Γράφει ο Γιάννης Κουτρουμπής
Follow @j_koutroubis
Πρόσφατα το Διοικητικό Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ενέκρινε τους ετήσιους λογαριασμούς της ΕΚΤ για την χρήση που έληξε στις 31 Δεκεμβρίου 2015. Μάλιστα τα καθαρά κέρδη της ΕΚΤ για το 2015 ήταν 1082 εκατ. ευρώ, ενώ το 2014 ήταν στα 989 εκατ. ευρώ, όπου η αύξηση αυτή οφείλεται από την πώληση τίτλων το 2015.
Αναλυτικότερα, τα καθαρά κέρδη της ΕΚΤ για το 2015 ήταν 1.082 εκατ. ευρώ (2014: 989 εκατ. ευρώ). Στην αύξηση αυτή συνέβαλαν τα υψηλότερα πραγματοποιηθέντα κέρδη από την πώληση τίτλων το 2015. Επιπλέον, ενώ το 2014 η ΕΚΤ ανέκτησε τις δαπάνες που συνδέονται με τα εποπτικά της καθήκοντα μόνο για τους μήνες Νοέμβριο και Δεκέμβριο, το 2015 ανέκτησε τις δαπάνες όλου του έτους.
Κατόπιν σχετικής απόφασης του Διοικητικού Συμβουλίου πραγματοποιήθηκε ενδιάμεση διανομή κερδών ύψους 812 εκατ. ευρώ προς τις εθνικές κεντρικές τράπεζες (ΕθνΚΤ) της ζώνης του ευρώ στις 29 Ιανουαρίου 2016. Κατά τη χθεσινή του συνεδρίαση το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε να διανείμει τα εναπομένοντα κέρδη ύψους 270 εκατ. ευρώ στις ΕθνΚΤ της ζώνης του ευρώ στις 19 Φεβρουαρίου 2016.
Οι κύριες πηγές εσόδων της ΕΚΤ είναι τα κέρδη από την επένδυση των συναλλαγματικών της διαθεσίμων και του χαρτοφυλακίου ιδίων κεφαλαίων της, οι τόκοι-έσοδα επί του μεριδίου της (8%) στο σύνολο των κυκλοφορούντων τραπεζογραμματίων ευρώ και, τα τελευταία έτη, οι καθαροί τόκοι-έσοδα επί τίτλων αποκτηθέντων για τους σκοπούς της νομισματικής πολιτικής.
Το 2015 οι καθαροί τόκοι-έσοδα ανήλθαν συνολικά σε 1.475 εκατ. ευρώ (2014: 1.536 εκατ. ευρώ). Περιλάμβαναν τόκους-έσοδα ύψους 42 εκατ. ευρώ επί του μεριδίου της ΕΚΤ στο σύνολο των κυκλοφορούντων τραπεζογραμματίων ευρώ (2014: 126 εκατ. ευρώ) και καθαρούς τόκους-έσοδα ύψους 609 εκατ. ευρώ (2014: 728 εκατ. ευρώ) από τίτλους αποκτηθέντες στο πλαίσιο του Προγράμματος για τις Αγορές Τίτλων (Securities Markets Programme – SMP), εκ των οποίων 224 εκατ. ευρώ (2014: 298 εκατ. ευρώ) από ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου που διακρατεί η ΕΚΤ στο πλαίσιο του ως άνω προγράμματος.
Περιλάμβαναν επίσης καθαρούς τόκους-έσοδα ύψους 120 εκατ. ευρώ (2014: 173 εκατ. ευρώ) από τίτλους που αποκτήθηκαν στο πλαίσιο των δύο πρώτων προγραμμάτων αγοράς καλυμμένων ομολογιών και 161 εκατ. ευρώ από τίτλους που αποκτήθηκαν στο πλαίσιο του διευρυμένου προγράμματος αγοράς περιουσιακών στοιχείων (expanded asset purchase programme – APP) (2014: 2 εκατ. ευρώ). Η ΕΚΤ κατέβαλε τόκους ύψους 18 εκατ. ευρώ (2014: 57 εκατ. ευρώ) στις ΕθνΚΤ επί των απαιτήσεών τους σε σχέση με τα συναλλαγματικά διαθέσιμα που της μεταβίβασαν, ενώ οι τόκοι-έσοδα επί των συναλλαγματικών διαθεσίμων ανήλθαν σε 283 εκατ. ευρώ (2014: 217 εκατ. ευρώ).
Τα πραγματοποιηθέντα κέρδη από χρηματοοικονομικές πράξεις ανήλθαν σε 214 εκατ. ευρώ (2014: 57 εκατ. ευρώ). Οι αποσβέσεις ανήλθαν σε 64 εκατ. ευρώ το 2015 (2014: 8 εκατ. ευρώ). Η αύξηση των αποσβέσεων το 2015 οφείλεται κυρίως στη συνολική μείωση της αγοραίας αξίας των τίτλων που διακρατούνται στο χαρτοφυλάκιο δολαρίων ΗΠΑ.
