Ούτε η οικονομική κρίση δεν κατάφερε να…ρίξει από το ευρωπαϊκό βάθρο την Ελλάδα σε ό,τι αφορά την υπερβολική και αλόγιστη κατανάλωση αντιβιοτικών.
Η χώρα μας διατηρεί την «αρνητική» πρωτιά στην Ευρώπη στην κατανάλωση αντιβιοτικών κατ’ οίκον, αυξάνοντας σταθερά την αντοχή των μικροβίων απέναντι στα φάρμακα. Είναι ενδεικτικό ότι το 40% των τύπων πνευμονιόκοκκου είναι ανθεκτικό στην πενικιλίνη, ενώ το 35% των βακτηριδίων που προκαλούν ουρολοίμωξη δεν καταπολεμώνται ούτε και από τα πιο προωθημένα αντιβιοτικά.
Η χρήση αντιβιοτικών στα νοσοκομεία φαίνεται πιο ελεγχόμενη, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασαν την Πέμπτη η γενική γραμματέας Δημόσιας Υγείας κυρία Χριστίνα Παπανικολάου και η πρόεδρος του Κέντρου Ελέγχου Λοιμώξεων Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ) κυρία Τζένη Κρεμαστινού με την ευκαιρία της Ευρωπαϊκής Ημέρας Ενημέρωσης και Ευαισθητοποίησης για την Ορθολογική χρήση των Αντιβιοτικών (18η Νοεμβρίου): αναφορικά με την κατανάλωση αντιβιοτικών στα νοσοκομεία καταγράφεται σημαντική μείωση, που φέρνει τη χώρα από την 4η θέση στην 7η θέση, πίσω από την Φιλανδία, Ιταλία, Λιθουανία, Λετονία, Γαλλία και Εσθονία.
Οι λεπτομέρειες ωστόσο της συνταγογραφικής συμπεριφοράς των επαγγελματιών υγείας αλλά και των Ελλήνων που παίρνουν τα αντιβιοτικά όπως προκύπτουν από έρευνα του ΚΕΕΛΠΝΟ είναι αποκαλυπτικές για τον τρόπο που αντιλαμβάνονται τη θεραπεία αλλά και για το πώς αυξάνεται η μικροβιακή αντοχή.
Τι δείχνει έρευνα του ΚΕΕΛΠΝΟ για τη χρήση αντιβιοτικών
Ένας στους δυο Έλληνες άνω των 18 ετών έχει πάρει κάποιο αντιβιοτικό τον τελευταίο χρόνο. Το ποσοστό αυτό παραμένει σταθερό τα τελευταία χρόνια. Οι κυριότερες αιτίες λήψης αντιβιοτικού είναι σταθερά οι λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού.
Ένας στους τέσσερις που λαμβάνει αντιβιοτικό το παίρνει χωρίς την αναγκαία ιατρική συνταγή ( ποσοστό 24,2%), είτε αγοράζοντάς το από το φαρμακείο (15,6%) είτε έχοντάς το στο σπίτι από πριν (8,6%). Από αυτούς ένα πολύ μικρό ποσοστό προσκομίζει συνταγή εκ των υστέρων (6%). Το 36% των ερωτηθέντων έχει στο σπίτι ανά πάσα στιγμή αντιβιοτικό για ώρα ανάγκης.
Ενθαρρυντικό κρίνεται από τους ειδικούς ωστόσο ότι ένας στους δύο (ποσοστό 45%) δηλώνει ότι δεν θα πάρει αντιβιοτικά στο επόμενο κρυολόγημα ή γρίπη, καθώς και το 92% που δήλωσε ότι δεν πήρε αντιβιοτικό για συνάχι. Παράλληλα, η έρευνα δείχνει ότι η συνταγογράφηση αντιβιοτικών από γιατρό παρουσιάζει σημαντική μείωση, γεγονός που σηματοδοτεί την ανάγκη ελέγχου της λήψης αντιβιοτικών χωρίς συνταγή από τα φαρμακεία.
Επιπλέον αποδεικτικό στοιχείο για την αλόγιστη αγορά αντιβιοτικών στην Ελλάδα θεωρείται ο όγκος των οικιακών φαρμάκων που συλλέγονται από τα φαρμακεία στο πλαίσιο προγράμματος του ΙΦΕΤ, καθώς από τον Μάρτιο του 2012 έως σήμερα έχουν συλλεχθεί, μόνο από τα σπίτια, πάνω από 240 τόνοι οικιακών φαρμακευτικών σκευασμάτων και υπολειμμάτων φαρμάκων οικιακής χρήσεως.
Στο κόκκινο οι ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις
Στα ελληνικά νοσοκομεία τα επικρατούντα πολυανθεκτικά είδη μικροβίων είναι η Klebsiella, το Acinetobacter και η Pseudomonas. Σύμφωνα με δεδομένα από το Εθνικό Δίκτυο Μελέτης Μικροβιακής Αντοχής WHONET, το 30% των νοσοκομειακών στελεχών Klebsiella, το 30% των στελεχών Pseudomonas και το 80% των Acinetobacter είναι ανθεκτικά, δηλαδή δεν καταπολεμώνται, στις καρβαπενέμες, τα πλέον προωθημένα αντιβιοτικά που κυκλοφορούν σήμερα. Τα ποσοστά αντοχής στις καρβαπενέμες είναι ακόμα υψηλότερα σε στελέχη που προέρχονται από ασθενείς των Μονάδων Εντατικής Θεραπείας. Τα προαναφερθέντα πολυανθεκτικά μικρόβια προκαλούν περίπου 5000 σοβαρές νοσοκομειακές λοιμώξεις και περισσότερους από 1000 θανάτους ετησίως.
Δράσεις του ΚΕΕΛΠΝΟ για πολίτες και γιατρούς
Με αφορμή την Ευρωπαϊκή Ημέρα Ενημέρωσης – Ευαισθητοποίησης για τα Αντιβιοτικά το ΚΕΕΛΠΝΟ έχει οργανώσει ειδική ομάδα εργασίας, η οποία έχει ως αντικείμενο την ορθολογική χρήση των αντιβιοτικών και η οποία κάθε χρόνο πραγματοποιεί δράσεις με σκοπό την ενημέρωση όλων όσων εμπλέκονται στη χρήση των αντιβιοτικών, συνταγογραφούντων και καταναλωτών (ΜΜΕ, ιστοσελίδες επιστημονικών εταιρειών, twitter και Ενημερωτικό Δελτίο του ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ., έντυπο ενημερωτικό υλικό και αφίσες για τα νοσοκομεία και τα Κέντρα Υγείας, όπως και ειδικά περίπτερα σε πολυσύχναστους χώρους, όπου διανέμεται στο κοινό έντυπο ενημερωτικό υλικό).
Επιπλέον, το ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. έχει οργανώσει 13 μετεκπαιδευτικά σεμινάρια με αντικείμενο «Ορθολογική χρήση των Αντιβιοτικών στην Ιατρική Πράξη» για 2500 Γενικούς Ιατρούς και Ιατρούς που ασκούν Πρωτοβάθμια περίθαλψη σε όλη τη χώρα ενώ σχεδιάζεται για το 2015 αντίστοιχο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο για όλους τους νοσοκομειακούς ιατρούς ξεκινώντας από τα νοσοκομεία της Αττικής.
