Από την τριήμερη ανάγνωση των προγραμματικών δηλώσεων της κυβέρνησης, τουλάχιστον για ένα πράγμα μπορούμε να είμαστε σίγουροι. Ο Πρωθυπουργός και η κυβέρνηση θέλουν να προχωρήσουν πολύ γρήγορα σε ορισμένες αποκρατικοποιήσεις, περισσότερο για πολιτικούς και λιγότερο για οικονομικούς λόγους. Η κυβέρνηση είναι πεπεισμένη πως στο βαθμό που υπάρξουν οι πρώτες πραγματικές αποκρατικοποιήσεις, τότε εταίροι και δανειστές θα πεισθούν πως «κάτι αλλάζει» χαλαρώνοντας τις ασφυκτικές πιέσεις που ήδη ασκούνται για τη λήψη πρόσθετων οικονομικών μέτρων. Αν αυτό δεν γίνει τότε θα υποχρεωθούν σε μέτρα τα οποία ενδεχομένως και να αποβούν μοιραία για το βίο της παρούσας κυβέρνησης.
Συνεπώς ως θεωρητική σύλληψη, η επιλογή είναι σωστή. Το ζήτημα ωστόσο είναι πως το να κάνεις αποκρατικοποιήσεις στην Ελλάδα , δεν είναι ούτε απλό, ούτε εύκολο. Η εμπειρία όλων των τελευταίων χρόνων έχει δείξει πως προηγούμενα εγχειρήματα «κόλλησαν» πολύ γρήγορα στη «λάσπη». Οι «παίκτες» είναι πολλοί και με αντικρουόμενα συμφέροντα, με αποτέλεσμα όσες φιλόδοξες προσπάθειες ξεκίνησαν ( με εξαίρεση τον ΟΤΕ και την Ολυμπιακή) να καταλήξουν πολύ γρήγορα στο γνωστό: «βλέπετε και μην αγγίζετε».
Το στοιχείο που κάνει τη διαφορά σε αυτή τη φάση είναι ότι στην πραγματικότητα η κυβέρνηση δεν έχει άλλη επιλογή. Διότι δεν έχει απολύτως κανένα νόημα να προσμετρά το πολιτικό κόστος των αποκρατικοποιήσεων, όταν πρόκειται να βρεθεί μπροστά σε ένα πολιτικό κόστος απείρως μεγαλύτερο, αν οι αποκρατικοποιήσεις δεν προχωρήσουν και επιχειρηθεί πρόσθετη αφαίμαξη στα ήδη εξανεμισμένα εισοδήματα της κοινωνίας.
Το αν θα κάνει λοιπόν ή όχι αποκρατικοποιήσεις η κυβέρνηση είναι λυμένο. Θα κάνει, γιατί δεν μπορεί να κάνει διαφορετικά. Έχει σημασία λοιπόν να υπάρξει μια ολοκληρωμένη στρατηγική αποκρατικοποιήσεων, με αρχή, μέση και τέλος. Με χρονοδιαγράμματα και πάνω απ’ όλα με σωστό συντονισμό ώστε να μην ξαναγίνουμε μάρτυρες υπουργών που θα αλληλοκαρφώνονται και θα παίζουν την κολοκυθιά.
Το Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου το οποίο συστάθηκε εδώ κι ένα χρόνο, στην πραγματικότητα το μόνο που έκανε μέχρι σήμερα ήταν να προκηρύξει διαγωνισμό και να αποκτήσει σύμβουλο επικοινωνίας και δημοσιότητας. Το γεγονός μάλιστα ότι αυτό συνέβη σε προεκλογική περίοδο – αλήθεια, τα συλλογικά όργανα της αγοράς επικοινωνίας (λέγε με Ένωση Εταιριών Διαφήμισης & Επικοινωνίας Ελλάδος) τι άποψη έχουν επί του θέματος; – δείχνει πως οι γνωστές νεοελληνικές παθογένειες ζουν και βασιλεύουν. Διότι αν η δουλειά σου είναι να κάνεις αποκρατικοποιήσεις και σε αυτό που δίνεις προτεραιότητα είναι να βρεις διαφημιστή της δουλειάς που δεν έχεις ακόμη ξεκινήσει να κάνεις, έχεις υπονομεύσει εκ των προτέρων κάθε αξιοπιστία.
Βέβαια το πράγμα φάνηκε νωρίς. Ο διευθύνων σύμβουλος του Ταμείου Κώστας Μητρόπουλος, φίλος του Χάρη (ε, μαντέψτε ποιου Χάρη…) έκανε τις εξής «στρατηγικές» κινήσεις. Εξέδωσε δελτίο τύπου για την ανάληψη των καθηκόντων του και μια άλλη φορά έκανε on camera δήλωση του τύπου «να μην βιαζόμαστε». Αυτά.
