Αν ακούσατε τη βόμβα στο Πεκίνο και την Ουάσιγκτον, η Αμερική και η Κίνα συμμετέχουν σε έναν διαγωνισμό για την τεχνολογική υπεροχή. «Βασικά, πιστεύουμε ότι ορισμένες επιλεγμένες τεχνολογίες πρόκειται να διαδραματίσουν τεράστια σημασία την επόμενη δεκαετία», δήλωσε ο Τζέικ Σάλιβαν, σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του προέδρου Τζο Μπάιντεν, τον περασμένο Σεπτέμβριο. Τον Φεβρουάριο ο Xi Jinping, ο κορυφαίος ηγέτης της Κίνας, επανέλαβε το αίσθημα, δηλώνοντας ότι «χρειάζεται επειγόντως να ενισχύσουμε τη βασική έρευνα και να λύσουμε βασικά τεχνολογικά προβλήματα» προκειμένου «να αντιμετωπίσουμε τον διεθνή επιστημονικό και τεχνολογικό ανταγωνισμό, να επιτύχουμε υψηλό επίπεδο αυτοδυναμίας και αυτοβελτίωση”.
Καμία τεχνολογία δεν φαίνεται να έχει εμμονή στους πολιτικούς και στις δύο πλευρές του Ειρηνικού αυτή τη στιγμή περισσότερο από την τεχνητή νοημοσύνη (AI). Οι γρήγορες βελτιώσεις στις ικανότητες των «γεννητικών» AI, όπως το ChatGPT, που αναλύουν την αξία του ανθρώπινου κειμένου, εικόνων ή ήχων του Ιστού και μπορούν στη συνέχεια να δημιουργήσουν ολοένα και πιο βατά προσομοιώματα, απλώς ενίσχυσαν την εμμονή. Εάν η γενετική τεχνητή νοημοσύνη αποδειχτεί τόσο μεταμορφωτική όσο ισχυρίζονται οι ενισχυτές της, η τεχνολογία θα μπορούσε να δώσει σε αυτούς που την χρησιμοποιούν ένα οικονομικό και στρατιωτικό πλεονέκτημα στον κύριο γεωπολιτικό αγώνα του 21ου αιώνα. Δυτικοί και Κινέζοι στρατηγοί μιλούν ήδη για κούρσα εξοπλισμών AI. Μπορεί η Κίνα να το κερδίσει;
Το Chatgpt και το πρωτοποριακό μοντέλο πίσω από αυτό, η τελευταία έκδοση του οποίου ονομάζεται gpt-4, είναι το πνευματικό τέκνο της Openai, μιας αμερικανικής startup. Μια χούφτα άλλες αμερικανικές εταιρείες, από μικρές όπως η Anthropic ή η Stability ai μέχρι μεγαθήρια όπως η Google, η Meta και η Microsoft (η οποία ανήκει εν μέρει στην Openai), έχουν τα δικά τους ισχυρά συστήματα. Ο ernie, ένας Κινέζος αντίπαλος του Chatgpt που κατασκευάστηκε από την Baidu, τον γίγαντα της κινεζικής αναζήτησης στο διαδίκτυο, θεωρείται ευρέως ως λιγότερο έξυπνος. Η Alibaba και η Tencent, οι ισχυρότεροι τεχνολογικοί τιτάνες της Κίνας, δεν έχουν ακόμη αποκαλύψει τον δικό τους γενετικό σκοπό.
Αυτό οδηγεί όσους γνωρίζουν να καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι η Κίνα είναι δύο ή τρία χρόνια πίσω από την Αμερική όσον αφορά τα μοντέλα θεμελίωσης. Υπάρχουν τρεις λόγοι για αυτήν την υποαπόδοση. Το πρώτο αφορά τα δεδομένα. Μια συγκεντρωτική απολυταρχία θα πρέπει να είναι σε θέση να διαχειρίζεται πολλά από αυτά — η κυβέρνηση, για παράδειγμα, ήταν σε θέση να παραδώσει θησαυρούς πληροφοριών παρακολούθησης για Κινέζους πολίτες σε εταιρείες όπως η SenseTime ή η Megvii που, με τη βοήθεια των κορυφαίων εργαστηρίων όρασης υπολογιστών της Κίνας, στη συνέχεια το χρησιμοποίησε για να αναπτύξει κορυφαία συστήματα αναγνώρισης προσώπου.
