Γράφει ο Γιάννης Νάκος
Τις τελευταίες ημέρες και πολύ περισσότερο τους τελευταίους μήνες έχει παρατηρηθεί μια αύξηση των προκλήσεων εκ μέρους της Τουρκίας σε ότι έχει να κάνει με τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας. Αυτό το οποίο ήταν ήδη γνωστό σε αυτούς που χρόνια ασχολούνται με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, πλέον έχει αρχίσει να λαμβάνει σάρκα και όστα. Φυσικά, και αναφέρομαι στις βλέψεις και στους διακαής πόθους του τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σχετικά με το Αιγαίο και την Θράκη.
Είναι πασιφανές πλέον πως έχουμε εισέλθει σε μια νέα φάση διμερών σχέσεων με την γειτονική χώρα, γεγονός που αναδεικνύει άμεσα και προδήλως την ανάγκη να ληφθούν υπόψιν όλοι οι παράμετροι και τα στοιχεία που έχουμε μέχρι στιγμής στην διάθεση μας.
Η πολιτική
Έχω αναφέρει και θα συνεχίσω να τονίζω στα κατά τόπους άρθρα μου πως σύμφωνα με την προσωπική μου άποψη ο μακροπρόθεσμος στόχος του Ερντογάν είναι η αναβίωση ενός νεο-οθωμανικού κράτους, στα πρότυπα του Κεμάλ Ατατούρκ, αλλά με την αποφυγή εκείνων των “λαθών” που έγιναν στο παρελθόν, και σύμφωνα με την γνώμη του “ανάγκασαν” την Τουρκία να περιοριστέι σε συγκεκριμένα εδαφικά και ιδεολογικά πρότυπα.
Η πολιτική της Τουρκίας διαφέρει κατά το πέρασμα των ετών και ουσιαστικά δείχνει να εξελίσσεται και να μεταβάλλεται αναλόγως και το κλίμα που επικρατεί στο εσωτερικό της. Είναι πλέον ορατό ακόμη και για τον τελευταίο δύσπιστο πως η ιστορία μας έχει αποδείξει πως η Τουρκία δείχνει να εξάγει το κακό κλίμα που επικρατεί στο εσωτερικό της με μια διοχύτευση της εκάστοτε κρίσης της προς την Ελλάδα.
Η αμφισβήτηση στο Αιγαίο
Καίριο ζήτημα και ρόλο στην επεκτακτική πολιτική της Τουρκίας αποτελεί το Αιγαίο και τα κατά τόπους νησιά και βραχονησίδες που το αποτελούν. Εκεί παίζεται και το χοντρό παιχνίδι με την αμφισβήτηση να έρχεται εκ μέρους της Τουρκίας και να αποσκοπεί τόσο στην “γκριζοποίηση” του Αιγαίου, όσο και στην δημιουργία κανόνων διεθνούς εθιμικού δικαίου.
Η τελευταία πρόκληση ήρθε δια στόματος του Υπουργού Εξωτερικών της γειτονικής χώρα και μάλιστα σε γραπτή μορφή. Σε αυτήν περιγράφηκε αρκετά εκτενώς η πεποίθηση πως τα Ίμια είναι τουρκικά και πως η Ελλάδα έχει προχωρήσει όλα αυτά τα χρόνια σε “παράνομη” κατοχή 18 νησιών ζωτικής σημασίας για την Τουρκία.
Αθήνα: Αδιαμφισβήτητη η κυριαρχία της Ελλάδας επί των νησιών της στο Αιγαίο και στα Ιμια
Η απάντηση από την πλευρά της Αθήνας ήρθε μέσω ανακοίνωσης από το Υπουργείο Εξωτερικών:
«Η κυριαρχία της Ελλάδας επί των νησιών της στο Αιγαίο, συμπεριλαμβανομένων των Ιμίων, είναι αδιαμφισβήτητη και κατοχυρώνεται από το Διεθνές Δίκαιο.
Ανεύθυνες αναφορές περί του αντιθέτου είναι προκλητικές, καθότι το νομικό καθεστώς των νησιών και των βραχονησίδων του Αιγαίου είναι σαφές και έχει ρητώς καθοριστεί από σειρά Διεθνών Συμφωνιών του προηγούμενου αιώνα.
Όποιος αγνοεί αυτή τη διεθνή νομική πραγματικότητα δεν συμβάλλει στην εμπέδωση κανόνων καλής γειτονίας, αντίθετα τους υπονομεύει».
