Γράφει ο Όμηρος Τσάπαλος
Follow @OmirosTsapalos
Ο Τουρισμός αποτελεί την μόνη πηγή εσόδων αλλά και αισιοδοξίας για τους Έλληνες που βιώνουν καθημερινά τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης. Είναι ο μόνος κλάδος της οικονομίας μας που καθόλη τη διάρκεια της κρίσης κατέγραψε το ένα ρεκόρ μετά το άλλο, τόσο σε επίπεδο αφίξεων όσο και σε επίπεδο εσόδων. Φέτος, όμως, η χρονιά δείχνει να είναι διαφορετική και τα πρώτα δείγματα γραφής άκρως ανησυχητικά.
Ενώ η Αθήνα και τα νησιά θα έπρεπε να βουλιάζουν από τουρίστες, αντιθέτως αυτό που καταγράφεται είναι πτώση συνολικών αφίξεων 5,3% το πρώτο τετράμηνο του έτους αλλά και πτώση 2% της τουριστικής κίνησης της πρωτεύουσας κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους. Δεν χρειάζεται να είναι κάποιος στατιστικολόγος ή ειδικός στον τουρισμό για να διακρίνει την αισθητή πτώση της τουριστικής κίνησης στην Αθήνα αλλά και στα νησιά, κυρίως τα Δωδεκάνησα που επλήγησαν όσο καμία άλλη περιοχή από τις παλινωδίες της Κυβέρνησης στο ζήτημα του Προσφυγικού. Μια βόλτα στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας είναι αρκετή για να καταλάβει κανείς πως η εικόνα που καλλιεργούσε η Κυβέρνηση και προσωπικά η υπουργός Τουρισμού κ. Έλενα Κουντουρά για ιστορικό ρεκόρ αφίξεων φέτος αφορά μάλλον άλλη χώρα και δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Τουλάχιστον μέχρι σήμερα…
Η γενικευμένη αστάθεια της ευρύτερης περιοχής της Νοτιοανατολικής Μεσογείου και φυσικά της γείτονος Τουρκίας δεν μπορεί να συγκριθεί σε καμία περίπτωση με την σταθερότητα αλλά και με το αίσθημα ασφάλειας που νιώθει κάποιος που προτιμά να κάνει τις διακοπές του στην χώρα μας. Και όμως αυτό το συγκριτικό πλεονέκτημα αλλά και την σπάνια ευκαιρία δεν την έχει αξιοποιήσει η χώρα μας. Αντιθέτως, στην Κύπρο παρατηρήθηκε ρεκόρ τουριστικών αφίξεων τον Ιούνιο καταγράφοντας αύξηση κατά 22%! Επομένως, η λύση στον γρίφο πρέπει να εντοπιστεί στις κινήσεις που το αρμόδιο Υπουργείο Τουρισμού έκανε (ή δεν έκανε) αλλά και στην πολιτική της αρμόδιας Υπουργού κ. Έλενας Κουντουρά για το αν και προς ποια κατεύθυνση κινήθηκε προκειμένου να προσελκύσουμε όσους τουρίστες είχαν προγραμματίσει ή σκέφτονταν να επισκεφθούν την Τουρκία, άλλαξαν όμως γνώμη εξαιτίας των πολιτικών εξελίξεων και των τρομοκρατικών χτυπημάτων.
Η απάντηση στον γρίφο είναι ότι τόσο οι αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου όσο και η Υπουργός Τουρισμού δεν έπραξαν απολύτως τίποτα ούτως ώστε να προσελκύσουν αυτό το κύμα τουριστών. Επαναπαυμένοι στα περσινά στατιστικά στοιχεία και τις προβλέψεις που έλεγαν ότι φέτος θα καταγράφαμε νέο ρεκόρ αφίξεων, καμία κίνηση προβολής ή προώθησης του τουριστικού μας προϊόντος- με έμφαση στην ασφάλεια του προορισμού, που είναι πλέον ένα από τα βασικά κριτήρια επιλογής- δεν έγινε. Με άλλα λόγια, αφήσαμε την ευκαιρία να πάει χαμένη και ανταγωνιστικές προς εμάς χώρες προορισμού καρπώνονται τα οφέλη.
