Επτά ορόσημα θα χρειαστούν μέχρι τον ερχόμενο Νοέμβριο για να φτάσει στην πολυπόθητη λειτουργία του το Μετρό Θεσσαλονίκης. Σήμερα είμαστε 18 χρόνια μετά την υπογραφή της σύμβασης κατασκευής της βασικής γραμμής του Μετρό και μετά από τα τόσα επεισόδια φτάνουμε επιτέλους στο τέλος αυτής της περιπετειώδους διαδρομής.
Σήμερα βρισκόμαστε στην αντίστροφη μέτρηση η οποία εκτιμάται σύμφωνα με τις δηλώσεις που έχουν γίνει, πως θα διαρκέσει 5 μήνες, δηλαδή μέχρι το τέλος Νοεμβρίου και μια σειρά από “κουτάκια” θα πρέπει να τσεκαριστούν. Αυτό θα επιτρέψει στη βασική γραμμή και τους 13 σταθμούς της που έχουν κατασκευαστεί να λειτουργήσουν και θα δοθεί τέλος στην πολυετή αναμονή των Θεσσαλονικέων και των επισκεπτών της πόλης.
Στην πορεία αυτή θα πρέπει όλοι οι φορείς να λειτουργήσουν συνεργατικά για να ολοκληρωθούν οι τελευταίες εργασίες. Πρώτη στη γραμμή είναι η κοινοπραξία κατασκευής. ΑΚΤΩΡ-WEBUILD-HITACHI βρίσκονται σε πυρετώδεις εργασίες, όχι πολιτικού μηχανικού αλλά κυρίως συστημάτων.
Η Ελληνικό Μετρό είναι από πάνω ως η αναθέτουσα αρχή για να εποπτεύει, να εγκρίνει, να καθοδηγεί και να αξιολογεί. Επίσης είναι το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών ως το αρμόδιο υπουργείο για να οδεύσει ομαλά το έργο προς το τέλος του.
Νέος εμπλεκόμενος είναι η ΤΗΕΜΑ, η ιταλογαλλική εταιρεία που έχει αναλάβει τη λειτουργία και συντήρηση του συστήματος. Μαζί με την κοινοπραξία κατασκευής ουσιαστικά είναι συμμέτοχος στην προσπάθεια καθώς πρέπει να γίνει γνώστης όλης αυτής της διαδικασίας μιας και θα παραλάβει αυτό το ολοκαίνουργιο σύστημα μετρό.
Τις επόμενες ημέρες αναμένεται να υπογραφεί και το σημαντικότερο συνοδό έργο της βασικής γραμμής του Μετρό που αφορά στην δημιουργία του σταθμού μετεπιβίβασης στον τερματικό σταθμό ΝΕΑ ΕΛΒΕΤΙΑ.
Τα επτά ορόσημα
Ποια είναι όμως τα σημαντικότερα ορόσημα και με ποια χρονική σειρά θα τα δούμε να λαμβάνουν χώρα; Ας τα διατρέξουμε ένα προς ένα.
Ένα από τα σημαντικότερα ορόσημα είναι η ολοκλήρωση των αρχαιολογικών κυρίως συντήρησης, ανάδειξης των αρχαιοτήτων στο σταθμού Βενιζέλου. Ο συγκεκριμενος σταθμός μετά από τις πολυετείς περιπέτειες που πέρασε, έχει αναδειχθεί -όπως και ο σταθμός Αγία Σοφία- ως ένας σταθμός-μουσείο που φέρνει στο φως την αρχαία ιστορία της Θεσσαλονίκης.
Το δεύτερο ορόσημο είναι η ολοκλήρωση των δοκιμών όλων των συστημάτων, των σταθμών, των σηράγγων και της λειτουργίας των συρμών (software – hardware). Για να δώσουμε ένα παράδειγμα σε καθημερινή βάση γίνεται σε επανάληψη το ταυτόχρονο ανοιγμα των θυρών του συρμού και των θυρων ασφαλείας του σταθμού. Αυτό γίνεται σε όλους τους σταθμούς και προς τις δύο κατευθύνσεις. Αυτή η άσκηση γίνεται σε όλα τα συστήματα που συμβάλουν στην λειτουργία του Μετρό Θεσσαλονίκης.
Γνώστης των συστημάτων πρέπει να είναι και η ΤΗΕΜΑ η οποία ουσιαστικά συμμετέχει σε αυτή τη διαδικασία. Όλο αυτό θα πρέπει να φτάσει στο ανώτατο επίπεδο επιτυχίας για να ολοκληρωθεί αυτό το σημαντικό ορόσημο.
Το τρίτο ορόσημο είναι η πιστοποίηση αυτού του νέου συστήματος Μετρό, του δεύτερου για τη χώρα μετά από εκείνο της Αθήνας. Σύμφωνα με πηγές στο ypodomes.com, σε καθε τεστ που ολοκληρώνεται η TUV Rheinland που είναι ο ανεξάρτητος φορέας πιστοποίησης, πρέπει να κάνει και ο ίδιος, όλες τις δοκιμές συστημάτων όπως για παράδειγμα η σηματοδότηση ή το σύστημα CBTC που δείχνει με ακρίβεια που βρίσκεται ο κάθε συρμός. Στη συνέχεια ακολουθεί η έγγραφη πιστοποίηση για να προστεθεί στον όγκο πιστοποιήσεων που θα απαιτηθούν για την άδεια λειτουργίας.
