Γράφει η Θεοδώρα Αυγουλίδου
Είναι από τις περιπτώσεις εκείνες που δίνουν «γροθιά στο στομάχι» της ζοφερής πραγματικότητας στη χώρα μας. Και δε χρειάζεται να πει κανείς και πολλά. Απλά, αρκεί ν’ αφήσει τους αριθμούς να πλέξουν το εγκώμιο κάθε άξιου επιστήμονα.
Μόλις 121 δημοσιεύσεις επιστημόνων από Ελληνικά Πανεπιστήμια πριν από την ίδια, από το σύνολο των 130.200 άρθρων του πλέον έγκυρου επιστημονικού περιοδικού Nature, στη διάρκεια της περιόδου 1970-2013. Μέλος μιας δεκαμελούς ομάδας επιστημόνων από διάφορες χώρες, η Επίκουρη Καθηγήτρια του Τμήματος Χημείας του Πανεπιστημίου Πατρών, κα Χρυσή Κ. Καραπαναγιώτη, τοποθετείται επί του σοβαρού, για τη ζωή στον πλανήτη, θέματος της διαχείρισης των πλαστικών σκουπιδιών.
Σε εξαιρετικό συγχρονισμό με τη διαδικασία διαβούλευσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα πλαστικά και τη διαχείρισή τους, το Πανεπιστήμιο Πατρών βγαίνει στο επιστημονικό προσκήνιο δια μέσου της κας Καραπαναγιώτη και των ξένων συναδέλφων της, οι οποίοι ζητούν να χαρακτηριστούν «τα πλαστικά σκουπίδια ως επικίνδυνα» κι εστιάζουν στο καίριο κι επίκαιρο θέμα της νομοθεσίας για τη διαχείριση των πλαστικών απορριμμάτων η οποία είναι απαρχαιωμένη και θέτει σε κίνδυνο την υγεία των ανθρώπων και των άγριων ζώων.
Πιο συγκεκριμένα, μελέτες καταδεικνύουν ότι περισσότερα από 300 είδη άγριων ζώων μπορεί να κινδυνέψουν από τα πλαστικά σκουπίδια, κυρίως λόγω εγκλωβισμού τους σε αυτά ή κατάποσής τους. Συμπληρωματικά στοιχεία για την επικινδυνότητα μέρους των πλαστικών που κυκλοφορούν στο περιβάλλον είναι, ότι μπορεί να επηρεάσουν τα κύτταρα και τους ιστούς των ανθρώπων, βάσει ιατρικών ερευνών. Για ν’ αντιληφθεί κανείς το μέγεθος του προβλήματος αλλά και τη σοβαρότητα με την οποία αντιμετωπίζεται η «πλαστική» πραγματικότητα, οι πολιτείες της δυτικής ακτής των ΗΠΑ επενδύουν ετησίως 385 εκατομμύρια ευρώ προκειμένου να καθαριστεί η ακτογραμμή τους από σκουπίδια τα οποία είναι κατά το μεγαλύτερο ποσοστό πλαστικά.
Τον αντίκτυπο του προβλήματος σε μια σειρά από διεργασίες που σχετίζονται με τη χρήση των πλαστικών στην καθημερινότητα του ανθρώπου υπογραμμίζει κι η Πράσινη Βίβλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που ακολούθησε τη δημοσίευση του άρθρου και καλεί για την υιοθέτηση καλύτερων συνθηκών πλαισίωσης, προκειμένου να υποστηριχθούν ο οικολογικός σχεδιασμός κι η περιβαλλοντική καινοτομία, αλλά και για τη συνεκτίμηση της πρόληψης της δημιουργίας αποβλήτων και της ανακύκλωσής τους κατά τον σχεδιασμό των πλαστικών προϊόντων.
Με το δεδομένο της αρθρογραφίας στο Nature, από μηδέν έως δέκα το πολύ Ελλήνων επιστημόνων κάθε χρόνο, το πρώτο στίγμα στο οποίο θα πρέπει να επικεντρωθούν οι αρμόδιοι φορείς για φέτος δόθηκε. Με τον χαρακτηρισμό των πλαστικών απορριμμάτων ως επικίνδυνων θα δοθεί η δυνατότητα στα κράτη αλλά και στη βιομηχανία να χρησιμοποιήσουν διατάξεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τον καθαρισμό περιοχών και την πρόληψη νέας ρύπανσης. Μπορούν άμεσα να απαγορευθούν και σταδιακά να μην παράγονται επικίνδυνα πλαστικά, αλλά να αντικατασταθούν από πιο ασφαλή πλαστικά τα οποία θα μπορούν συνεχώς να επαναχρησιμοποιούνται και να ανακυκλώνονται.
Η επιστήμη εκφράστηκε, η ΕΕ και τα κράτη-μέλη μοιραία τα επόμενα χρόνια θα πρέπει προβούν στη δημιουργία του απαραίτητου θεσμικού πλαισίου αλλά ο ευρωπαίος –και δη ο Έλληνας- πολίτης πόσο καλά αντανακλαστικά διαθέτει στο θέμα της ανακύκλωσης των πλαστικών;