Οι διοικητικές δαπάνες της ΕΚΤ περιλαμβάνουν δαπάνες προσωπικού και όλες τις υπόλοιπες διοικητικές δαπάνες. Η ανάληψη εποπτικών καθηκόντων από την ΕΚΤ οδήγησε σε σταδιακή αύξηση των μελών του προσωπικού και, ως εκ τούτου, το 2015 οι δαπάνες προσωπικού αυξήθηκαν σε 441 εκατ. ευρώ (2014: 301 εκατ. ευρώ).
Οι λοιπές διοικητικές δαπάνες, οι οποίες περιλαμβάνουν αποσβέσεις, μισθώματα κτιρίων, αμοιβές εξωτερικών συνεργατών και δαπάνες για άλλα αγαθά και υπηρεσίες, ανήλθαν σε 423 εκατ. ευρώ το 2015 (2014: 376 εκατ. ευρώ). Η αύξηση αυτών των δαπανών αντανακλά κατά κύριο λόγο την έναρξη της απόσβεσης των νέων κτιριακών εγκαταστάσεων της ΕΚΤ.
Οι δαπάνες της ΕΚΤ που συνδέονται με τα εποπτικά καθήκοντά της ανακτήθηκαν για ολόκληρο το 2015 μέσω των αντίστοιχων τελών που επιβλήθηκαν στις εποπτευόμενες οντότητες, ενώ το 2014 η ΕΚΤ ανέκτησε τις δαπάνες μόνο των τελευταίων δύο μηνών του έτους. Ως εκ τούτου, επήλθε αύξηση στο στοιχείο «Καθαρά έσοδα/έξοδα συνδεόμενα με αμοιβές και προμήθειες». Τα τέλη που συνδέονται με τον ΕΕΜ ανήλθαν σε 277 εκατ. ευρώ το 2015 (Νοέμβριος-Δεκέμβριος 2014: 30 εκατ. ευρώ).
Το συνολικό μέγεθος του ισολογισμού της ΕΚΤ αυξήθηκε κατά 72 δισ. ευρώ σε 257 δισ. ευρώ το 2015 (2014: 185 δισ. ευρώ). Η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως στην αγορά τίτλων στο πλαίσιο του προγράμματος APP, στην ανατίμηση των συναλλαγματικών διαθεσίμων που διακρατεί η ΕΚΤ, καθώς και στην αύξηση των τραπεζογραμματίων σε κυκλοφορία.
Ο ενοποιημένος ισολογισμός του Ευρωσυστήματος ανήλθε σε 2.781 δισ. ευρώ στο τέλος του 2015, έναντι 2.208 δισ. ευρώ το 2014. Η αύξηση οφείλεται κυρίως στις συνεχείς αγορές τίτλων στο πλαίσιο του προγράμματος APP.
Οι τίτλοι που διακρατούνται από το Ευρωσύστημα για τους σκοπούς της νομισματικής πολιτικής αυξήθηκαν κατά 586 δισ. ευρώ σε 803 δισ. ευρώ (2014: 217 δισ. ευρώ). Οι τίτλοι που διακρατούνται στο πλαίσιο του προγράμματος SMP μειώθηκαν κατά 21 δισεκ. ευρώ λόγω εξοφλήσεων. Η μείωση αυτή υπεραντισταθμίστηκε από τις αγορές τίτλων στο πλαίσιο του προγράμματος APP. Στις 31 Δεκεμβρίου 2015 τα περιουσιακά στοιχεία που διακρατούνται στο πλαίσιο του προγράμματος APP ανέρχονταν σε 650 δισ. ευρώ (2014: 31 δισ. ευρώ).
Εν κατακλείδι, η ενίσχυση των κερδών της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας είναι αρκετά θετική για το Ευρωσύστημα, αλλά και για το νόμισμα του Ευρώ, καθώς με αυτόν τον τρόπο το νόμισμα παραμένει ισχυρό παρόλη την οικονομική κρίση που βιώνουν πολλές χώρες μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Παρόλα αυτά θα πρέπει να δημιουργηθεί μία δέσμη πολιτικών που στόχο τους θα έχουν την βοήθεια των χωρών που βιώνουν πολύ αρνητικές οικονομικές συνθήκες, κάνοντας χρήση μέρους του αποθεματικού της Τράπεζας για να ενισχυθεί ακόμα περισσότερο το Ευρώ, διότι αν επεκταθεί η κρίση οι χώρες δεν θα μπορέσουν να υποστηρίζουν την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, στον ίδιο βαθμό που την υποστήριζαν έως τώρα.
