Της Ζένιας Πολυδώρου
Η ανεπάρκεια του ελληνικού πολιτικού συστήματος είναι θλιβερά αποκαλυπτική εντός του ελληνικού Κοινοβουλίου. Με ελάχιστες εξαιρέσεις που είναι αδύνατο να επιφέρουν διαφοροποιητικές επιδράσεις, η πλειονότητα των αντιπροσώπων του λαού αρέσκεται σε πομπώδεις ασυνάρτητες κραυγές φτηνού λαϊκισμού και εθνικιστικής έξαρσης. Η αντιπροσωπευτική εικόνα μιας κοινωνίας κομπλεξικής, που χρόνια τώρα έχει καλλιεργήσει ένα σύνδρομο ιδιότυπου απομονωτισμού. Ενδεχομένως η επαφή με τα εθνικά κοινοβούλια άλλων χωρών της Ευρώπης να υποδείξει ένα διαφορετικό μοντέλο συμπεριφοράς. Σε κάθε περίπτωση όμως θα είναι εξαιρετικά δύσκολο οι εθνικοί μας αντιπρόσωποι να λειτουργήσουν στο νέο ιδιότυπο σύστημα άμεσης εμπλοκής των εθνικών κοινοβουλίων στην ενωσιακή πολιτική διαδικασία. Δεν αποκλείεται βέβαια να αντλήσουν και καλά πρότυπα συμπεριφοράς από συναδέλφους τους Ευρωπαίους. Είναι βέβαια τόσο αμφίβολο να προλάβει αυτό το σώμα αντιπροσώπων να αντλήσει καλά πρότυπα συμπεριφοράς από την Ευρώπη όσο και το να εξαντληθεί η τετραετής βουλευτική περίοδος.
Βάσει της νέας Συνθήκης της Λισσαβώνας, στο νέο αυτό θεσμικό περιβάλλον, το Ευρωκοινοβούλιο αποτελεί έναν από τους καθαρούς θεσμικούς αποδέκτες (“net beneficiaries”) αναβάθμισης του ρόλου τους στο ευρωπαϊκό πολιτικό σύστημα. Ενδυναμώνεται ως προς τη συμμετοχή στη νομοθετική λειτουργία, τον έλεγχο της κανονιστικής εξουσίας της Επιτροπής και την ορατότητά του στη δημόσια σφαίρα.
Σε αυτό το πλαίσιο ενισχύεται ο ρόλος των εθνικών νομοθετικών σωμάτων ως προς την εξατομικευμένη δράση τους:
1. συμμετέχουν στη διαδικασία αναθεώρησης των Συνθηκών,
2. ενημερώνονται για τις αιτήσεις προσχώρησης νέων κρατών,
3. αξιολογούν τις ενωσιακές πολιτικές στο Χώρο Ελευθερίας, Ασφάλειας και Δικαιοσύνης και ελέγχουν τη Europol και Eurojust.
Ως προς τη διακοινοβουλευτική συνεργασία, αναγνωρίζεται ο ρόλος της Διάσκεψης των Επιτροπών Ευρωπαϊκών Υποθέσεων ως χώρου ανταλλαγής πληροφοριών και βέλτιστων πρακτικών.
Θεμελιώνεται το δικαίωμα των εθνικών κοινοβουλίων να ενημερώνονται απ’ ευθείας από τα ενωσιακά όργανα, δίχως τη διαμεσολάβηση της εθνικής κυβέρνησης. Ελέγχουν πλέον τη νομοπαραγωγική διαδικασία, μέσω του «συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης» και αποκτούν δυνατότητα προσφυγής στο Δικαστήριο της Ε.Ε. οι χώρες σε περίπτωση παραβίασης της αρχής της επικουρικότητας, του τρόπου δηλαδή άσκησης των συντρεχουσών αρμοδιοτήτων μεταξύ Κρατών και Ε.Ε. Επομένως, το εθνικό μας Κοινοβούλιο θα κληθεί σε διαδραστική επικοινωνία με τους εταίρους μας, γεγονός που από μόνο του αποτελεί πρόκληση για υιοθέτηση αντίστοιχων πολιτιστικών συμπεριφορών.
