Γράφει ο Ιπποκράτης Χατζηαγγελίδης
Μέσα στον ορυμαγδό της προεκλογικής περιόδου δεν θα σκεπτόμουν να γράψω για την παιδεία, παρ’ ότι είναι το σημαντικότερο πρόβλημα της χώρας μας. Η έλλειψη πραγματικής παιδείας είναι η πραγματική αιτία της κρίσεως που μας ταλανίζει, η οποία -γι’ αυτό το λόγο- είναι πρωτίστως πολιτισμική παρά ότι άλλο! Όμως, το εξαιρετικό άρθρο του Σπύρου Ριζόπουλου μου έδωσε μια πρώτης τάξεως «πάσα», αφού με αφορμή την έναρξη του σχολικού έτους θίγει με τον γνωστό άμεσο τρόπο του φαινόμενα και συμπεριφορές που πληγώνουν την εκπαίδευση, αλλά και την κοινωνία μας ολόκληρη.
Οι προτάσεις του Σπύρου Ριζόπουλου με βρίσκουν απολύτως σύμφωνο. Όσο σκληρό και συντηρητικό και αν ακούγεται -ουδόλως με απασχολεί πως θα με χαρακτηρίσουν οι εξ επαγγέλματος προοδευτικοί- το ζήτημα της πειθαρχίας και της τάξεως στην εκπαίδευση είναι πάρα πολύ σημαντικό. Θα πάω ακόμη μακρύτερα: υποστηρίζω την μηδενική ανοχή στην παραβατικότητα, η οποία αν αποτελέσει κανόνα στην εκπαίδευση, θα αποτελέσει και κανόνα στην κοινωνία με απίστευτα αποτελέσματα στον περιορισμό της εγκληματικότητος. Ελπίζω, επ’ αυτού να επανέλθω, αναλυτικώς, σε επόμενο κείμενο. Ομοίως, και το ζήτημα της εμφάνισης, το οποίο σχετίζεται ευθέως με την καλή αισθητική, αλλά και με την αίσθηση της κοινότητος. Πιστεύω ότι μιας καλής ποιότητος και αισθητικής μαθητική ενδυμασία είναι απολύτως απαραίτητη για τους μαθητές δημοτικού και γυμνασίου ενώ θα αποτελέσει και λύση για τους χειμαζόμενους προϋπολογισμούς των μικρομεσαίων και χαμηλών εισοδημάτων νοικοκυριών.
Βεβαίως, σε μια χώρα που η παραπαιδεία έχει υποκαταστήσει την εκπαίδευση, το κόστος του ντυσίματος είναι μάλλον η μικρότερη έγνοια των γονιών. Με το κόστος ζωής και τη φορολογία να αυξάνονται συνεχώς και τα εισοδήματα να μειώνονται, οι οικογένειες πρέπει να κάνουν αιματηρές οικονομίες για να εξασφαλίσουν τη στοιχειώδη εκπαίδευση των παιδιών τους. Ταυτοχρόνως, η χώρα μας διαθέτει ίσως την υψηλότερη αναλογία εκπαιδευτικών προς τον πληθυσμό, αλλά κάθε χρόνο τα κενά σε θέσεις καθηγητών και δασκάλων αποτελούν το θέμα των ημερών!
Στην πραγματικότητα, πολιτεία και γονείς δαπανούμε τεράστια ποσά για να μην έχουμε παιδεία! Δεν θα παραθέσω αναλυτικά οικονομικά στοιχεία για να το αποδείξω, το διαδίκτυο είναι γεμάτο με τέτοιες αναλύσεις, όπως και οι σελίδες των εφημερίδων. Όμως, και αυτά περιττεύουν μπροστά στην εμπειρία κάθε γονιού.
Τα τεράστια ποσά λειτουργικών δαπανών (δηλαδή, κυρίως μισθούς) του εκπαιδευτικού μας συστήματος θα έπρεπε να έχουν ως αποτέλεσμα την καλύτερη εκπαίδευση στην Ευρώπη. Δυστυχώς, το αποτέλεσμα είναι ακριβώς το αντίθετο: διαθέτουμε την χειρότερη εκπαίδευση! Το πρόβλημα είναι ο κρατικός -και όχι ο δημόσιος- χαρακτήρας του εκπαιδευτικού συστήματος. Είναι ιστορικώς αποδεδειγμένο, ότι η ανάμιξη του κράτους -και κατά συνέπεια των συνδικαλιστικών συντεχνιών που αντλούν τη δύναμή τους από αυτό – ακυρώνουν τον δημόσιο χαρακτήρα της εκπαιδεύσεως και μετατρέπουν την διδασκαλία σε μια αποστεωμένη ανούσια διαδικασία τυπικού χαρακτήρος (παπαγαλία -> βαθμοθηρία -> απολυτήριο -> εισαγωγικές), την οποία ελέγχουν και ορίζουν άσχετοι γραφειοκράτες. Μόνο φέτος, με 6.000 κενές θέσεις καθηγητών και δασκάλων, 2.118 εκπαιδευτικοί αποσπάσθηκαν σε φορείς εκτός σχολείων!
