Γράφει ο Δημήτρης Κατσαρός
Το πολυσυζητημένο δημοψήφισμα τελείωσε, προς ανακούφιση του Ντέιβιντ Κάμερον, ο οποίος απέφυγε να περάσει στην ιστορία ως ο πρωθυπουργός της Αγγλίας επί των ημερών του οποίου διαλύθηκε το Ηνωμένο Βασίλειο. Οι κάτοικοι της Σκωτίας ψήφισαν με σημαντική διαφορά εναντίον της ανεξαρτησίας της χώρας τους, δίνοντας τέλος σε μια από τις συζητήσεις που φαινόταν να απειλούν το status quo στην Ευρώπη των χρόνων της οικονομικής κρίσης.
Με αποτέλεσμα 55.4% εναντίον 44.6%, και τον Άλεξ Σάλμοντ να αναγνωρίζει ανοικτά την ήττα των υπερμάχων της ανεξαρτησίας, ο Ντέιβιντ Κάμερον έχει δίκιο να δηλώνει ότι το ζήτημα τακτοποιήθηκε “για μια ζωή”. Το “όχι” επικράτησε στις περισσότερες από τις περιοχές της χώρας (με μόνο τέσσερις από τις 32 περιφέρειες να είναι υπέρ της απόσχισης), συμπεριλαμβανομένης και της πρωτεύουσας. Σημειωτέον ότι η συμμετοχή κυμάνθηκε στο 84,6%, ποσοστό πολύ υψηλότερο της συμμετοχής στις εκλογικές διαδικασίες της Σκωτίας. Το αποτέλεσμα, η κατανομή του στις περιφέρειες και η υψηλή συμμετοχή δεν αφήνουν κανένα περιθώριο αμφισβήτησης: όντως, το ζήτημα της ανεξαρτησίας (τουλάχιστον στην περίπτωση της Σκωτίας) λύθηκε οριστικά και αμετάκλητα.
Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος δείχνει ότι, ακόμη και σε μια εποχή οικονομικής δυσπραγίας και γεωπολιτικών αναταράξεων, το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, όπως διαμορφώθηκε τον προηγούμενο αιώνα αντέχει σε πολιτικές, οικονομικές και εθνικές πιέσεις. Οι Σκωτσέζοι διάλεξαν να συνεχίσουν να ζουν κάτω από το βρετανικό στέμμα και η επιλογή αυτή σίγουρα θα δυσκολέψει τις προσπάθειες των υπόλοιπων αυτονομιστικών κινημάτων της Ευρώπης (Καταλανοί, Ιρλανδοί, Βάσκοι, Β. Ιταλοί).
Η απόφαση της Σκωτίας βέβαια πρέπει να διαβαστεί και υπό το πρίσμα της οικονομικής κρίσης. Η οικονομική και γεωπολιτική αβεβαιότητα δεν ενισχύει τις φυγόκεντρες τάσεις, αλλά ισχυροποιεί τις υπάρχουσες κρατικές δομές, κάνοντας τα σενάρια περί δημιουργίας νέων κρατών στην Ευρώπη (τουλάχιστον στη δυτική) όνειρα θερινής νυκτός. Στην ουσία, αυτό που βγήκε από την κάλπη στη Σκωτία ήταν μια ψήφος υπέρ της σταθερότητας, μια ψήφος εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση του Ντέιβιντ Κάμερον και μια υπενθύμιση προς πάσα κατεύθυνση ότι, τουλάχιστον για την ώρα, η γεωπολιτική σταθερότητα στην Ευρώπη δεν αμφισβητείται.
