Γράφει ο Δημήτρης Α. Γιαννακόπουλος
Η απάντηση στο ερώτημα του τίτλου φαίνεται εύκολη, αλλά δεν είναι! Είναι εύκολη αν το «γιατί» το διαβάσεις σαν «πώς» και απαντήσεις: Επειδή είναι φυσιολογικό στην Ελλάδα της μακροχρόνιας κρίσης της ευρωζώνης να αντισταθμίζεις/αναπληρώνεις (compensate) την απώλεια εθνικού-οικονομικού κεφαλαίου με το πολιτικό κεφάλαιο κυρίως του πρωθυπουργού. Έτσι πλήρωσαν ο Γιώργος Παπανδρέου, ο Αντώνης Σαμαράς και οι γύρω τους ή οι συγκυβερνήτες τους αντίστοιχα, καθώς και τα δύο μεγάλα πολυσυλλεκτικά κόμματα του δικομματισμού της μεταπολίτευσης του 1974. Έτσι θα πληρώσει και ο Αλέξης Τσίπρας, φυσιολογικώς!
Φυσιολογικώς, τονίζω! Μόνον που το παιχνίδι της πολιτικής σπανίως υπακούει βραχυπρόθεσμα στο φυσιολογικό, το ορθολογικό και το εύλογο και σπανίως βραχυπρόθεσμα το αποτέλεσμα αυτού του παιγνίου είναι φυσιολογικό.
Μετά την επίσημη ένταξη της κυβέρνησης του Αλέξη Τσίπρα στις λεγόμενες μνημονιακές δυνάμεις με την υπογραφή του Τρίτου Μνημονίου – όμοιου μεθοδολογικώς με τα προηγούμενα δύο – και την ουσιαστική διάλυση του ΣΥΡΙΖΑ, πριν προλάβει να απορροφήσει σχεδόν όλο το ρευστοποιημένο ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου, ο Αλέξης Τσίπρας, ο οποίος και με την αμέριστη και ανιδιοτελή βοήθεια πολλών προοδευτικών-ευρωπαϊστών, πέραν των συντρόφων του στο κόμμα – [ένα μικρό παράδειγμα είναι καί ο συντάκτης αυτών των γραμμών] – εμφανίζεται με μηδενικό πολιτικό κεφάλαιο.
Κυριολεκτικώς «μηδέν», μια και ανέτρεψε ολοκληρωτικά την αντιμνημονιακή δομή επί της οποίας κατασκεύασε την σχέση του με την ελληνική κοινωνία και την ευρωπαϊκή αριστερά. Ο κ. Τσίπρας μεταμορφώθηκε από δημοκράτης σε κενό πολιτικού περιεχομένου οικονομιστή του «πάση θυσία στο ευρώ», ο οποίος διακηρύσσει σήμερα ότι αγωνίζεται κόντρα στις χθεσινές διακηρύξεις του (στο γενικό του πολιτικό αφήγημα) και στην πολιτική του συνείδηση, για να σώσει την χώρα από την δραχμή!
Άρα, «τέλειωσε» τόσο σύντομα ο Αλέξης Τσίπρας; Καθόλου! Το αντίθετο μάλιστα, εάν παραδοθεί ολοκληρωτικά στα χέρια της διαπλοκής (εσωτερικής και εξωτερικής). Με μηδενικό πολιτικό, αριστερό κεφάλαιο πλέον θα μπορούσε να μετατραπεί ακόμη και σε Εθνάρχη! Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής έδιωξε τα τανκς και μαζί με τη νέα ελληνική δημοκρατία έφερε εκ νέου την χώρα μας στην Ευρώπη, ο Ανδρέας Παπανδρέου έφερε την «αλλαγή», ο Κώστας Σημίτης μας έβαλε στην ΟΝΕ και ο Αλέξης Τσίπρας, ως ο τέταρτος εθνοσωτήρας, θα περιφρουρήσει όλα αυτά, καταναλώνοντας ωστόσο μονομιάς το πολιτικό κεφάλαιο που είχε δημιουργήσει, για να κτίσει από την αρχή ένα άλλο, απολιτικό και αμοραλιστικό! Γιατί; Μα για να ολοκληρώσει φαντασιακά αυτό που στην Ελλάδα, στο βαθμό που μοιάζει να ολοκληρώνεται, καταλήγει σε μορφές σοβαρής στρέβλωσης του δημοκρατικού φαινομένου και των παραγωγικών σχέσεων: Τον «εκσυγχρονισμό» της διοίκησης και της αγοράς, έτσι ώστε η Ελλάδα να μετατραπεί σε ιδανικό μετανεωτερικό και μεταμοντέρνο μοντέλο κράτους-επιχείρησης. Και συμφέρει αυτό την διαπλοκή και την λεγόμενη εθνική αστική τάξη της Ελλάδας; Στο βαθμό που παραμένει κρατικοδίαιτη και μεταπρατική, ασφαλώς!
