Γράφει η Έλενα Ζέρβα-Γκιουρτζιάν
Πριν από χρόνια, που αποφάσισα ν΄ ασχοληθώ με τα κοινά, τα δύο μου αδέλφια ήταν κατηγορηματικά: “ Έλενα πρόσεχε, θα δηλητηριάσεις τη ψυχή σου”. Η απάντησή μου σταθερή: “Μα είναι δυνατόν να μην ενδιαφέρεσαι για τον τόπο σου, να μην προσφέρεις ό,τι καλύτερο έχεις στους συνανθρώπους σου;”.
Η εντύπωση που έχει μια μεγάλη μερίδα του κόσμου, και τις περισσότερες φορές όχι εν αδίκω, είναι ότι όποιος ασχολείται με τα κοινά, το κάνει για ίδιον όφελος και φυσικά “το σύστημα” υποστηρίζει όποιους το εξυπηρετούν.
Πώς μπορούμε όμως να παραβλέψουμε πολλά παραδείγματα δημοσίων προσώπων που έχουν φανεί αντάξια του αξιώματος που κατείχαν ή κατέχουν; Άνθρωποι που εναντιώθηκαν “στο σύστημα”, άνθρωποι ενάρετοι, σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, που κατεύθυναν όλες τους τις προσπάθειες προς το γενικό καλό;
Ζούμε στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, της τεχνολογικής επανάστασης, την οποία στοχαστές ονομάζουν μετανεωτερική. Αυτή την περίοδο διακυβεύονται καθολικές αξίες και παραδόσεις. Γίνονται αποδεκτές πολλές και διαφορετικές αλήθειες, η γνώση και η πληροφορία αποκτούν κεφαλαιακή αξία, ενισχύονται η ετερογένεια, η διαφορά, ο κατακερματισμός και η θεωρία ότι τα πάντα είναι σχετικά. Οι ανθρώπινες επαφές έχουν ατονήσει και οι κοινωνικές ταυτότητες διαμορφώνονται κυρίως από την προπαγάνδα των ΜΜΕ και του διαδικτύου. Πέραν αυτού όμως, υπάρχει αλληλεπίδραση μεταξύ του τοπικού και του παγκοσμιοποιημένου γίγνεσθαι. Πιο συγκεκριμένα, πολλές μικρές κοινωνικές ομάδες διατυπώνουν και εκφράζουν αδέσμευτα τις δικές τους θεωρήσεις ακόμα και θρησκείες, μιλούν με τη δική τους κοινωνικοπολιτική “γλώσσα”, δημιουργώντας έτσι μια επιμέρους πραγματικότητα απέναντι στην καθολική.
Απ΄ ότι φαίνεται, αυτή η εποχή ευνοεί το εφήμερο και την αντίληψη που θέλει τον “καθένα” να κοιτάζει τον εαυτό του και το μικρόκοσμό του, αφήνοντας στην άκρη τη συλλογικότητα και το γενικό καλό.
Κάποιοι μελετητές χαρακτηρίζουν αυτή την εποχή ως ύστερο-καπιταλισμό και θεωρούν ότι “κλείνει τον κύκλο” της.
Και μετά τι;
Δεν γνωρίζω, ούτε μπορώ να προβλέψω.
Αυτό όμως που πιστεύω, είναι ότι ο καθένας χωριστά και όλοι μαζί πρέπει να πορευόμαστε με γνώμονα την ειλικρίνεια και το σεβασμό στην ανθρώπινη ύπαρξη, τη κοινωνία και τη φύση.
Ο πλουραλισμός των απόψεων γίνεται αποδεκτός, όταν υπάρχει εμπιστοσύνη σ΄ αυτούς που τις εκφράζουν, δηλαδή με πιο απλά λόγια, όταν στην άποψή τους δεν αντανακλάται το προσωπικό τους συμφέρον.
Η εμπιστοσύνη αποκτάται από τη συμπεριφορά και τις πράξεις τους.
Η συμμετοχή στα κοινά επιβάλλεται, προκειμένου να μπορούμε να ελέγχουμε και να διαμορφώνουμε αυτό το περιβάλλον που εξυπηρετεί το σύνολο και όχι τη μονάδα, ειδάλλως γινόμαστε “άξιοι της μοίρας μας”.