Οι κινεζικές εταιρείες τεχνολογιών έχουν πρόβλημα να πάρουν στα χέρια τους μια άλλη αμερικανική εξαγωγή: την τεχνογνωσία. Η Αμερική παραμένει μαγνήτης για το ταλέντο της τεχνολογίας στον κόσμο. Τα δύο τρίτα των aiexperts στην Αμερική που παρουσιάζουν εργασίες στο κύριο συνέδριο ai είναι γεννημένοι στο εξωτερικό. Κινέζοι μηχανικοί αποτελούσαν το 27% αυτής της επιλεγμένης ομάδας το 2019. Πολλοί Κινέζοι ai boffins σπούδασαν ή εργάστηκαν στην Αμερική πριν φέρουν την τεχνογνωσία τους στην πατρίδα τους. Η πανδημία του Covid-19 και οι αυξανόμενες κινο-αμερικανικές εντάσεις προκαλούν τον αριθμό τους να μειώνονται. Το πρώτο εξάμηνο του 2022 η Αμερική χορήγησε τις μισές βίζες σε Κινέζους φοιτητές σε σχέση με την ίδια περίοδο το 2019. Η τριπλή έλλειψη —δεδομένων, υλικού και τεχνογνωσίας— αποτέλεσε εμπόδιο για την Κίνα. Το αν θα συγκρατήσει τις κινεζικές φιλοδοξίες για πολύ περισσότερο είναι άλλο θέμα.
Η Κίνα θα μπορούσε εν μέρει να μετριάσει την έλλειψη τσιπ – και εγκεφαλικής δύναμης – με τη βοήθεια μοντέλων «ανοιχτού κώδικα». Οι εσωτερικές λειτουργίες τέτοιων μοντέλων μπορούν να ληφθούν από οποιονδήποτε και να προσαρμοστούν με ακρίβεια σε μια συγκεκριμένη εργασία. Αυτά περιλαμβάνουν τους αριθμούς, που ονομάζονται «βαρίδια», οι οποίοι καθορίζουν τη δομή του μοντέλου και οι οποίοι προέρχονται από δαπανηρές διαδρομές εκπαίδευσης. Οι ερευνητές στο Στάνφορντ χρησιμοποίησαν τα βάρη από τη λάμα, το μοντέλο θεμελίωσης του Μέτα, για να κατασκευάσουν ένα που ονομάζεται Alpaca για λιγότερο από 600 δολάρια, σε σύγκριση με ίσως 100 εκατομμύρια δολάρια για εκπαίδευση σαν το gpt-4. Το Alpaca αποδίδει εξίσου καλά με την αρχική έκδοση του Chatgpt σε ορισμένες εργασίες.
Και παρόλο που οι αμερικανικοί έλεγχοι των εξαγωγών μπορεί να μην εκτροχιάζουν όλη την κινεζική κατασκευή μοντέλων, περιορίζουν την τεχνολογική βιομηχανία της Κίνας ευρύτερα, επιβραδύνοντας έτσι την υιοθέτηση της νέας τεχνολογίας. Επιπλέον, οι κινεζικές επιχειρήσεις στο σύνολό τους, και ιδιαίτερα οι μικρές και μεσαίες, στερούνται τεχνολόγων που λειτουργούν ως αγωγοί τεχνολογικής διάδοσης. Σε τμήματα της οικονομίας κυριαρχούν κρατικές επιχειρήσεις, οι οποίες τείνουν να είναι άκαρπες και να αποστρέφονται τις αλλαγές.
Κατά συνέπεια, ο ιδιωτικός τομέας της Κίνας μπορεί να δυσκολεύεται να εκμεταλλευτεί πλήρως τον γενετικό AI, ειδικά εάν το Κομμουνιστικό Κόμμα επιβάλλει αυστηρούς κανόνες για να εμποδίσει τα chatbot να λένε κάτι που δεν αρέσει στους λογοκριτές του.
Τα μειονεκτήματα θα έρθουν στην κορυφή της ευρύτερης υποβάθμισης της ιδιωτικής επιχείρησης από τον κ. Xi, συμπεριλαμβανομένης της καταστολής της τεχνολογικής βιομηχανίας της Κίνας για δυόμισι χρόνια. Αν και η εκστρατεία κατά της τεχνολογίας έληξε επίσημα, άφησε βαθιά σημάδια, κυρίως στον τομέα του ai business. Πέρυσι, οι ιδιωτικές επενδύσεις σε κινεζικές νεοφυείς επιχειρήσεις AI ανήλθαν σε 13,5 δισεκατομμύρια δολάρια, λιγότερο από το ένα τρίτο του ποσού που διοχετεύθηκε στους Αμερικανούς αντιπάλους τους. Τους πρώτους τέσσερις μήνες του 2023 το χρηματοδοτικό χάσμα φαίνεται να έχει διευρυνθεί, σύμφωνα με την PitchBook, έναν πάροχο δεδομένων. Είτε το γενεσιουργό ai αποδειχθεί επαναστατικό είτε όχι, η ελεύθερη αγορά έχει στοιχηματίσει στο ποιος θα το αξιοποιήσει στο έπακρο.
ΠΗΓΗ: economist.com