Η λύση -εκτός και πλέον όλων όσων πολύ ορθώς προτείνει ο Σπύρος Ριζόπουλος- είναι η αποκατάσταση του δημοσίου χαρακτήρος της εκπαιδεύσεως με απογαλακτισμό της από το κράτος και τους συνδικαλιστές. Αυτό θα γίνει με το περιορισμό του Υπουργείου Παιδείας σε επιτελικό μόνο ρόλο και -σε δεύτερη φάση- την αποκέντρωσή του σε επίπεδο Περιφερειών.
– Η πλήρης διαχείριση των σχολείων πρέπει να περάσει στην αυτοδιοίκηση, με την κατάργηση του Ο.Σ.Κ. και των τερατουργημάτων που χτίζει.
– Η λειτουργία των σχολείων κάθε βαθμίδος πρέπει να περάσει στην ευθύνη των Συλλόγων Γονέων και Κηδεμόνων, οι οποίοι ελευθέρως θα επιλέγουν κάθε χρονιά το προσωπικό του σχολείου και θα αναλαμβάνουν τη μισθοδοσία του.
– Η δαπάνη που σήμερα κατευθύνεται στα φροντιστήρια θα επαρκούσε για την μισθοδοσία των καθηγητών, αλλά κάτι τέτοιο θα ήταν άδικο και αντίθετο στη συνταγματική επιταγή για δωρεάν παιδεία. Μπορεί, όμως, κάθε γονέας να λαμβάνει ένα κουπόνι που θα αντιστοιχεί στη δαπάνη που αναλογεί σε κάθε τέκνο του.
– Τα κουπόνια αυτά θα πρέπει να μπορεί να διαθέτει ελευθέρως στο σχολείο της επιλογής του, έστω και αν αυτό δεν είναι το σχολείο της γειτονιάς του. Αυτό είναι απαραίτητο ώστε τα σχολεία να αναπτύξουν έναν υγιή ανταγωνισμό για την προσέλκυση μαθητών με την παροχή των καλύτερων δυνατών υπηρεσιών έναντι του κουπονιού.
– Εξ άλλου, τίποτα δεν εμποδίζει τον κάθε Σύλλογο Γονέων να ορίζει πρόσθετη συνδρομή για τα μέλη του με σκοπό την παροχή περισσότερων και καλύτερων υπηρεσιών.
– Προφανώς, η διδακτέα ύλη μόνο σε γενικές κατευθύνσεις θα ορίζεται από το Υπουργείο Παιδείας ενώ το αναλυτικό πρόγραμμα θα είναι απόφαση του Συλλόγου Καθηγητών κάθε σχολείου σε συνεργασία με τον Σύλλογο Γονέων, ο οποίος, άλλωστε, θα καλύπτει την όποια πρόσθετη δαπάνη.
– Τα σχολικά βιβλία και οι αθλιότητες που ενίοτε τα συνοδεύουν θα είναι περιττά. Τα βιβλία θα αποφασίζονται από τον Σύλλογο Καθηγητών και θα αγοράζονται από κάθε σχολείο για δικό του λογαριασμό. Σε πολλές περιπτώσεις, η ύπαρξη του διαδικτύου τα καθιστά περιττά. Η σχετική κρατική δαπάνη θα καταργηθεί και το αντίστοιχο κονδύλι θα χρηματοδοτήσει τα κουπόνια παιδείας.
Οι ανωτέρω πρόταση μοιάζει επαναστατική για τα δεδομένα της ελληνικής κοινωνίας, αλλά δεν είναι. Αντιθέτως, είναι απολύτως λογική και προσιδιάζει στον εγωιστικό μας χαρακτήρα. Η εφαρμογή της θα μας βοηθήσει όλους να γίνουμε πιο υπεύθυνοι και πιο συνεπείς προς το κοινωνικό σύνολο.
– Οι γονείς θα πρέπει να ασχοληθούν με σοβαρότητα και υπευθυνότητα με το ρόλο τους ως μέλη των Συλλόγων Γονέων, οι οποίο λόγω της σημασίας τους θα μετατραπούν σε κύτταρα αληθινής δημοκρατίας… ουδείς παίζει μικροπολιτικά παιχνίδια στην πλάτη των παιδιών του!
