Αλλά οι δυτικοί ηγέτες πατούσαν συνεχώς το κουμπί αναβολής.
*Άρθρο της πρωθυπουργού της Λιθουανίας, Ίνγκριντα Σιμονιτέ
Οι δυτικές δημοκρατίες επέβαλαν κυρώσεις και απέλασαν τρομοκράτες μεταμφιεσμένους σε διπλωμάτες. Εκφράσαμε ανησυχία και καταδικάσαμε —μερικές φορές, με τον πιο έντονο τρόπο— τις συνήθεις επιθετικές ενέργειες της Ρωσίας. Επιπλήξαμε τις παραβιάσεις της εδαφικής ακεραιότητας ανεξάρτητων κρατών από τη Ρωσία ή τους πληρεξούσιους της. Πολλοί πίστευαν ότι αυτό θα αρκούσε κατά κάποιο τρόπο ως εναλλακτική λύση για να σώσει τα πρόσωπα της πραγματικής δράσης που θα ήταν δαπανηρή για τις αποταμιεύσεις μας και που θα μπορούσε να προκαλέσει τον επιτιθέμενο.
Η Δύση συνέχισε να κάνει πολύ λίγα, πολύ αργά. Βάλαμε στη μαύρη λίστα αξιωματούχους, αλλά συνεχίσαμε να χτίζουμε αγωγούς. Επιβάλαμε κυρώσεις, αλλά κλείσαμε τα μάτια στις εταιρείες που τις παρακάμπτουν. Δυτικοί πολιτικοί χόρεψαν με τον κ. Πούτιν (μερικοί από αυτούς κυριολεκτικά) και αποσύρθηκαν για να προεδρεύσουν στα διοικητικά συμβούλια των ρωσικών εταιρειών. Αυτές οι εταιρείες χρηματοδότησαν την κούρσα εξοπλισμών του Κρεμλίνου και διέθεσαν δισεκατομμύρια στο περιβάλλον του κ. Πούτιν.
Η Δύση επέτρεψε στους ανθρώπους του Πούτιν να κρατούν τις περιουσίες τους σε δυτικές τράπεζες και να τις ξοδεύουν για δυτική εκπαίδευση για τα παιδιά τους, βίλες και ρετιρέ σε δυτικά θέρετρα για τις γυναίκες τους και διακοπές πέντε αστέρων με τις ερωμένες τους στις δυτικές ριβιέρες. Όλο αυτό το διάστημα το Κρεμλίνο αποδοκίμαζε τη σάπια παρακμή και την ηθική υποβάθμιση της Δύσης. Pecunia non olet: τα λεφτά δεν μυρίζουν. Ή ίσως, αντίθετα — τα ρωσικά χρήματα μύριζαν πολύ καλά.
Μας ένοιαζε πάρα πολύ ο διαχωρισμός του αθλητισμού από την πολιτική, ή τον πολιτισμό και την πολιτική — και πολύ λίγο για τον διαχωρισμό της ελευθερίας του λόγου και της προπαγάνδας, της πολιτικής ορθότητας και της σκληρής ανάλυσης. «Κρίση στην Ουκρανία», «Η Ρωσία αρχίζει τη στρατιωτική επίθεση», «Πόλεμος Ουκρανίας-Ρωσίας»—αυτά ήταν τα σημαντικότερα taglines μόλις πριν από μια εβδομάδα.
Όχι, η κρίση δεν είναι στην Ουκρανία — είναι στη Ρωσία και βαθαίνει εδώ και δεκαετίες. Η επιθετικότητα της Ρωσίας ξεκίνησε εδώ και πολύ καιρό, και όχι μόνο κατά της Ουκρανίας. Το Κρεμλίνο χρησιμοποίησε την ενέργεια ως μέσο πολιτικής πίεσης και χρησιμοποίησε επιθέσεις στον κυβερνοχώρο, εχθρική προπαγάνδα, πολέμους αντιπροσώπων και, τελικά, πυραύλους. Αυτό που βλέπουμε τώρα δεν είναι ο πόλεμος Ουκρανίας-Ρωσίας αλλά η συνέχιση του πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας που ξεκίνησε το 2014. Κηρύχθηκε de facto σε ολόκληρη τη Δύση τον Δεκέμβριο του 2021, όταν ο κ. Πούτιν εξέδωσε τα τελεσίγραφά του.
