Γράφει ο Πάνος Ν. Αβραμόπουλος
Όμως η συναινετική λύση του Κυριακούλη Μαυρομιχάλη στην πρωθυπουργία δεν προχωρούσε. Ο Μαυρομιχάλης έμεινε στον πρωθυπουργικό θώκο μέχρι τον Ιανουάριο του 1910, οπότε και παραιτήθηκε. Στην θέση του ο βασιλεύς Γεώργιος διόρισε πρωθυπουργό τον Στέφανο Δραγούμη, ο οποίος ηγήθηκε κυβερνήσεως με τη στήριξη του Στρατιωτικού Συνδέσμου. Μάλιστα τα ηνία του υπουργείου των Στρατιωτικών είχε αναλάβει ο ηγέτης του Στρατιωτικού Συνδέσμου συνταγματάρχης Νικόλαος Ζορμπάς. Αξίζει να σημειωθεί εδώ ένα μείζον ιστορικό γεγονός σύμφυτο με το κοινωνικό κίνημα κατά την πρωθυπουργία του Στέφανου Δραγούμη.
Είναι η εκδήλωση της αγροτικής εξέγερσης του Κιλελέρ τον Μάρτιο του 1910, όπου και κατεπνίγη βιαίως. Πάραυτα εξέλειπαν όλες αυτές οι πολιτικές πρωτοβουλίες που θα μπορούσαν να δρομολογήσουν την εξυγίανση της πολιτικής ζωής, αλλά και την αναπτυξιακή πορεία της χώρας, λόγος για τον οποίον άλλωστε είχε συγκρουστεί και είχε κινηθεί ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος. Ο καιρός κυλούσε βασανιστικά, με τη χώρα βυθισμένη σε μια παρατεταμένη κρίση και καμία πρωτοβουλία δεν αναλαμβάνονταν.
Σε ένα τέτοιο κλίμα ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος αφουγκραζόμενος την κρισιμότητα των στιγμών για τον τόπο, προσεκάλεσε από την Κρήτη τον Ελευθέριο Βενιζέλο, να αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας. Ο Κρήτης πολιτικός που ήδη είχε κερδίσει την καταξίωση στη συνείδηση του ελληνικού λαού από τους αγώνες του στην Κρητική Επανάσταση, έκανε δεκτή την πρόσκληση, αλλά δεν ηγήθηκε αμέσως κυβερνήσεως. Έλαβαν χώρα εθνικές εκλογές την 1-η Ιουλίου του 1910 και εξελέγησαν 362 πληρεξούσιοι βουλευτές. Από αυτούς συνεκροτήθη η Εθνική Συνέλευση, που ονομάσθηκε διπλή αναθεωρητική Βουλή και με αρμοδιότητα την αναθεώρηση του Συντάγματος του 1864. Στις εκλογές αυτές εξελέγησαν και πάλι 200 παλιοί βουλευτές.
Κεντρικός πολιτικός σχηματισμός ήταν αυτός του Γεωργίου Θεοτόκη που εξέλεξε ενενήντα τέσσερις βουλευτές. Παράλληλα εξελέγησαν και εκατόν εξήντα δυο νέοι βουλευτές. Νέο πρόσωπο στην πολιτική μας σκηνή μεταξύ των νεοεκλεγέντων ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Ως εκλογική του περιφέρεια είχε επιλέξει την περιφέρεια της Αττικοβοιωτίας, στην οποία κατήγε συντριπτική νίκη. Επι τριανταοχτώ χιλιάδων ψηφισάντων απέσπασε το ανεπανάληπτο ρεκόρ των τριάντα δυο χιλιάδων επτακοσίων εξήντα πέντε ψήφων!!! θρίαμβος που προμήνυε την καταιγιστική παρουσία του Ελευθερίου Βενιζέλου στα πολιτικά μας πράγματα. Πάραυτα δεν σχημάτισε κυβέρνηση.