– Οι καθηγητές θα έχουν την πλήρη ευθύνη του έργου τους, απαλλαγμένοι από το βρόγχο της γραφειοκρατίας του Εκπαιδευτικού Ινστιτούτου και των εγκληματικών του πρακτικών. Θα πρέπει, βεβαίως, να δείξουν την μέγιστη επιμέλεια και προσήλωση στο έργο τους ώστε να πετυχαίνουν υψηλές αξιολογήσεις από τους μαθητές και τους Συλλόγους Γονέων, δηλαδή από τους εργοδότες τους.
– Οι διευθυντές των σχολείων, διορισμένοι από τους Συλλόγους, θα έχουν πολύ ιδιαίτερο μια σημαντικό έργο, δηλαδή την εξασφάλιση της καλής και απρόσκοπτης λειτουργίας του Σχολείου με βάση τις οδηγίες του Συλλόγου Γονέων και, ταυτοχρόνως, την τήρηση των γενικών οδηγιών του Υπουργείου, το οποίο κάλλιστα μπορεί να επαναφέρει το θεσμό των Επιθεωρητών και να έχει, έτσι, το δικό του -εθνικό- σύστημα αξιολογήσεως.
– Το κράτος θα απαλλαγεί πλήρως από το κόστος της κρατικίστικης παιδείας αφού οι καθηγητές θα πληρώνονται από τους Συλλόγους, άρα η ευθύνη της προσλήψεώς των είναι δικό τους θέμα. Οι κενές θέσεις παύουν να υπάρχουν, όπως και το πλεονάζον προσωπικό ή ότι ανάλογο. Επίσης, η κατάργηση του Οργανισμού Σχολικών Κτιρίων και του Οργανισμού Σχολικών Βιβλίων θα προσφέρει πρόσθετη εξοικονόμηση. Η συνολική δαπάνη για τα κουπόνια παιδείας θα είναι πολύ μικρότερη του σημερινού προϋπολογισμού για την παιδεία, αλλά θα είναι πολύ πιο αποδοτική.
– Το φαινόμενο των καταλήψεων θα εξαλειφθεί αφού δεν θα έχει πλέον νόημα η ανάμιξη των κομματικών νεολαιών στην λειτουργία των σχολείων στο βαθμό που αυτά είναι μεν δημόσια, αλλά όχι κρατικά!
– Οι βανδαλισμοί επίσης θα εκλείψουν αφού το κόστος τους θα το επιβαρύνεται ο οικείος Σύλλογος Γονέων.
Το σημαντικότερο όλων: με την αποκατάσταση του δημόσιου χαρακτήρος του εκπαιδευτικού συστήματος θα εξαλειφθεί πλήρως η ασχήμια και ο παραλογισμός της παραπαιδείας και των φροντιστηρίων! Η επιλογή και πρόσληψη των καθηγητών από τους Συλλόγους Γονέων καθιστά αυτομάτως αχρείαστα και απαράδεκτα τα φροντιστήρια. Οι μεγάλοι χαμένοι μιας τέτοιας εκπαιδευτικής επαναστάσεως θα είναι οι ιδιοκτήτες φροντιστηρίων και ιδιωτικών σχολείων αφού οι καλύτεροι καθηγητές -που συνήθως απασχολούνται στα ιδιωτικά και στην παραπαιδεία- θα έχουν πληθώρα κινήτρων για να ενταχθούν στη δημόσια εκπαίδευση.
Τέλος, ένα τέτοιο σύστημα καθιστά άνευ νοήματος τον παραλογισμό των Πανελληνίων Εξετάσεων. Η αξιολόγηση και κατάταξη σχολείων, που μοιραίως θα εμφανισθεί μαζί με το νέο σύστημα, θα αποτελέσει, όπως και στο εξωτερικό, το πρώτο κριτήριο για την εισαγωγή φοιτητών στα Α.Ε.Ι. τα οποία, σε εφαρμογή της συνταγματικής επιταγής για την πλήρη αυτονομία τους, θα μπορούν να καταρτίσουν καθ’ ένα το δικό του σύστημα επιλογής φοιτητών. Και εδώ ο ανταγωνισμός θα κάνει το θαύμα του και σε μικρό χρονικό διάστημα το επίπεδο σπουδών θα ανέλθει θεαματικώς. Όμως, αναλυτικώς για την λειτουργία των Α.Ε.Ι. θα μιλήσουμε σε επόμενο κείμενο.
