Επενδύσεις που προσεγγίζουν τα 500 εκατ. ευρώ θα χρειαστούν προκειμένου να αναπτυχθεί το δίκτυο των δημοσίων σημείων φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων μέχρι το 2025, ενώ ακόμα μεγαλύτερα κεφάλαια απαιτούνται για να επιτευχθεί ο στόχος των 25.000 φορτιστών ανά την Ελλάδα μέχρι το 2030. Επειδή μεγάλο τμήμα του συγκεκριμένου δικτύου θα αναπτυχθεί στους δρόμους και τις γειτονικές θα απαιτηθεί τιτάνια προσπάθεια από τους δήμους (ΟΤΑ), τον ΔΕΔΔΗΕ και τις άλλες υπηρεσίες για την αδειοδότηση και εγκατάστασή τους.
Χθες, στο συνέδριο της Ελληνικής Εταιρείας Ενεργειακής Οικονομίας και του Insider για την ηλεκτροκίνηση, η Γενική Γραμματέας Ενέργειας & Ορυκτών Πρώτων Υλών Αλεξάνδρα Σδούκου παρουσίασε τα συμπεράσματα πρόσφατης μελέτης που είχε αναθέσει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και εξειδικευμένο βρετανικό οίκο για το δίκτυο φορτιστών.
Όπως είπε η κα Σδούκου η αναλογία διαθέσιμων δημοσίως προσβάσιμων φορτιστών σε σχέση με τα κυκλοφορούντα ηλεκτρικά οχήματα είναι στα ίδια επίπεδα (ένας φορτιστής για 6 οχήματα) με την Ευρωπαϊκή Ενωση η οποία έχει θέσει ως στόχο τον ένα φορτιστή ανά 10 οχήματα. Όμως υπάρχουν μεγάλα γεωγραφικά κενά καθώς οι περισσότεροι φορτιστές είναι σε μεγάλα αστικά κέντρα, ενώ σε πολλές περιοχές δεν υπάρχει κανένας. Επιπλέον, η πλειοψηφία είναι σε ιδιωτικούς χώρους με δημόσια πρόσβαση όπως σε εμπορικά κέντρα, κ.α. ενώ μόλις το 6% είναι σε δημόσιους κοινόχρηστους χώρους δηλαδή επί του πεζοδρομίου.
Σήμερα υπάρχει ικανοποιητική κάλυψη αυτοκινητοδρόμων με ταχυφορτιστές καθώς λειτουργούν 40 στους σταθμούς εξυπηρέτησης αυτοκινητιστών (ΣΕΑ) των εθνικών οδών. «Το ταξίδι είναι οριακά δυνατό αλλά θα απαιτηθούν πολύ περισσότεροι και υψηλότερης ισχύος (άνω των 150 KW) για να μειωθεί το άγχος ενός οδηγού ηλεκτρικού οχήματος. Ο υπουργός Υποδομών Κ. Καραμανλής υποστήριξε πως υπάρχουν 120 ταχυφορτιστές σε ΣΕΑ και πρατήρια των εθνικών οδών και πως εξετάζει το ενδεχόμενο εγκατάστασης και σε σημεία ξεκούρασης των οδικών αξόνω.
Όμως η κα Σδούκου υποστήριξε πως οι τιμές είναι σχετικά υψηλές (η μέση τιμή είναι 45 λεπτά ανά κιλοβατόρα ενώ σε ταχυφορτιστή φτάνει τα 60 λεπτά ανά κιλοβατόρα). «Θα το δούμε πολύ προσεκτικά σε συνεργασία με Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) καθώς δημιουργείται κίνδυνος αποθάρρυνσης όσων δεν έχουν ιδιωτική φόρτιση» είπε η γενική γραμματέας του ΥΠΕΝ. Λίγο αργότερα και ο πρόεδρος της ΡΑΕ Αθανάσιος Δαγούμας είπε στο ίδιο συνέδριο πως «ο ρυθμιστής δεν δέχεται οποιαδήποτε συμπεριφορά που είναι σε βάρος του καταναλωτή. Θα προχωρήσουμε σε όσες κυρώσεις χρειαστεί». Ένα από τα μέτρα που εξετάζονται είναι η μείωση του ΦΠΑ στο 6% για το ηλεκτρικό ρεύμα που χρησιμοποιείται για φόρτιση οχημάτων.
Τα στελέχη της αγοράς υποστήριξαν πάντως πως υπάρχουν κρυμμένα κόστη, πέρα από το κόστος της ενέργειας, στην εγκατάσταση και λειτουργία ενός φορτιστή και προέβλεψαν πως όσο εντείνεται ο ανταγωνισμός, τόσο θα βελτιώνονται και οι τιμές.
