Γράφει ο Όμηρος Τσάπαλος
Follow @OmirosTsapalos
-Ενώ όλες οι δημοσκοπήσεις έλεγαν το αντίθετο,
-Ενώ όλα τα συστημικά μέσα μαζικής ενημέρωσης μιλούσαν για ξεκάθαρη νίκη σου,
-Ενώ όλα τα ινστιτούτα και τα ιδρύματα πολιτικών αναλύσεων έδιναν την προεδρία σε εσένα,
-Ενώ δεκάδες ηθοποιοί και τραγουδιστές, από την Lady Gaga μέχρι τον τελευταίο μεξικανό τροβαδούρο του Τέξας, εκφράστηκαν ανοικτά υπέρ σου,
-Ενώ ο πιο χαρισματικός επικοινωνιακά Πρόεδρος των ΗΠΑ έκανε καμπάνια υπέρ σου σε βαθμό κατάχρησης του αξιώματος του,
-Ενώ η γυναίκα του πιο χαρισματικού επικοινωνιακά Προέδρου των ΗΠΑ και η ίδια εξαιρετικά δημοφιλής έπραξε το ίδιο,
-Ενώ η διεθνής κοινή γνώμη, από Προέδρους κρατών μέχρι opinion makers του διαδικτύου είχαν προεξοφλήσει την εκλογή σου,
-Ενώ έχεις ρίξει δεκάδες περισσότερα εκατομμύρια δολάρια σε δράσεις επικοινωνίας και προβολής για να εκλεγείς από τον συνυποψήφιο σου,
-Ενώ έχεις δίπλα σου έναν δημοφιλή πρώην Πρόεδρο των ΗΠΑ για άντρα σου και ένα επιτελείο που στο παρελθόν είχε κερδίσει άλλες 4 προεδρικές νίκες,
ΕΣΎ ΧΆΝΕΙΣ
-Από αυτόν που σε όλες τις δημοσκοπικές και «επιστημονικές» προβλέψεις ήταν πίσω σου με διαφορά.
-Από αυτόν που δεν είχε την παραμικρή στήριξη από το κόμμα του. Αντιθέτως δέχθηκε πόλεμο μέχρις εσχάτων.
-Από αυτόν στον οποίο είχαν ταχθεί κατά του ή δεν τον στήριξαν καθόλου το σύνολο των εν ζωή πρώην Προέδρων των ΗΠΑ.
-Από αυτόν που δεκαπέντε μέρες πριν τις εκλογές κατηγορήθηκε για σεξισμό και discrimination εις βάρος του μισού εκλογικού σώματος, τις γυναίκες.
-Από αυτόν που δεν έχει ποτέ στο παρελθόν αναλάβει κυβερνητική θέση και ως εκ τούτου δεν γνωρίζει το ίδιο καλά την πολιτική και εκλογική διαδικασία, παράμετρος σημαντική μέχρι πρότινος στη κρίση των Αμερικανών.
-Από αυτόν που κανένας -πλην ελαχίστων- αναλυτής, opinion maker, celebrity ή star δεν βγήκε να τον στηρίξει ανοικτά και με συνέχεια. Αντιθέτως κάποιοι άλλαξαν στρατόπεδο στο μέσο της διαδρομής.
Από αυτόν που αναγκάστηκε να ανανεώσει τρεις φορές το επιτελείο του λόγω απανωτών παραιτήσεων των στενών συνεργατών του.