Συνεπώς, ο κ. Τσίπρας, αφού πλέον μηδένισε το πολιτικό κεφάλαιο που δομήθηκε με τον αγώνα όχι απλώς των συντρόφων του, αλλά και κυρίως της μεγαλύτερης μερίδας των προοδευτικών ανθρώπων στην Ελλάδα και διεθνώς, εμφανίζεται σήμερα έτοιμος να παραδοθεί στα χέρια εκείνων που κατασκεύασαν και γκρέμισαν τους προηγούμενους τρεις πρωθυπουργούς στους οποίους αναφέρθηκα, έτσι ώστε με ένα ριζικό «ριπροφάϊλινγκ» να κατασκευάσει εντός της μήτρας του «εθνάρχη» ένα νέο «πολιτικό» κεφάλαιο στην θέση του παλαιού με την φαντασιακή μορφή, ασφαλώς, του «εθνικού κεφαλαίου». Και το ερώτημα είναι… γιατί!
Τώρα είμαστε έτοιμοι να απαντήσουμε στο ερώτημα «γιατί εξανεμίστηκε το πολιτικό κεφάλαιο του Αλέξη Τσίπρα». Επειδή, αγαπητέ αναγνώστη, το κεφάλαιο αυτό ήταν τελικά τόσο «φούσκα», όσο «φούσκα» ήταν και το οικονομικό κεφάλαιο που είχε δημιουργηθεί την τελευταία δεκαετία πριν από την κρίση στην Ελλάδα, σε συνάρτηση με την κερδοσκοπία που ακολούθησε στη βάση του πολιτικοοικονομικού αφηγήματος για μια ισχυρή χώρα του ευρώ, η οποία δια της εντάξεώς της στην ευρωζώνη είχε δήθεν υπερβεί δραματικές παραγωγικές και κοινωνικές στρεβλώσεις, για να βαδίσει ανέφελα στον δρόμο της σταθερότητας και της διαρκούς ανάπτυξης!
Γιατί το οικονομικό αυτό κεφάλαιο ήταν «φούσκα»; Επειδή δομήθηκε, οργανώθηκε και απέκτησε οντολογικά χαρακτηριστικά στην ευρύτερη ελληνική κοινωνία στη βάση αφορισμών που αφορούσαν στην ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων στην πατρίδα μας από την ένταξή μας στην ευρωζώνη. Εάν ασφαλώς η ανάπτυξη της ελληνικής εθνικής οικονομίας γινόταν στη βάση της ανάπτυξης των παραγωγικών σχέσεων και όχι των παραγωγικών δυνάμεων, τότε δεν θα είχαμε την «φούσκα», η κερδοσκοπία θα ήταν πολύ μικρότερη, τα ποσά που ενθυλάκωσαν έλληνες και ξένοι για να τα αφαιρέσουν από τον οικονομικό κύκλο τοποθετώντας τα σε τράπεζες και επενδύσεις στο εξωτερικό, πολύ μικρότερα και… η Ελλάδα δεν θα έμπαινε ποτέ στο ευρώ! Όχι γιατί το ευρώ ως εθνικό νόμισμα θα ήταν κακό, αλλά απλούστατα γιατί η παραγωγική διάθρωση της χώρας μας με την μορφή των παραγωγικών σχέσεων, ασφαλώς, και της γενικότερης πολιτικής και οικονομικής κουλτούρας, δεν θα το άντεχε.
Κάτι ανάλογο συμβαίνει με το πολιτικό κεφάλαιο «φούσκα» του Αλέξη Τσίπρα. Αυτό, ενώ δομήθηκε από όλους εμάς που αγωνιστήκαμε για την άνοδο της ευρωπαϊκής αριστεράς στην κυβερνητική εξουσία της Ελλάδας στη βάση της ανάπτυξης των παραγωγικών σχέσεων στην χώρα μας σε συνύφανση ασφαλώς με την ανάπτυξη των δημοκρατικών σχέσεων, ως προϋπόθεση για την ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων και την προώθηση έως ριζοσπαστικοποίησης των δημοκρατικών θεσμών, προφανώς εκλήφθηκε από τον κ. Τσίπρα και τον κυβερνητικό ή και κομματικό κύκλο της εξουσίας του απλώς ως πολιτική ρητορεία για την εκτόξευσή του στον πρωθυπουργικό θώκο. Κάτι σαν πολιτική «φούσκα». Είναι σαν όλα αυτά τα οποία έχεις διαβάσει στις παρεμβάσεις μου που φιλοξενούνται σε δημοκρατικούς ιστότοπους και ιστολόγια – επειδή δεν θέλω να αναφερθώ σε τόσους άλλους που έπραξαν κάτι παρόμοιο – να ήταν μία μορφή προπαγάνδας χωρίς ουσιαστικό οντολογικό περιεχόμενο! Σαν να ήταν «λόγια του αέρα», σαν να σε ταλαιπώρησα με φανφάρες, φούμαρα και μη ρεαλιστικές, με την έννοια του εξωπραγματικού, μπαρούφες ή ιδεαλισμούς!