Η κυβέρνηση επιδοτεί τις ιδιωτικές εταιρείες διαχείρισης δικτύων φορτιστών μέσω του προγράμματος «Φορτίζω Παντού», ύψους 80 εκατ. ευρώ που έχει ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης. Όπως είπε η κα Σδούκου το πρόγραμμα θα επιδοτεί την εγκατάσταση φορτιστών σε περιοχές που δεν είναι εμπορικά συμφέρουσες με όρους αγοράς ενώ την ίδια άποψη εξέφρασαν και οι εκπρόσωποι των εταιρειών. Επιπλέον έχουν εντοπιστεί οι πρώτες 35 πιάτσες ταξί στην Αθήνα που θα εγκατασταθούν υποδομές φόρτισης.
Σύντομα ξεκινάει το πρόγραμμα «Πράσινα Ταξί» του Ταμείου Ανάκαμψης, ύψους 40 εκατ. ευρώ, που επιδοτεί με περίπου 22.000 ευρώ την αγορά ηλεκτρικού ταξί σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Υπενθυμίζει πως ο υπό κατάθεση Κλιματικός Νόμος προβλέπει την αποκλειστική πώληση ηλεκτρικών ταξί σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη από το 2025.
Κομβικός ο ρόλος των Δήμων
Στην κυβέρνηση και στην αγορά συμφωνούν πως υπάρχει πολύ μεγάλη ανάγκη δημοσίων υποδομών σε κοινόχρηστους χώρους. Στο ΥΠΕΝ έχουν ήδη εντοπίσει περιοχές που πρέπει να δοθεί προτεραιότητα όπως η Αττική, η Βοιωτία και η Αχαϊα. Πολλά θα κριθούν από τη στάση των ΟΤΑ καθώς σήμερα, με βάση το νόμο, βρίσκεται σε εξέλιξη η εκπόνηση 230 Σχεδίων Φόρτισης Ηλεκτρικών Οχημάτων (ΣΦΗΟ) σε αντίστοιχους δήμους για χωροθέτηση 11.000 σημείων.
Τα πρώτα 35 ΣΦΗΟ έχουν κατατεθεί και έχουν χωροθετηθεί περίπου 2.200 φορτιστές ενώ η προθεσμία κατάθεσης των υπολοίπων έχει μετατεθεί για τα τέλη Μαρτίου. Η Ελλάδα έχει δεσμευτεί στο Ταμείο Ανάκαμψης για την εφαρμογή 300 ΣΦΗΟ μέχρι το τέλος της φετινής χρονιάς! Η κα Σδούκου είπε χθες πως το υπουργείο ετοιμάζει ένα πρότυπο τεύχος προδιαγραφών για τους διαγωνισμούς που θα τρέξουν οι δήμοι ώστε να παραχωρήσουν το δικαίωμα εκμετάλλευσης αυτών των σημείων φόρτισης.
Οι κόμβοι φόρτισης (Charge Hubs) και η διαλειτουργικότητα
Κρίσιμο ρόλο σύμφωνα με τα στελέχη της αγοράς που μίλησαν χθες θα διαδραματίσουν οι κόμβοι φόρτισης που πρέπει να δημιουργηθούν μέσα στον αστικό ιστό, δηλαδή ειδικοί χώροι στάθμευσης για φόρτιση ηλεκτρικών οχημάτων. Ο κ. Θεόδωρος Καριπίδης, διευθύνων σύμβουλος της Lever Σύμβουλοι Ανάπτυξης που εκπονεί δεκάδες μελέτες για δήμους υποστήριξε πως η φόρτιση απαιτεί από 1,5 ώρα μέχρι 8 ώρες και συνεπώς οι δήμοι πρέπει να κάνουν «διαχείριση ενέργειας και διαχείριση του χώρου».
Σε ένα οικοδομικό τετράγωνο πυκνοκατοικημένης περιοχής με έξι πολυκατοικίες που υπάρχουν 15 ιδιοκτήτες ηλεκτρικού αυτοκινήτου θα χρειαστούμε 15 φορτιστές, δηλαδή 15 θέσεις στάθμευσης που θα είναι μονίμως κατειλημμένες για ολόκληρο το βράδυ ώστε να φορτίσουν. Συνεπώς, κατά τον κ. Καριπίδη, οι δήμοι πρέπει πρώτα να προχωρήσουν σε χωροθέτηση θέσεων στάθμευσης ανεξάρτητα από την ηλεκτρική φόρτιση ώστε να δημιουργήσουν τον καμβά πάνω στον οποίο οι εταιρείες φόρτισης θα έρθουν εύκολα να βάλουν στα κατάλληλα σημεία τους φορτιστές.