Και δεν είναι μόνο αυτός ο λόγος της υποτονικότητας των αφίξεων. Οι παρατεταμένες απεργίες στο λιμάνι του Πειραιά, απεργίες που προκάλεσαν εικόνες ντροπής για μια χώρα που επαίρεται για την τουριστική της υποδομή, υπήρξαν ανασταλτικός παράγοντας εκτίναξης των αφίξεων μέσω του κλάδου της κρουαζιέρας στη χώρα μας. Όπως η COSCO ψάχνει να βρει εναλλακτικούς διαδρόμους μεταφοράς των εμπορευμάτων της εξαιτίας της απεργίας των υπαλλήλων των σιδηροδρόμων, έτσι και οι εταιρίες κρουαζιέρας αφήνουν πίσω τους τον Πειραιά και ψάχνουν να βρουν άλλα λιμάνια και άλλους προορισμούς για να πάνε τους πελάτες τους. Αυτός είναι ο κανόνας της ελεύθερης αγοράς, όσο και αν δεν θέλουν να το κατανοήσουν ορισμένοι. Δεν ακούσαμε, όμως, να μιλάει η κ. Κουντουρά για αυτήν την τραγική κατάσταση στον Πειραιά…
Επίσης, θα ήταν πολύ χρήσιμο να μάθουμε αν υπήρξε κάποια καμπάνια προβολής και επικοινωνίας, σε κεντρικό επίπεδο, της Ελλάδας ως τουριστικού προορισμού το φθινόπωρο και τον χειμώνα που μας πέρασε. Είναι γνωστό πως η εικόνα της χώρας μας χτυπήθηκε από το Προσφυγικό και τις εικόνες χάους στα νησιά μας. Τι ακριβώς έπραξε το Υπουργείο Τουρισμού και ο ΕΟΤ στο να αντιμετωπίσει αυτό το πρόβλημα; Ποιες ειδικές καμπάνιες προβολής πραγματοποιήθηκαν για νησιά όπως η Κως, η Ρόδος, η Μυτιλήνη ή η Χίος για να μαζέψουμε όσο γίνεται τις απώλειες (για να μην είμαστε άδικοι ως προς αυτό, σημαντικό μερίδιο ευθύνης έχουν και οι τοπικοί παράγοντες, η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου και η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου τόσο γιατί δεν πίεσαν όσο θα έπρεπε το Υπουργείο στο να προβάλει σε κεντρικό επίπεδο τα νησιά αυτά, όσο και γιατί και οι δικές τους καμπάνιες ακολουθούν την γνωστή πεπατημένη της μετριότητας…);
Και τα ερωτήματα δεν σταματούν εκεί. Υπήρξε διαχωρισμός της προβολής του τουριστικού μας προϊόντος με βάσει τις θεματικές μορφές τουρισμού που αναπτύσσονται ραγδαία στην χώρα μας τα τελευταία χρόνια και που δείχνουν πως σε αυτούς οφείλεται η προσέλκυση ποιοτικού και ακριβού τουρισμού που αφήνουν χρήματα στις τοπικές οικονομίες; Η κ. Κουντουρά οφείλει να απαντήσει στο εάν και κατά πόσο προχώρησε σε τέτοιου είδους προβολή, πότε την ξεκίνησε και αν είναι ευχαριστημένη με το τελικό αποτέλεσμα. Οφείλει να δώσει συνολικά εξηγήσεις στο γιατί ενώ πριν από 8 μήνες μιλούσε για ρεκόρ αφίξεων για το 2016, σήμερα παρατηρούμε πτώση στους βασικούς δείκτες αφίξεων και εσόδων (η πρόσφατη έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος είναι κατατοπιστική), παρά το συγκριτικό πλεονέκτημα της ασφάλειας, που προέκυψε όμως στην συνέχεια. Όπως εξηγήσεις θα πρέπει να δώσει και ο Δήμαρχος της Αθήνας κ. Καμίνης, για την εμφανή κάμψη στη τουριστική κίνηση της πόλης. Το να περιγράφεις το πρόβλημα δεν είναι λύση. Ζητούμενο είναι να το κατανοήσεις και να προσπαθήσεις να το αντιμετωπίσεις όσο πιο άμεσα γίνεται με άσκηση πίεσης αλλά και με προσωπικές πρωτοβουλίες. Στις περιγραφές του προβλήματος μπορεί να είναι ειδήμων ο κύριος Δήμαρχος αλλά στη διαχείριση του παίρνει κάτω από τη βάση…
Ο Ελληνικός Τουρισμός δείχνει σημάδια κάμψης ενώ θα έπρεπε να δείχνει σημάδια εκτίναξης, συνυπολογίζοντας τους εξωγενείς παράγοντες που περιγράφηκαν. Και επειδή η απάντηση που μας έχει συνηθίσει διαχρονικά το Υπουργείο είναι πως «στο τέλος της χρονιάς θα δούμε αν θα έχουμε μείωση ή αύξηση αφίξεων», σπεύδω να τονίσω πως οι μέχρι τώρα κινήσεις και παραλείψεις του δείχνουν καθαρά έλλειψη ολοκληρωμένης στρατηγικής. Επομένως ακόμα και αν η χρονιά κλείσει με οριακά θετικά αποτελέσματα, αυτό θα οφείλεται πρωτίστως στους ανθρώπους του τουρισμού και σε κανέναν άλλον. Σταματήστε επομένως κυρία Κουντουρά να αφήνετε τον Tουρισμό στη τύχη του, και μεταφορικά και κυριολεκτικά…
ΥΓ. Βεβαίως, οι κυβερνώντες θα πρέπει να σταματήσουν να θεωρούν τους εαυτούς τους εξυπνότερους από την αγορά ποινικοποιώντας την έννοια του outsourcing και της συνεργασίας Δημοσίου και ιδιωτικών επιχειρήσεων σε τομείς, όπως η Επικοινωνία και η Προβολή. Δεν έχουν απαντήσεις σε όλα ούτε την τεχνογνωσία να διακρίνουν την ευκαιρία από τον κίνδυνο. Επιπλέον, η ταξική αντίληψη της πολιτικής σε πεδία όπως ο Τουρισμός ποτέ δεν ευνόησε τον κλάδο.
Αν πρώτιστο μέλημα της κ. Κουντουρά είναι η ανάπτυξη του κοινωνικού τουρισμού στη χώρα που απευθύνεται πρωτίστως σε δημοσίους υπαλλήλους-ψηφοφόρους της, τότε φαίνεται πως τον στόχο της τον πέτυχε. Για να μπορούν να πληρωθούν, όμως, οι δημόσιοι υπάλληλοι, απαιτούνται έσοδα τα οποία μπορούν να έλθουν μόνο από τον ποιοτικό τουρισμό που σίγουρα δεν θα έλθει μέσω αυτόματων διαδικασιών…
