Οι υπερβολικές πληθυσμιακές εξάρσεις της θαλάσσιας άλγης αποτελούν σοβαρή απειλή για το θαλάσσιο οικοσύστημα. Ωστόσο, τα φύκη και η άλγη αποτελούν μια βιώσιμη, καθαρή και βιολογική πηγή πρώτων υλών, ιδανική για ένα ευρύ φάσμα διαφορετικών εφαρμογών. Μπορούν να συλλεχθούν και να υποστούν επεξεργασία με πολύ μικρές επιπτώσεις στο περιβάλλον. Τα τελευταία χρόνια, επιστήμονες και εταιρείες χρησιμοποιούν φύκη που μετατρέπουν σε συστατικά για καλλυντικά και τρόφιμα.
Οι πληθυσμιακές εξάρσεις συμβαίνουν όταν μικροσκοπικά κυανοβακτήρια πολλαπλασιάζονται με ταχύτατους ρυθμούς. Αυτό το φαινόμενο που ονομάζεται ευτροφισμός, είναι μια μορφή θαλάσσιας ασφυξίας και αποτελεί σημαντικό περιβαλλοντικό πρόβλημα στη Βαλτική Θάλασσα. Όπως αναφέρει το BBC, μπορεί να εμφανιστεί στο 97% της συνολικής έκτασης της θάλασσας, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία.
Η υπέρμετρη αύξηση της συγκέντρωσης θρεπτικών στοιχείων συνεπάγεται τη μείωση του οξυγόνου στο νερό και κατά συνέπεια την αλλοίωση της βιοποικιλότητας σε αυτό. Ο ευτροφισμός προκαλείται από την είσοδο υπερβολικά πολλών θρεπτικών ουσιών στο νερό, συνήθως αζώτου και φωσφόρου από τεχνητά λιπάσματα. Αυτά μεταφέρονται στη θάλασσα από τα ποτάμια των γύρω χωρών – Δανία, Εσθονία, Φινλανδία, Γερμανία, Λετονία, Λιθουανία, Πολωνία, Ρωσία και Σουηδία.
Αν και η χρήση τέτοιων λιπασμάτων έχει μειωθεί τα τελευταία χρόνια, η Επιτροπή Προστασίας του Θαλάσσιου Περιβάλλοντος της Βαλτικής, αναφέρει ότι «η επίδραση αυτών των μέτρων δεν είναι ακόμη ορατή».
Πριν από περίπου έξι χρόνια η Μαρί Γκράνστρομ, μια Φινλανδή βιοχημικός, αποφάσισε να ξεκινήσει να συλλέγει φύκια με σκοπό να τα χρησιμοποιήσει για την παρασκευή συστατικών για μια σειρά προϊόντων. Εκτός από τα καλλυντικά και την ανθρώπινη διατροφή, τα εκχυλίσματα των φυκιών μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε απορρυπαντικά, ζωοτροφές, συσκευασίες, ακόμη και ως υποκατάστατο του πλαστικού. Αυτό συμβαίνει καθώς υπάρχει μια αυξανόμενη τάση για τη συγκομιδή φυκιών για τέτοιους σκοπούς, ως αντικατάσταση των συστατικών με βάση το πετρέλαιο.
«Είδα με τα ίδια μου τα μάτια -ή μάλλον δεν μπορούσα να δω- πώς επηρεάζεται το θαλάσσιο οικοσύστημα και αποφάσισα να κάνω κάτι», δήλωσε στο BBC.
Έτσι, το 2019, η ερευνήτρια αποφάσισε να ιδρύσει μια εταιρεία με την ονομασία Origin by Ocean (ObO). Η επιχείρηση, η οποία έχει προσελκύσει τόσο εμπορικές επενδύσεις όσο και κονδύλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συνεχίζει τώρα με ένα πιλοτικό πρόγραμμα παραγωγής. Η ObO συλλέγει τα φύκια στα ανοικτά των ακτών της Φινλανδίας και στη συνέχεια τα διαχωρίζει από το νερό. Η εταιρεία εισάγει επίσης χωροκατακτητικά φύκια sargassum από τη Δομινικανή Δημοκρατία στην Καραϊβική.
«Στην Καραϊβική ανθίζουν κάθε χρόνο 25 εκατομμύρια τόνοι sargassum», είπε η επιστήμονας.
«Αυτά εμποδίζουν τους ανθρώπους να ψαρέψουν και βλάπτει τον τουρισμό. Αγοράζουμε τώρα αρκετούς τόνους sargassum από τη Δομινικανή Δημοκρατία και ο όγκος αυτός θα αυξηθεί».
Η εταιρεία προμηθεύεται επιπλέον ανεπιθύμητα φύκια από πορτογαλικά και ισπανικά ύδατα. Η πιλοτική επεξεργασία της ObO γίνεται σε μια εγκατάσταση στη βόρεια Σουηδία. Χρησιμοποιεί μια πατενταρισμένη τεχνολογία βιοδιύλισης που ονομάζει «Nauvu» για να διαχωρίσει τα φύκια σε πολυάριθμα χρήσιμα υλικά. Αυτά στη συνέχεια πωλούνται σε εταιρείες τροφίμων, καλλυντικών, κλωστοϋφαντουργίας, συσκευασίας και γεωργίας. Η ObO συνεργάζεται με έναν από τους επενδυτές της, τον φινλανδικό χημικό και βιομηχανικό όμιλο Kiilto, ενώ σχεδιάζει ήδη τη δημιουργία ενός διυλιστηρίου στη Δομινικανή Δημοκρατία.
Στη Σουηδία, μια ξεχωριστή επιχείρηση που ονομάζεται Nordic Seafarm δείχνει πόσο ευέλικτα μπορούν να είναι τα φύκια.
«Φτιάχνουμε τζιν και μπύρα με βάση τα φύκια, και τα παράγονται τοπικά», είπε ο διευθυντής της εταιρείας, Φρέντρικ Γκρόνταλ.
Η Nordic Seafarm, η οποία καλλιεργεί τα δικά της φύκια, είναι ένα εμπορικό παρακλάδι της Seafarm, ενός προγράμματος που χρηματοδοτείται από τη σουηδική κυβέρνηση για την εμπορική αξιοποίηση της έρευνας στον τομέα της υδατοκαλλιέργειας.
«Εάν αυτή η αγορά για τα φύκια μεγαλώσει, και πιστεύουμε ότι αυτό θα γίνει, είμαστε έτοιμοι να επεκταθούμε», πρόσθεσε ο Γκρόνταλ, ο οποίος είναι επίσης επικεφαλής του τμήματος για τη βιώσιμη ανάπτυξη, την περιβαλλοντική επιστήμη και τη μηχανική στο Βασιλικό Ινστιτούτο Τεχνολογίας KTH στη Στοκχόλμη.
Ο Γκρόνταλ ελπίζει επίσης ότι στο μέλλον τα φύκια θα αποτελέσουν βασικό συστατικό στις ζωοτροφές, ώστε να αντικαταστήσουν το περιβαλλοντικά επιβλαβές ιχθυάλευρο, το οποίο είναι σύνηθες στις δίαιτες των χοίρων και των πουλερικών.
Στόχος της ObO, είναι οι αγοραστές σε όλο τον κόσμο να παίξουν ρόλο στον καθαρισμό της Βαλτικής Θάλασσας απλά αγοράζοντας ορισμένα προϊόντα.
ΠΗΓΗ: BBC