Γιατί λοιπόν έχασε μια φαινομενικά θετική υποψηφιότητα από μια αρνητική υποψηφιότητα;
Η βουβή και αντιδραστική ψήφος έκρινε το αποτέλεσμα. Είναι εκείνη η ψήφος που δεν μπορεί να μετρηθεί ούτε να αξιολογηθεί ποσοτικά πριν τις εκλογές. Αντιθέτως «κρύβεται» από πολίτες που προτιμούν να πουν ψέματα ή να μην απαντήσουν στο ερώτημα από το να φανερώσουν τις πραγματικές τους προθέσεις. Έτσι λοιπόν, εκατομμύρια Αμερικάνοι ψήφισαν Τραμπ ενώ στις δημοσκοπήσεις δήλωναν Κλίντον. Εκατομμύρια Αμερικάνοι λειτούργησαν αντιδραστικά σε αυτό που όλο το σύστημα γύρω τους (media, δημοσκοπήσεις, αναλυτές, πολιτικοί, κόμμα) προδίκαζε ως «βέβαιο αποτέλεσμα». Ένιωσαν πως το σύστημα τους υποτιμούσε, πως γινόντουσαν θύματα μιας εκτεταμένης προπαγάνδας υπέρ ενός υποψήφιου και κατά ενός άλλου. Ένιωσαν πως υποτιμήθηκε η νοημοσύνη τους και εξέλαβαν την ψήφο τους στον Τράμπ ως πράξη αντίστασης σε όσους θεωρούν την κρίση τους δεδομένη. Αντί για Χίλαρι, λοιπόν ψήφισαν Τραμπ, γιατί έτσι θα ψήφιζαν αντίθετα σε αυτό που «το σύστημα» τους προέταξε να πράξουν. Αυτό συνέβη και με το BREXIT, το ίδιο συνέβη και σε μεγάλο βαθμό και με το δημοψήφισμα στην Ελλάδα τον Ιούλιο του 2015.
Ζούμε στην εποχή όπου η εκλογική κρίση επηρεάζεται αρνητικά από τους ίδιους παράγοντες που μέχρι πρότινος την επηρέαζαν θετικά. Παράλληλα, η λεγόμενη πολιτική ορθότητα κλονίζεται γιατί μαζί της έχουν εδώ και καιρό κλονιστεί οι θεσμοί πάνω στους οποίους στηρίζεται: από τον κοινοβουλευτισμό μέχρι τις δημοσκοπήσεις και από τα media μέχρι τα κόμματα και τους πολιτικούς «ειδικού βάρους». Το πρόβλημα είναι πως η βουβή και αντιδραστική ψήφος δεν μπορεί να εντοπιστεί με τα μεθοδολογικά εργαλεία που διαθέτουμε σήμερα. Ειδικά όταν οι ψηφοφόροι καλούνται να επιλέξουν ανάμεσα σε δυο μέτριους υποψήφιους. Είναι όμως μια νέα πολιτική και εκλογική συμπεριφορά που θα πρέπει να αξιολογηθεί πλέον ως σοβαρή παράμετρος στο τελικό αποτέλεσμα μιας εκλογικής αναμέτρησης. Αρκεί να βρούμε τον μεθοδολογικό τρόπο για να το κάνουμε. Και πρέπει να γίνει σύντομα. Γιατί οι εκλογές σε Γαλλία και Γερμανία είναι πολύ κοντά.
Υγ. Κάποιοι από τους αναλυτές που έπεσαν για μια ακόμη φορά έξω στις εκτιμήσεις τους μίλησαν για «τέλος του Δυτικού Πολιτισμού» εξαιτίας της «ανορθολογικής» επιλογής των Αμερικανών. Σφάλλουν για άλλη μια φορά. Ανέκαθεν το ψυχολογικό και συναισθηματικό στοιχείο έπαιζε σημαντικό ρόλο στην εκλογική συμπεριφορά του δυτικού υποψήφιου. Η διαφορά πλέον είναι πως η εκλογική συμπεριφορά δείχνει να τάσσεται ανοικτά απέναντι σε μέχρι πρότινος βεβαιότητες βασιζόμενες στην λεγόμενη πολιτική ορθότητα. Η πολιτική ορθότητα πλέον δεν βοηθά έναν υποψήφιο αλλά αντιθέτως δημιουργεί καχυποψία στους ψηφοφόρους ως κάποιον που αποτελεί «μέρος του συστήματος» άρα μιλά εξ’ονόματος του. Η μεγάλη επιτυχία του Τραμπ ήταν που αν και μέρος αυτού του συστήματος πλασαρίστηκε ως εξωσυστημική υποψηφιότητα. Μίλησε με άλλον λόγο, με άλλον τρόπο, με άλλα επιχειρήματα, μη αποδεχόμενος στο τέλος την στήριξη κανενός «παραδοσιακού επηρεαστή κοινής γνώμης». Και στο τέλος κέρδισε.