Παυλόπουλος, με αυστηρό μήνυμα:
«Η συνθήκη της Λωζάννης του 1923 η οποία έκτοτε έως σήμερα και στο διηνεκές θα αποτελεί τη συνθήκη με βάση την οποία καθορίζονται τα σύνορα της Ελλάδας με την γειτονική Τουρκία. Που βέβαια μέσα στην πορεία του χρόνου, ακριβώς λόγω της δημιουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα σύνορα αυτά πλέον είναι και σύνορα της ΕΕ», είπε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας που συνέχισε λέγοντας:
«Παρατηρούμε τον τελευταίο καιρό προκλήσεις από τη γείτονα Τουρκία και από την ηγεσία της. Δεν έχει σημασία που οφείλονται αυτές οι προκλήσεις. Σημασία έχει ότι γίνονται. Και σημασία έχει ότι εμείς δεν μπορούμε να εφησυχάζουμε, ούτε να αποδίδουμε σε εσωτερική κατανάλωση της Τουρκίας, ούτε σε τάσεις λαϊκισμού των ηγετών της αυτές τις προκλήσεις.
Για μας οι προκλήσεις αυτές πρέπει να έχουν το χαρακτήρα που έχουν. Είναι προκλήσεις οι οποίες βάλουν ευθέως κατά του διεθνούς δικαίου. Εμείς στις προκλήσεις, δεν πρόκειται να απαντήσομε με προκλήσεις. Όμως απαντάμε με αποφασιστικότητα μια αποφασιστικότητα που σημαίνει ότι δεν πρόκειται να τις ανεχθούμε. Όποια μορφή και αν πάρουν. Για αυτό το λόγο δεν πρόκειται να αφήσομε τίποτα αναπάντητο. Εκτός από τις χθεσινές προκλήσεις, και τη σημερινή ακόμα, προερχόμενη από την πολιτική ηγεσία της Τουρκίας η οποία θέλει να αμφισβητήσει την ελληνικότητα των Ιμίων».
Το σκηνικό ρήξης με την ΝΟΤΑΜ
Παράλληλα με τα όσα σας αναφέρω προηγουμένως η Άγκυρα εξέδωσε ΝΟΤΑΜ με την οποία ζητά την αποστρατικοποίηση της Κάσου. Στην ΝΟΤΑΜ Α5446/16, μάλιστα, η Κάσος αναφέρεται με το όνομα «Τσομπάν».
Με την συγκεκριμένη ΝΟΤΑΜ η Άγκυρα υποστηρίζει ότι μία εκ των τριών περιοχών που δεσμεύει η Ελλάδα για τη διεξαγωγή ασκήσεων με την ΝΟΤΑΜ Α2646/46 -και συγκεκριμένα η περιοχή νότια της Κάσου- αποτελεί αποστρατικοποιημένη περιοχή και δεν θα πρέπει να περιλαμβάνεται στον σχεδιασμό και τη διεξαγωγή ασκήσεων από τις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις. Το παραδοξο είναι πως η τουρκική πλευρά επικαλείται τη Συνθήκη της Λωζάννης, την οποία αμβισβητεί έντονα τον τελευταίο καιρό ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
“Χλιαρή απάντηση από την Αμερική”
Απαντώντας συγκεκριμένα σε ερώτηση σχετικά με την όξυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων, ο κ.Τόνερ παρέπεμψε στο τουρκικό ΥΠΕΞ για εξηγήσεις και ανέφερε ότι οι ΗΠΑ πάγια υποστηρίζουν τα κυριαρχικά δικαιώματα τόσο της Ελλάδας όσο και της Τουρκίας.
Είναι δηλαδή ορατό και πλέον χωρίς καμία αμφισβήτηση το γεγονός πως έχουμε εισέλθει σε μια νέα φάση διμερών σχέσεων με την Τουρκία, τις προεκτάσεις της δυστυχώς δεν μπορούμε να γνωρίζουμε εκ των προτέρων. Φαίνεται πως ουσιαστικά δεν υπάρχει καμία θέληση συνεννόησης από πλευράς της Τουρκίας, πράγμα που εκ των πραγμάτων πρέπει να μας κρατά σε ενγρήγορση και επιχειρησιακή ετοιμότητα.
Η Ελληνική πλευρά, δε θα πρέπει να επιτρέψει σε καμία περίπτωση την δημιουργία κανόνων διεθνούς εθιμικού δικαίου όσον αφορά την τουρκικές παραβιάσεις στον ελληνικό χώρο. Η θέση της θα πρέπει να είναι εκείνη που της υπαγορεύει το Διεθνές Δίκαιο και οι Συνθήκες στις οποίες συμμετέχει διαχρονικά όλα αυτά τα χρόνια. Επιπροσθέτως, μια θέση ενός “persistent objector” θα μπορούσε να καθυστερήσει αλλά και να προστατέψει σε μια πρώτη και παροδική φάση τα συμφέροντα της Ελλάδας από μια μόνιμη παραβίαση και κατοχύρωσης τους εκ μέρους της Τουρκίας.