Στο ευδιάπλαστο πολιτικό μας σκηνικό, όπως είχε διαμορφωθεί ήταν αναγκαία η σύσταση μιας διακομματικής κυβέρνησης, που με την πλατιά συναίνεση με την οποία θα περιεβάλλετο, θα μπορούσε να αναλάβει πρωτοβουλίες για την έξοδο του τόπου από το τέλμα. Οι πολιτικοί αρχηγοί όμως εκείνη την περίοδο δεν ήταν διατεθειμένοι, αλλά και ούτε είχαν το απαιτούμενο εκτόπισμα για την ανάληψη μιας γιγαντιαίας μεταρρυθμιστικής προσπάθειας που χρειάζονταν η Ελλάδα. Από την μια ήταν δέσμιοι του φθαρμένου πολιτικού συστήματος μέσα στο οποίο εξετράφησαν και ανδρώθηκαν και επομένως δεν μπορούσαν να το ανατρέψουν και από την άλλη δεν αφουγκράζονταν τις ραγδαίες αλλαγές που ελάμβαναν χώρα στο κοινωνικό πεδίο. Μήτε αυτόν τον ταχύ κοινωνικό βηματισμό που έσπρωχνε τις εξελίξεις σε μιαν άλλη προοδευτική κατεύθυνση.
Είχαν συντελεσθεί στην ελληνική κοινωνία πολλές αλλαγές μεταβάλλοντας την εντροπία του πολιτικού μας συστήματος. Νέες κοινωνικές κάστες αναδεικνύονταν καταλαμβάνοντας τις καίριες επάλξεις της κοινωνίας, αλλά και νέες κοινωνικές συμμαχίες εσυνήπτοντο. Η άνοδος των αστών που ήκμαζαν κοινωνικά και οικονομικά, η ανάδειξη ισχυρής εργατικής τάξης στα αστικά κέντρα και οι συμμαχίες μεταξύ αγροτών, εργατών και αστικής τάξης, ήταν μερικές από τις κοσμοϊστορικές αλλαγές που συντελούνταν στον κοινωνικό ιστό. Αλλά εξέλιπε αυτή την περίοδο από την παλιά πολιτική τάξη της Ελλάδος και αυτό το όραμα της Μεγάλης Ιδέας, για την εθνική μας ακεραίωση. Όμως όλες αυτές οι ραγδαίες αλλαγές που είχαν συντελεστεί στο κοινωνικό και πολιτικό μας πεδίο, πέραν του λαού και του άγρυπνου εθνικά Στρατιωτικού Συνδέσμου, δεν περνούσαν απαρατήρητες από τον σώφρονα και συνετό βασιλιά Γεώργιο, που έβλεπε τις εξελίξεις να έρχονται σαν παλιρροϊκό κύμα, στην πολιτική ζωή της Ελλάδος.
Έτσι, ο βασιλεύς συζητώντας εκτενώς το πολιτικό μας πρόβλημα με τον Ελευθέριο Βενιζέλο, που του είχε αποσπάσει τον σεβασμό και την εμπιστοσύνη, προκήρυξε εκλογές για τις 28 Νοεμβρίου του 1910. Ο ελληνικός λαός εκείνη την περίοδο ήταν καζάνι που έβραζε καιν διψούσε ακόρεστα για αλλαγές. Αυτή του μάλιστα η ριζοσπαστική τροπή σχηματοποιήθηκε πολιτικά στο σύνθημα της εποχής «Συντακτική Βουλή» που πρακτικά σήμαινε ανάδειξη νέας Βουλής με δυνατότητα να αλλάξει το Σύνταγμα του 1864 και να ανοικοδομήσει από την αρχή την πολιτική κατάσταση της Ελλάδος. Στη φωτογραφία ο παμμέγιστος πολιτικός μας άνδρας Ελευθέριος Βενιζέλος, που με πρόσκληση του Στρατιωτικού Συνδέσμου, θα διαδραματίσει καίριο ρόλο στα πολιτικά πράγματα της χώρας.
Στις εκλογές που έλαβαν χώρα την 1-η Ιουλίου του 1910, θα εκλεγεί για πρώτη φορά βουλευτής στην Ελλάδα, επιλέγοντας ως εκλογική περιφέρεια την περιοχή της Αττικοβοιωτίας και σημειώνοντας το μοναδικό εκπληκτικό ρεκόρ στα πολιτικά μας δρώμενα, να αποσπάσει επι τριανταοχτώ χιλιάδων ψηφισάντων, τριάντα δυο χιλιάδες επτακόσιες εξήντα πέντε ψήφους!!! Εκλογή που προμήνυε την καταλυτική του και μεγίστης εθνικής προσφοράς επέλαση, στην πολιτική σκηνή της Ελλάδος. Συνεχίζεται …
*Ο συγγραφέας Πάνος Ν. Αβραμόπουλος, είναι υποψήφιος Βουλευτής της «Ένωσης Κεντρώων» στην Α΄ Αθηνών.
