Περισσότερο σημαντική από άλλες χρονιές είναι η ανάγκη υποβολής ή και διόρθωσης της δήλωσης περιουσιακής κατάστασης (δηλαδή του γνωστού Ε9), καθώς αυτή τη φορά η διόρθωση του Ε9 μπορεί να φέρει επιπλέον μείωση του ΕΝΦΙΑ η οποία θα «αθροιστεί με μείωση κατά 13% που εξασφαλίζει ο αναμορφωμένος ΕΝΦΙΑ που εφαρμόζεται από φέτος».
Η προθεσμία για τη δήλωση νεοαποκτηθέντων ακινήτων είναι τυποποιημένη και τρέχει από την επόμενη ημέρα υπογραφής του συμβολαίου μέχρι και τις 31 Μαΐου του επόμενου χρόνου. Οι περίπου 20.000 υποψήφιοι ιδιοκτήτες των οποίων οι συναλλαγές σε ακίνητα βρίσκονται σε εκκρεμότητα από τα τέλη του 2021 και έχουν πάρει παράταση μέχρι και τον Μάρτιο έχουν ένα λόγο παραπάνω να ανανεώσουν το έντυπο περιουσιακής κατάστασης (Ε9), αφού μαζί με το κέρδος της μεταβίβασης με τις παλιές -κατά τεκμήριο χαμηλότερες αντικειμενικές τιμές- θα έχουν να επωφεληθούν και από τη μείωση του νέου ΕΝΦΙΑ.
Παράλληλα, οι διορθώσεις λαθών στην πλατφόρμα του Ε9 που είναι ανοιχτή μπορούν να εξασφαλίσουν επιπλέον μείωση φόρου μεγαλύτερη από το μεσοσταθμικό 13% που φέρνει ο ΕΝΦΙΑ του 2022, όπως ανακοινώθηκε από τους αρμόδιους υπουργούς την Τετάρτη.
Ως γνωστόν, φέτος ο ΕΝΦΙΑ θα υπολογιστεί με βάση τις νέες αντικειμενικές αξίες των ακινήτων, οι οποίες θα είναι αυξημένες από 30 έως και 250% για το 60% των περιοχών της χώρας. Συνεπώς, ένα λάθος μπορεί να ακυρώσει τη μείωση του φετινού ΕΝΦΙΑ.
Ειδικά για φέτος, το «χρονικό παράθυρο» για διορθώσεις στο έντυπο E9 είναι μικρότερο από άλλες χρονιές, καθώς όπως τόνισε ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, ο ΕΝΦΙΑ θα εκκαθαριστεί για πρώτη φορά τον Μάρτιο και θα αρχίσει να πληρώνεται από τον Απρίλιο σε 10 δόσεις έναντι των έξι δόσεων που ίσχυαν για το 2020 και το 2021.
Σε σύγκριση με το 2021, μετά από παρεμβάσεις που έγιναν στους συντελεστές του φόρου, πέρα από τη μέση μείωση κατά 13% θα έχουμε υψηλότερες κατά περίπτωση μειώσεις στη «μεσαία» ακίνητη περιουσία. Ειδικότερα, με βάση τα όσα ανακοίνωσε το υπουργείο Οικονομικών, η έκπτωση φόρου 30% θα ισχύει από φέτος και στην ακίνητη περιουσία αντικειμενικής αξίας 100.000 ευρώ, καλύπτοντας, πλέον, το 65% των φορολογουμένων, έναντι 54% μέχρι πρότινος. Δηλαδή, για 733.000 φυσικά πρόσωπα, κυρίως τα χαμηλότερα και μεσαία εισοδήματα, αυξάνεται το ποσοστό της έκπτωσης.
Επίσης, αυξάνεται από το 20% στο 25% η έκπτωση φόρου για φορολογουμένους με αξία ακίνητης περιουσίας από 100.001 έως 150.000 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι επιπλέον 400.000 φορολογούμενοι μεσαίας περιουσιακής κατάστασης θα έχουν μεγαλύτερη έκπτωση.
Μειώνονται, επίσης, σημαντικά οι συντελεστές βασικού φόρου κτισμάτων, με έμφαση στις ζώνες χαμηλότερης και μεσαίας αξίας, έτσι ώστε το 65% των παλαιών ζωνών να έχει μείωση, το 34% να μείνει σταθερό και μόλις το 1% να δει αύξηση, ενώ χαμηλώνει σημαντικά και ο φόρος για τα οικόπεδα.
Σε όσους έχουν ακίνητη περιουσία αντικειμενικής αξίας πάνω από 250.000 ευρώ, υπάρχει επίσης σημαντική ελάφρυνση με την ενσωμάτωση του συμπληρωματικού φόρου στον κύριο και την επιβολή του στα ακίνητα αντικειμενικής αξίας άνω των 400.000 ευρώ, και μάλιστα με προοδευτικότερη κλίμακα για τον επιπλέον φόρο.