Στη Λιθουανία είδαμε την επιρροή της Ρωσίας να εξαπλώνεται επικίνδυνα και να χτίζεται ένας συνασπισμός δικτατόρων. Η Δύση δεν έχει αναγνωρίσει τη νομιμότητα του Αλεξάντερ Λουκασένκο, ο οποίος ισχυρίζεται ότι κέρδισε και πάλι εκλογές στη Λευκορωσία το 2020. Μάλλον έκλεψε τις εκλογές και κατέστειλε με δρακόντειο τρόπο τις ειρηνικές διαδηλώσεις που ακολούθησαν. Είχε την υποστήριξη του κ. Πούτιν και τώρα είναι συνένοχος στην επιθετικότητα της Ρωσίας. Αγωνίζομαι να καταλάβω γιατί οι δυτικοί πολιτικοί και τα μέσα ενημέρωσης εξακολουθούν να αναφέρονται στον κ. Λουκασένκο ως πρόεδρο της Λευκορωσίας. Την ίδια στιγμή είδαμε ότι η αντιπολίτευση εξαφανιζόταν συστηματικά από τις εκλογές στη Ρωσία — αλλά η Δύση δεν τόλμησε ποτέ να αμφισβητήσει τη νομιμότητα του κ. Πούτιν δυνατά. Οι δημοκρατίες πεθαίνουν στη σιωπή, λένε. Στη σιωπή, επίσης, οι δικτατορίες μεγαλώνουν.
Καθώς η Ρωσία συγκέντρωνε τα στρατεύματά της στα σύνορα της Ουκρανίας, η Δύση προσπάθησε να έρθει σε συμφωνία με τον κ. Πούτιν. Αλλά η διπλωματία είναι αδύνατη με έναν παθολογικό ψεύτη που δίνει υποσχέσεις που ποτέ δεν θέλει να κρατήσει. Η Δύση ήλπιζε να διαπραγματευτεί μια διέξοδο από αυτόν τον πόλεμο, αλλά οι διαπραγματεύσεις λειτουργούν μόνο όταν και οι δύο πλευρές θέλουν ειρήνη.
Καθώς η Ρωσία συγκέντρωνε τα στρατεύματά της στα σύνορα της Ουκρανίας, η Δύση προσπάθησε να έρθει σε συμφωνία με τον κ. Πούτιν. Αλλά η διπλωματία είναι αδύνατη με έναν παθολογικό ψεύτη που δίνει υποσχέσεις που ποτέ δεν θέλει να κρατήσει. Η Δύση ήλπιζε να διαπραγματευτεί μια διέξοδο από αυτόν τον πόλεμο, αλλά οι διαπραγματεύσεις λειτουργούν μόνο όταν και οι δύο πλευρές θέλουν ειρήνη.