Ο εμπορικός διευθυντής της ELPEDISON Στάθης Βωβός τόνισε πως χρειάζεται διαλειτουργικότητα μετά των πλατφορμών που αναπτύσσουν οι εταιρείες διαχείρισης φορτιστών ώστε οι χρήστες να γνωρίζουν ανά πάσα στιγμή που υπάρχει διαθέσιμο σημείο φόρτισης ανεξαρτήτων επιχείρησης και να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη, να δίνεται η δυνατότητα ραντεβού, κ.λπ. Θεωρεί πως είναι «δύσκολο το πλάνο ανάπτυξης δικτύου στις γειτονιές. Εκεί θα υπάρχει πρόβλημα» και προτείνει αρχικά «να γεμίσουμε τα εταιρικά σημεία με φορτιστές για να αναπτυχθεί ο ηλεκτρικός στόλος εταιρικών οχημάτων».
Ο κ. Κυριάκος Κοφινάς, γενικός διευθυντής Ηλεκτροκίνησης της ΔΕΗ θεωρεί πως «το σημαντικό για να μειωθούν τα κόστη είναι πόσο μεγάλη θα γίνει η αγορά» και να απλοποιηθούν οι διαδικασίες αδειοδότησης και εγκατάστασης δημόσια προσβάσιμων φορτιστών σε δημόσιους χώρους για να μπορούν οι επενδυτές να κάνουν προγραμματισμό. «Το πρόβλημα στην Ελλάδα είναι πως δεν έχουμε αρκετούς χώρους στάθμευσης. Οι χώροι στάθμευσης ανά κάτοικο είναι οι μισοί σε σχέση με Ευρώπη».
Την ανάγκη επενδύσεων σε έξυπνα δίκτυα από τον ΔΕΔΔΗΕ ώστε να στηριχθεί η ανάπτυξη των φορτιστών ηλεκτρικών οχημάτων τόνισε ο κ. Ηλίας Πετρής, διευθυντής στρατηγικής και ανάπτυξης της NRG του ομίλου Motor Oil. Όπως είπε σήμερα «έχουμε σημεία φόρτισης με μεγάλη κίνηση με αναμονή από τους οδηγούς. Πρέπει να ενισχυθούν αυτά τα σημεία σε αριθμό αλλά και σε μέγεθος φορτιστών. Η ταχεία φόρτιση θα έρθει πολύ πιο γρήγορα. Εμείς έχουμε τέτοια πλάνα για το επόμενο διάστημα». Τόνισε πως οι ΣΕΑ δεν είναι εύκολο να υποστηρίξουν με την υπάρχουσα υποδομή τέτοιες παρεμβάσεις για φορτιστές μεγαλύτερης ισχύος. «Χρειάζεται μεγάλη παρέμβαση και από ΔΕΔΔΗΕ, χρειάζεται νέος υποσταθμός, που αυξάνει το κόστος. Η ταχύτητα ανταπόκρισης του ΔΕΔΔΗΕ είναι σημαντικό στοιχείο για ανάπτυξη δικτύου».
Ο κ. Αριστείδης Γραμματικόπουλος, διευθυντής ανάπτυξης προϊόντων στην Φυσικό Αέριο Ελληνική Εταιρεία Ενέργειας υποστήριξε πως «οι χρήστες θέλουν να το φορτίζουν εκεί που κάνουν κάτι άλλο. Έχουμε φύγει από το μοντέλο του πρατηρίου που πας να γεμίσεις καύσιμα επί τούτου. Ο ιδιοκτήτης φορτίζει στο σπίτι ή στη δουλειά και κάνει ενδιάμεση φόρτιση στα σημεία που πάει μέσα στην ημέρα».
Ο γενικός γραμματέας Μεταφορών Γιάννης Ξιφαράς είπε πως το υπουργείο Υποδομών θα παρουσιάσει ακόμα και μέσα στον Μάρτιο την πρώτη φάση του Μητρώου Υποδομών Φόρτισης που μέσω εφαρμογής θα επιτρέπει στους οδηγούς να γνωρίζουν που υπάρχουν σημεία φόρτισης, κ.λπ. Σε δεύτερο στάδιο, μέχρι τον Ιούνιο, το Μητρώο θα παρέχει και δυναμική πληροφορία, δηλαδή θα μπορούν να δουν οι οδηγοί αν τα σημεία φόρτισης λειτουργούν ή είναι κατειλημμένα.