Στο βαθμό λοιπόν που ο Πρωθυπουργός και η κυβέρνηση θέλουν να προχωρήσουν γρήγορα, θα πρέπει να δημιουργήσουν και τις κατάλληλες προϋποθέσεις για αυτό. Γνώμη μου είναι πως πρέπει να υπάρξει ο ένας άνθρωπος που θα επιφορτιστεί με τον στρατηγικό σχεδιασμό και τον συντονισμό υλοποίησης του εγχειρήματος. Και ο άνθρωπος αυτός πρέπει να έχει θεσμική θωράκιση, να έχει πολιτική ισχύ και να είναι σε απόλυτη συνεργασία με τον Πρωθυπουργό. Θα ήταν θετικό λοιπόν να προωθηθεί η σύσταση θέσης Υφυπουργού παρά των Πρωθυπουργώ για τις αποκρατικοποιήσεις και την προσέλκυση επενδύσεων. Σε κρίσιμες στιγμές όπως αυτές που διανύει η χώρα, το Μέγαρο Μαξίμου πρέπει να είναι ισχυρό και να είναι πραγματικό στρατηγικό επιτελείο. Δυστυχώς στη διάρκεια της κρίσης αυτό δεν κατέστη μέχρι σήμερα εφικτό, με τα γνωστά τραγελαφικά αποτελέσματα των διενέξεων μεταξύ Υπουργών. Αυτές οι σαχλαμάρες τώρα πρέπει να κοπούν. Όπου λαλούν πολλοί κοκόροι, αργεί να ξημερώσει. Ένας πρέπει να έχει το γενικό πρόσταγμα, κι αυτός θα πρέπει στο τέλος να κάνει «ταμείο».
Για αυτό και το πρόσωπο στο οποίο θα ανατεθεί αυτή η ευθύνη θα πρέπει να μετατρέψει το ΤΑΙΠΕΔ σε ένα ευέλικτο και αξιόπιστο εργαλείο υλοποίησης της στρατηγικής, φροντίζοντας να επιτελεί το ρόλο του και την αποστολή του. Αυτό πρώτα απ’ όλα σημαίνει νέα διοίκηση αύριο το πρωί και ξήλωμα κάθε παραμάγαζου που τυχόν πρόλαβε και στήθηκε τους προηγούμενους μήνες.
Επίσης ένα από τα ακανθώδη ζητήματα είναι οι προσπάθειες που γίνονται κάθε φορά από διάφορα κέντρα και παράκεντρα να ματαιώνονται αποκρατικοποιήσεις μέσα από μια διαδικασία ποινικοποίησης κάθε επιλογής και κάθε απόφασης. Είναι κρίσιμο να υπάρξει ένας ουσιαστικός δίαυλος επικοινωνίας με το δικαστικό σώμα, για να γίνει αντιληπτή η κρισιμότητα του εγχειρήματος για την επιβίωση της χώρας. Δεν χρειάζεται να είναι κανείς μάντης για να προβλέψει τις σκληρότατες αντιπαραθέσεις ισχυρών επιχειρηματικών συμφερόντων, τις αντιδράσεις οργανωμένων συνδικαλιστικών συντεχνιών όπως και το εύλογο ενδιαφέρον ξένων παραγόντων που θα μεταφραστεί σε διπλωματική πίεση.
Εν κατακλείδι, οι γρήγορες αποκρατικοποιήσεις προϋποθέτουν γρήγορες και σωστές κινήσεις. Είναι το στοίχημα επιβίωσης αυτής της κυβέρνησης και κατ’ επέκταση η τελευταία χαραμάδα ευκαιρίας για την ελληνική οικονομία. Αν υπάρξει άλλη μια αποτυχία, φοβάμαι πως θα πρόκειται για τη χαριστική βολή στον κρόταφο της χώρας.
ΥΓ1: Στον διαγωνισμό για την ανάδειξη αναδόχου για την επικοινωνία του ΤΑΙΠΕΔ δεν είχαμε λάβει μέρος ως εταιρεία. Συνεπώς οι σχετικές επισημάνσεις μου δεν έχουν ως αφετηρία κάτι προσωπικό. Εντούτοις είναι θλιβερό, έχοντας φτάσει ως χώρα στον πάτο να μην τηρούνται ούτε τα στοιχειώδη προσχήματα. Θέλει και η λιγούρα ένα όριο, ρε παιδιά.
ΥΓ2: Άφαντη η ΕΕΔΕΕ για αυτό και δεν περιμένω απάντηση, όπως δεν περιμένω και από τον ΣΕΔΕΑ για το ζήτημα των δημοσκοπήσεων που άνοιξα σε προηγούμενο άρθρο μου.