Για έναν δημοκρατικό ηγέτη, η ανθρώπινη ζωή είναι πιο πολύτιμη από οτιδήποτε άλλο. Για έναν δικτάτορα, καμία ανθρώπινη θυσία δεν αποτελεί πολύ μεγάλο εμπόδιο στη φιλοδοξία. Οι γείτονες της Ρωσίας, η Λιθουανία, η Λετονία, η Εσθονία και η Πολωνία, προσπαθούν να το εξηγήσουν εδώ και πολύ καιρό. Κατά καιρούς έχουμε γελοιοποιηθεί καθώς επικεντρωνόμαστε αποκλειστικά σε αυτό το θέμα. Συνεχίζαμε να προειδοποιούμε ότι οι δικτάτορες καταλαβαίνουν μόνο τη γλώσσα της ωμής εξουσίας —είτε είναι οικονομική, ή ακόμα καλύτερα, στρατιωτική— και θεωρούν οτιδήποτε άλλο εκτός από αυτό ως ένδειξη αδυναμίας που τους ενθαρρύνει και δεν τους πτοεί. Έχουμε προειδοποιήσει για αυξανόμενες απειλές για την ασφάλεια όχι μόνο για την περιοχή μας αλλά και για την ΕΕ και το ΝΑΤΟ—και για την ανάγκη ενίσχυσης της άμυνάς μας.
Δεν με ευχαριστεί που οι χώρες της περιοχής μου είχαν δίκιο να προειδοποιήσουν τους άλλους για τη ρωσική απειλή. Μακάρι να είχαμε αποδειχτεί ότι κάναμε λάθος. Αλλά αυτό που με επευφημεί είναι ότι η Ουκρανία αντεπιτίθεται με μεγαλύτερη επιτυχία από ό,τι πολλοί —εκτός από τους ίδιους τους Ουκρανούς— πίστευαν ότι θα μπορούσε ποτέ. Είμαι επίσης ανακουφισμένη που η Δύση ξύπνησε. Είναι πολύ αργά για να σωθούν οι 14.400 Ουκρανοί που εκτιμάται ότι χάθηκαν στο Ντονμπάς μεταξύ Απριλίου 2014 και Δεκεμβρίου 2021, αλλά δεν είναι πολύ αργά για να βοηθήσουμε την Ουκρανία να σώσει την κυριαρχία της και να προστατέψει τον δυτικό πολιτισμό.
Είμαι περήφανη που γινόμαστε μάρτυρες μιας άνευ προηγουμένου ενότητας μεταξύ διαφορετικών δημοκρατιών. Είμαι επίσης περήφανη που η υποστήριξή μας στην Ουκρανία και η απάντησή μας στη Ρωσία είναι απαράμιλλης διαστάσεων, πιο γρήγορη από ποτέ. Επιτέλους, επενδύουμε περισσότερο στη δική μας ασφάλεια καθώς συνειδητοποιούμε ότι η ουδετερότητα ισοδυναμεί με αυταπάτη.
Είναι σημαντικό να μην πατήσουμε τώρα το κουμπί αναβολής. Πρέπει να συνεχίσουμε, να αυξήσουμε και να επισπεύσουμε τη βοήθεια προς την Ουκρανία. Πρέπει να αποσυνδέσουμε όλες τις ρωσικές τράπεζες, όχι μόνο μερικές, για να επιτύχουμε το πλήρες αποτέλεσμα των κυρώσεων τώρα —όχι μετά από ένα χρόνο. Και όλες οι οικονομικές κυρώσεις που επιβάλλουμε στη Ρωσία πρέπει να επιβληθούν και στη Λευκορωσία. Το καθεστώς εκεί βοηθά τον κ. Πούτιν και πρέπει να αποτρέψουμε τη Ρωσία από το να παρακάμψει τις κυρώσεις χρησιμοποιώντας τη Λευκορωσία.
Καθώς η ιστορία ξετυλίγεται μπροστά στα μάτια μας, χαίρομαι που ένας αυξανόμενος αριθμός χωρών επιλέγει να βρίσκεται στη σωστή πλευρά της. Προτρέπω όλους εκείνους σε όλο τον κόσμο που διστάζουν ακόμα, να ενωθούν μαζί μας όσο αυτό έχει σημασία. Και όταν η Ουκρανία και η δημοκρατία κερδίσουν αυτόν τον πόλεμο, ελπίζω ότι η Δύση δεν θα ξανακοιμηθεί ποτέ. Σας ευχαριστώ για τον λάθος υπολογισμό σας, κύριε Πούτιν!