Όχι, αγαπητέ αναγνώστη! Μπορεί να μην γνωρίζω τα κίνητρα και την συγκρότηση όλων αυτών των προοδευτικών ανθρώπων που στήριξαν με όλες τους τις δυνάμεις τον Αλέξη Τσίπρα, γνωρίζω όμως καλά τα δικά μου, όπως και την μεθοδολογική σύζευξη του κοινωνικού κονστρουξιονισμού με την βιοοικονομία που αποτέλεσε το σχήμα της αναλυτικής μου προσέγγισης σε ο, τι αφορά τόσο στην κρίση αυτή καθ’ εαυτή, όσο και στην πολιτικοπολιτισμική της διάσταση. Μέσω αυτής κατασκευάστηκε ένα σαφές και (ανα)δημιουργικό πολιτικό κεφάλαιο από το οποίο μπορούσε να αντλήσει κυβερνητική ισχύ και πολιτική δύναμη ο Αλέξης Τσίπρας και όχι μία «φούσκα» με την μορφή μιας υπερβατικής και λαϊκιστικής πολιτικής ρητορείας. Μόνον που αυτό το κεφάλαιο για να μην έχει την μορφή μίας χυδαίας πολιτικής κερδοσκοπίας ή την κλασική μορφή οπορτουνισμού, απαιτούσε τον σεβασμό στις μεθοδολογικές και κοινωνικές πηγές από τις οποίες αντλούσε κοινωνική δύναμη, πολιτική νομιμοποίηση και νομιμότητα με την έννοια ασφαλώς του αστικού/κοινοβουλευτικού πολιτισμού.
Αυτά είναι που δεν σεβάστηκε ο Αλέξης Τσίπρας, ενώ φροντίζουν με κάθε τρόπο και μέσο να λοιδορούν καθημερινά οι άνθρωποι που εμφανίζονται να αποτελούν τους αυθεντικούς εκφραστές της βούλησής του. Είναι αυτός και αυτοί που μετέτρεψαν ένα νέο προοδευτικό κίνημα για τον σύγχρονο κοινωνικό-ευρωπαϊσμό και την δημοκρατία στη σημερινή Ευρώπη σε κοινό πολιτικαντισμό, ορίζοντας με αντιδραστικό τρόπο την ίδια την πολιτική ως «τέχνη του εφικτού». Κάπως έτσι, για να καταστεί εφικτή η παραμονή της χώρας στην ευρωζώνη, θα πρέπει οι ελληνικές πολιτικές να ενταχθούν στα «μνημόνια» δια των οποίων η Ελλάδα μετατρέπεται σε υποτελή πολιτεία, ενώ το θεμέλιο του πολιτεύματος σε φάρσα!
Εάν ο Αλέξης Τσίπρας είχε βαθιά συνείδηση του πολιτικού του κεφαλαίου, είμαι βέβαιος πως θα διαπραγματευόταν ουσιωδώς πολιτικά και όχι δήθεν πολιτικά και στην ουσία υποτασσόμενος στον οικονομισμό και την παιδαγωγική του eurogroup, «learning-by-numbers». Προφανώς δεν πρόλαβε να καταλάβει ο ίδιος το οντολογικό στοιχείο της ύπαρξής του και στην αρχή αδράνησε, ενώ στην συνέχεια πανικοβλήθηκε, εξανεμίζοντας την ανεκτίμητη, κατά την άποψή μου, προίκα του από την πλευρά της κοινωνίας και της διανόησης. Η προίκα αυτή αν αξιοποιείτο στο πλαίσιο ενός καλοδομημένου σχεδίου κυβερνητικής εξουσίας με κεϋνσιανιστική οικονομία, θα μπορούσε, τουλάχιστον προσωρινά, να διατηρήσει την Ελλάδα στην ευρωζώνη, πιέζοντας ταυτόχρονα προς μία οικονομική και πολιτική ένωση της ΕΕ. Αυτό πίστευα και συνεχίζω να πιστεύω.
Τα μνημόνια δεν είναι μονόδρομος. Μονόδρομος γίνονται στο βαθμό που εξανεμιστεί το πολιτικό κεφάλαιο του Αλέξη Τσίπρα, για να υποκατασταθεί από το «εθνικό κεφάλαιο» που κατασκευάζει γι’ αυτόν με την παραδοσιακή ελληνική συνταγή της μεταπολίτευσης, η διαπλοκή. Τα μνημόνια θα διατηρούν σε μόνιμη βάση επίκαιρο το Grexit και είναι έγκλημα οι προοδευτικοί άνθρωποι να ενισχύσουμε με οποιονδήποτε τρόπο αυτήν την σεκιουριτιστική αφήγηση, η οποία νοθεύει αφάνταστα τις παραγωγικές, κοινωνικές και πολιτικές σχέσεις στην χώρα μας.