Ο υπουργός Οικονομικών τόνισε ότι από τον νέο ΕΝΦΙΑ για 8 στους 10 ιδιοκτήτες ακινήτων, δηλαδή περίπου 5.000.000 φορολογουμένους, θα έχουμε μειωμένο φόρο. Από αυτούς, 2.200.000 θα δουν μείωση άνω του 20%, ενώ 900.000 ιδιοκτήτες θα δουν μείωση πάνω από 30%.
ΕΝΦΙΑ: Τα λάθη που «φουσκώνουν» το φόρο ακινήτων
Ολοι αυτοί οι λόγοι οδηγούν στο συμπέρασμα ότι τα λάθη οδηγούν σε υψηλότερο φόρο και η διόρθωσή τους σε μεγαλύτερη μείωση. Με βάση την εμπειρική παρατήρηση της ΑΑΔΕ, υπάρχει μια σειρά από λάθη τα οποία επαναλαμβάνουν συστηματικά οι ιδιοκτήτες ακινήτων στις δηλώσεις Ε9 και τα οποία συνεπάγονται μεγαλύτερο ΕΝΦΙΑ. Τα λάθη που θα πρέπει να αναζητηθούν και να διορθωθούν είναι:
- Η δήλωση της ηλικίας του ακινήτου, του ορόφου στον οποίο βρίσκεται και η επιφάνειά του. Οταν υπάρχει λάθος στην ηλικία του ακινήτου, πρέπει να αναγράφεται το έτος έκδοσης της οικοδομικής αδείας του και όχι το έτος αποπεράτωσής του. Στην περίπτωση των ορόφων, πολύ συχνά είναι τα λάθη που αφορούν στον τρόπο με τον οποίο δηλώνονται οι μεζονέτες. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ως όροφος θα πρέπει να δηλωθεί ο υψηλότερος όροφος της μεζονέτας. Οσον αφορά στην επιφάνεια του ακινήτου, πρέπει να αναγράφεται η καθαρή επιφάνεια των κύριων χώρων και οι βοηθητικοί χώροι σε ξεχωριστό σημείο. Οταν οι βοηθητικοί χώροι αθροίζονται και δηλώνονται μαζί, τότε προκύπτει μεγαλύτερος φόρος από αυτόν που πραγματικά αναλογεί. Σε αυτή την περίπτωση χρεώνεται κανονικός φόρος ανά τετραγωνικό και όχι ο μειωμένος κατά 90% σε σχέση με το φόρο που αναλογεί σε χώρο κύριας χρήσης. Ενα συνηθισμένο λάθος είναι να δηλώνεται ως κύριος χώρος η υπόγεια επιφάνεια ακινήτου που επικοινωνεί με εσωτερική κλίμακα με τον κύριο χώρο καταστήματος.
- Τα λάθη στην αναγραφή της απόστασης ενός αγροτεμαχίου από τη θάλασσα. Αν η απόσταση είναι μικρότερη από 700 μέτρα, τότε ο οφειλόμενος ΕΝΦΙΑ προσαυξάνεται.
- Ακίνητα στα οποία υπάρχει επικαρπωτής. Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να δηλώνεται το σωστό έτος γέννησης του επικαρπωτή, διότι από την ηλικία του εξαρτάται και το ποσοστό του φόρου του ακινήτου το οποίο θα χρεωθεί σε αυτόν και αντίστοιχα το ποσοστό του φόρου που θα χρεωθεί στον ψιλό κύριο. Ο γενικός κανόνας είναι ότι όσο μεγαλύτερη είναι η ηλικία του επικαρπωτή τόσο μεγαλύτερο μέρος του φόρου του ακινήτου χρεώνεται στον ψιλό κύριο. Αν ο επικαρπωτής έχει περάσει το 80ό έτος της ηλικίας του, τότε ο ίδιος πληρώνει μόνο το 10% του ΕΝΦΙΑ που αναλογεί στο ακίνητο και ο ψιλός κύριος το υπόλοιπο 90%.
- Αν έχει εκχωρηθεί δικαίωμα οίκησης (π.χ., από ένα τέκνο σε γονέα), τότε το δικαίωμα αυτό δηλώνεται ως επικαρπία και ο φορολογούμενος που το έχει εκχωρήσει δηλώνει ψιλή κυριότητα με ανάλογη διαφοροποίηση στο φόρο.
- Δήλωση χώρων ως επαγγελματικών που στην οριζόντια ιδιοκτησία εμφανίζονται ως αποθήκη. Αυτό συνήθως συμβαίνει στις περιπτώσεις που το ακίνητο είναι μισθωμένο ως επαγγελματικός χώρος. Ομως, οι αποθήκες, ακόμη και αν είναι ξεχωριστή οριζόντια ιδιοκτησία, έχουν σημαντικά μειωμένο ΕΝΦΙΑ σε σχέση με τους κανονικούς επαγγελματικούς χώρους ή κατοικίες. Οι φορολογούμενοι που έχουν στην κατοχή τους κενά ημιτελή κτίσματα τα οποία δεν έχουν ακόμη ηλεκτροδοτηθεί ή ηλεκτροδοτούνται με εργοταξιακό ρεύμα δικαιούνται έκπτωση 60% στον ΕΝΦΙΑ που αναλογεί στα συγκεκριμένα κτίσματα.
