Επισημαίνει ο Δημήτρης Α. Γιαννακόπουλος
Επιτέλους ο Pierre Bourdieu γίνεται «κτήμα» του ελληνικού πολιτικού συστήματος και η ικανοποίησή μου δεν περιγράφεται!
Ο ΣΥΡΙΖΑ αρνείται στη ΝΔ και στα υπόλοιπα κόμματα της αντιπολίτευσης το δικαίωμα να είναι υποκείμενα χωρίς να είναι αντικείμενα μέσα στον ίδιο με αυτόν οίκο της διαπλοκής, ενώ αυτή και αυτά αρνούνται σε εκείνον το προνόμιο να ταξινομεί χωρίς να ταξινομείται εντός του ιδίου με αυτά habitus –διαπλοκής.
Κάπως έτσι ομογενοποιείται ακόμη και ως παράσταση το πολιτικό σύστημα της Ελλάδας, αναπτυσσόμενο στο ίδιο πλαίσιο έξεων (το «habitus» συγγενεύει με την έννοια «έξις», όπως δομείται διαλογικώς από τον Αριστοτέλη), που χαρακτηρίζεται από την προδιάθεση για διαπλοκή. Είναι στη συνέχεια αυτή η προδιάθεση που αποτελεί τη κινητήριο δύναμη της ιστορίας, αυτό που ενεργοποιεί κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές πρακτικές, αντιλήψεις, στάσεις και συμπεριφορές.
Οι «έξεις», λοιπόν, είναι πανίσχυροι κινητήρες του αιτιατού μηχανισμού της ιστορίας και λειτουργούν ως δομημένες (εν)τυπώσεις, αντανακλώντας και ταυτόχρονα αποκρυσταλλώνοντας τις κοινωνικοπολιτικές συνθήκες από τις οποίες αποκτήθηκαν. Και οι τελευταίες παραπέμπουν στο καθεστώς αυτοματισμού της διαπλοκής.
Έτσι, είναι φυσιολογικό κάθε φορά που επιχειρείται να ρυθμιστεί η διαπλοκή από κάποιον κανόνα (νομοθέτημα) να ταράσσεται συθέμελα το πολιτικό οικοδόμημα της Ελλάδας, καθώς η (ίδια η) διαπλοκή είναι Ο ΚΑΝΟΝΑΣ και οποιαδήποτε αναρρύθμιση αυτού θα σήμαινε απορρύθμιση ολόκληρου του πολιτικού μας συστήματος.
Πρόκειται για έναν προσυνειδητό κανόνα με τον οποίο σχηματίζεται το γνωστικό μοντέλο κάθε πολιτικού και κάθε πολιτικής δύναμης. Πώς αλλάζει αυτό; Σίγουρα όχι λέγοντας στον πολιτικό σου αντίπαλο για το ζήτημα: «εξ ιδίων κρίνεις τα αλλότρια»! Τί κουταμάρες λες, αφού αποδεικνύεται καθημερινά πως δεν υπάρχουν πλέον «αλλότρια»! Όλα λειτουργούν υπό ένα κοινό habitus. Εξ ιδίων κρίνονται τα οικεία… και μόνον τα οικεία! Και αυτό είναι απολύτως σύμφωνο με την οπτική του Bourdieu.
Ωραία, αλλά το ερώτημα παραμένει: Πώς αλλάζει αυτό; Στο βαθμό που η ελληνική κοινωνία «κόψει» τις έξεις της. Συνειδητά, έντιμα, συλλογικά, ατομικά και ειλικρινά. Αν δεν «αποτοξινωθούμε» εμείς οι ίδιοι από την πατρωνία κάθε μορφής και δεν μεταβληθεί ριζικά το «le sens pratique» – όπως λέει ο σημερινός «συνδαιτυμόνας» μας Bourdieu – δηλαδή, η πρακτική αίσθηση που περιλαμβάνει την υλική και πνευματική μας ύπαρξη ως ενιαίο σύνολο, πώς θα αλλάξει το διαπλεκόμενο habitus του πολιτικού μας συστήματος;
Οι δικές μας έξεις είναι αυτές που ανατροφοδοτούν και εν τέλει νομιμοποιούν πολιτικώς την έξη προς διαπλοκή του πολιτικού μας συστήματος. «Κόβονται» αυτές οι ριμάδες οι έξεις μας; Θα μπορούσα να απαντήσω θεωρητικά, μιλώντας για ριζικές μεταβολές στο γενικό σύστημα του τρέχοντος πολιτισμού μας, αλλά δεν θα το πράξω. Πρακτικά δεν υπάρχει καμία πιθανότητα. Το μόνον που ίσως βοηθούσε προς την κατεύθυνση της «αποτοξίνωσής» μας θα ήταν να μην συμμετέχουμε στην παιδαριώδη και αλλόκοτη μυθοπλασία περί ρύθμισης της διαπλοκής.
Η διαπλοκή, άγνωστη μου, δεν ρυθμίζεται από το κράτος, ρυθμίζει το κράτος! Ο μόνος παράγοντας που θα μπορούσε να παρέμβει αποτελεσματικά στο ζήτημα είναι η τρόικα. Και αυτό κάνει, προκαλώντας έμμεσα για αναδιοργάνωση και μεταρρύθμιση στο καθεστώς των διαπλεκομένων σχέσεων… αργά – και όχι τόσο μεθοδικά – επειδή φοβάται τη γενικευμένη αποσταθεροποίηση της χώρας μας. Και τι θα έλεγε η κυρία Ντέλια Βελκουλέσκου για την περιπέτεια των τηλεοπτικών αδειών; Έξις δευτέρα φύσις! Και θα με απογοήτευε, καθώς η έξις είναι η μοναδική – η μόνη κανονική – φύσις!
