Κερδισμένους και χαμένους θα έχει το νέο σύστημα υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ. Ωστόσο, ο βασικότερος παράγοντας που θα καθορίσει αν κάποιος ωφεληθεί ή ζημιωθεί από τις αλλαγές στον ΕΝΦΙΑ και σε τι βαθμό είναι οι νέες αντικειμενικές αξίες των ακινήτων που ισχύουν από την 1η Ιανουαρίου 2022.
Οι 450.000 ιδιοκτήτες ακινήτων με ατομική ακίνητη περιουσία αντικειμενικής αξίας άνω των 250.000 ευρώ από εφέτος, με την κατάργησή του, θα γλιτώσουν τον «βραχνά» του συμπληρωματικού φόρου που διαμορφώνεται σε 75 ευρώ για περιουσία 300.000 ευρώ, σε 375 ευρώ για περιουσία 400.000 ευρώ, σε 875 ευρώ για περιουσία 500.000 ευρώ, σε 1.475 ευρώ για περιουσία 600.000 ευρώ, ενώ αν κάποιος έχει ατομική ακίνητη περιουσία 2.000.000 ευρώ μέχρι πέρυσι πλήρωνε συμπληρωματικό φόρο 16.225 ευρώ και εφέτος ούτε 1 ευρώ.
Τα ποσά αυτά, από τη στιγμή που δεν θα ενσωματωθεί ο συμπληρωματικός φόρος στη βασική κλίμακα του ΕΝΦΙΑ, ουσιαστικά «χαρίζονται» στους ιδιοκτήτες, εφόσον δεν έχουν υποστεί γενναία αύξηση των τιμών ζώνης που μπορεί να οδηγήσει σε άνοδο του ίδιου του ΕΝΦΙΑ. Όμως και εκεί το υπουργείο Οικονομικών, και αντιστρόφως ανάλογα με το ύψος της ακίνητης περιουσίας του ιδιοκτήτη, θα θέσει «κόφτες» στις αυξήσεις ώστε να μην ξεπερνούν συνολικά το 10%. Το ποσοστό του «κόφτη» θα είναι πολύ μεγαλύτερο για περιουσίες έως 100.000 ευρώ και πάνω από την αξία αυτή και ανά 100.000 ευρώ θα βαίνει μειούμενος.
Ωστόσο, αυτό που προκύπτει από μια ανάγνωση στους πίνακες με τις νέες τιμές ζώνης της εφορίας είναι το γεγονός ότι σε αρκετές περιοχές (55% του συνόλου της επικράτειας) οι αυξήσεις είναι μεγάλες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Δήμος Αγίων Αναργύρων, όπου πριν από την αύξηση η τιμή ζώνης το 2021 ήταν 1.000 ευρώ και από 1η Ιανουαρίου 2022 εκτινάχθηκε στα 1.350 ευρώ. Αντίστοιχα παραδείγματα υπάρχουν και σε άλλες περιοχές της Αττικής και της υπόλοιπης Ελλάδας.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι για την παραπάνω περιοχή ο ΕΝΦΙΑ ανά τετραγωνικό μέτρο κατοικίας θα ανέβει στα 3,7 ευρώ για εφέτος, από 2,9 ευρώ που ήταν πέρυσι. Αυτό συμβαίνει λόγω της αλλαγής φορολογικού κλιμακίου που επιφέρει η αύξηση της τιμής ζώνης. Με βάση την ισχύουσα κλίμακα για Τιμή Ζώνης (ΤΖ), έως 550 ευρώ ο ΕΝΦΙΑ είναι 2 ευρώ/τ.μ., για ΤΖ 551 έως 750 ευρώ ο ΕΝΦΙΑ είναι 2,8 ευρώ/τ.μ., για ΤΖ από 751 έως 1.050 ευρώ είναι 2,9 ευρώ/τ.μ. και για ΤΖ από 1.051 έως 2.000 ευρώ είναι 3,7 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο. Για υψηλότερες τιμές ζώνης ο ΕΝΦΙΑ ανά τ.μ. φτάνει και τα 13 ευρώ.
Κατά συνέπεια, στην περίπτωση του εν λόγω παραδείγματος, επειδή η τιμή ζώνης από 1.000 ευρώ ανεβαίνει στα 1.350 ευρώ, ο ΕΝΦΙΑ υπολογίζεται με υψηλότερο συντελεστή. Έτσι, για ένα διαμέρισμα 103 τετραγωνικών με άδεια κατασκευής το 1980 ο περυσινός ΕΝΦΙΑ πριν από τις εκπτώσεις ήταν 302 ευρώ και ο εφετινός θα ανέβει στα 385 ευρώ (+27,5%).
Από το 2019 έως σήμερα ο ΕΝΦΙΑ των φυσικών προσώπων μειώνεται κατά 10%-30%, αναλόγως του συνολικού ύψους της αξίας της περιουσίας του κάθε φορολογουμένου, ως εξής: Για αξία ακίνητης περιουσίας έως 60.000 ευρώ μείωση κατά 30%, για περιουσία έως 70.000 ευρώ μείωση κατά 27%, έως 80.000 ευρώ μείωση κατά 25%, έως 1.000.000 ευρώ μείωση κατά 20% και για αξία ακίνητης περιουσίας άνω του 1.000.000 ευρώ μείωση κατά 10%.
Η αντικειμενική αξία του συγκεκριμένου ακινήτου πέρυσι ήταν 58.400 ευρώ και είχε έκπτωση στον ΕΝΦΙΑ 30% και από εφέτος, που η αντικειμενική αξία διαμορφώνεται σε 78.000 ευρώ, θα έχει έκπτωση 25%. Αρά ο τελικός λογαριασμός ΕΝΦΙΑ για εφέτος θα είναι 289 ευρώ από 211 πέρυσι ή αύξηση 36%. Όμως επειδή αναμένεται να εφαρμοστεί «κόφτης» στο 10%, ο εν λόγω ιδιοκτήτης θα πληρώσει ΕΝΦΙΑ 232 ευρώ, αυξημένο κατά 21 ευρώ.