Τέταρτο ορόσημο είναι να ολοκληρωθεί η εκπαίδευση, θεωρητική και πρακτική του προσωπικού της ΤΗΕΜΑ. Το προσωπικό της νεοσύστατης εταιρείας θα πρέπει μέχρι τον Νοέμβριο να είναι σε θέση να εκτελέσει το συγκοινωνιακό έργο της βασικής γραμμής αλλά και τις καθημερινές εργασίες συντήρησης. Αυτό το ορόσημο μπορεί να είναι το πιο αφανές αλλά είναι ίσως και το πιο κρίσιμο. Η κατασκευή ολοκληρώνεται και το στοίχημα θα μεταφερθεί στην εύρυθμη καθημερινή λειτουργία του Μετρό Θεσσαλονίκης.
Σημαντικό στοιχείο είναι η εμπειρία που έχουν και οι δύο εταιρείες που απαρτίζουν την ΤΗΕΜΑ, η μια εκ των οποίων, η ΑΤΜ, λειτουργεί το “δίδυμο αδελφό” σύστημα του Μετρό της Κοπεγχάγης. Φυσικά όπως κάθε τελείως νέο σύστημα που ξεκινά, περνά και τις λεγόμενες “παιδικές ασθένειες” αλλά και αυτό είναι κάτι που το έχουμε ζήσει στην εκκίνηση και του Μετρό (για τις γραμμές 2 και 3) και του Τραμ στην Αθήνα.
Το πέμπτο ορόσημο είναι να ολοκληρωθούν τα δοκιμαστικά δρομολόγια μέχρι να φτάσουν στο 100% της ετοιμότητας και της αρτιότητας που χρειάζεται σε επίπεδο ασφάλειας και ικανότητας διεξαγωγής του συγκοινωνιακού έργου. Μόλις οριστικοποιηθεί αυτό θα έχουμε φτάσει μια ανάσα πριν την λειτουργία.
Το έκτο ορόσημο είναι η διασύνδεση των εισιτηρίων του Μετρό και των λεωφορείων. Είναι μια διαδικασία που εκτελείται από τον ΟΣΕΘ που θα εξασφαλίσει την λεγόμενη “διαλειτουργικότητα”. Ουσιαστικά είτε με κάθε εισιτήριο ανεξαρτήτως μέσου (λεωφορείου ή μετρό) τα μηχανήματα θα έχουν συμβατά software και ο επιβάτης θα κινείται με ένα εισιτήριο από μέσο σε μέσο.
Μπορεί να φαίνεται απλό αλλά είναι δύο διαφορετικά συστήματα τα οποία πρέπει να συντονιστούν. Παράλληλα θα πρέπει να οριστικοποιηθούν τα προϊόντα κομίστρου (χάρτινο – κάρτες- πιστωτικές – εκπτωτικά κλπ). Το κόστος του εισιτηρίου όπως έχει ανακοινωθεί είναι 90 λεπτά και θα έχει διάρκεια 70 λεπτά.
Εδώ θα πρέπει να αναφέρουμε ότι έχει προχωρήσει και ο διαγωνισμός για το ηλεκτρονικό εισιτήριο στην επέκταση προς Καλαμαριά. Η Ελληνικό Μετρό που τρέχει τη διαδικασία (της δόθηκε τελος του 2023 νομοθετικά η αρμοδιότητα για τον διαγωνισμό), έφτιαξε τα τεύχη δημοπράτησης, στον διαγωνισμό που πραγματοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα και σύμφωνα με πληροφορίες του ypodomes.com υποβλήθηκε μια προσφορά από σχήμα με leader την ΑΚΤΩΡ και πλέον βρίσκεται σε φάση αξιολόγησης. H εκτίμηση που υπάρχει είναι πως θα ολοκληρωθεί μέσα στο καλοκαίρι. Επίσης και αυτό το σύστημα πρέπει να διασυνδεθεί το 2025 όταν λειτουργήσει η επέκταση Καλαμαριάς (ή η λεγόμενο Γραμμή 1β) με τα άλλα δύο συστήματα εισιτηρίων.
Το έβδομο ορόσημο είναι η άδεια λειτουργίας. Θα πρόκειται για το τελευταίο βήμα πριν δούμε το Μετρό να εγκαινιάζεται και στη συνέχεια να γεμίσει με κόσμο. Σύμφωνα με πηγές του ypodomes.com με γνώση στην διαδικασία, θα πρέπει με την ολοκλήρωση των πάντων η Ελληνικό Μετρό να αναλάβει με πρωτόκολλο παράδοσης-παραλαβής το σύστημα Μετρό από την κοινοπραξία κατασκευής.
Στη συνέχεια, ίσως και την ίδια ημέρα θα πρέπει πάλι με πρωτόκολλο παράδοσης-παραλαβής να το δώσει στη ΤΗΕΜΑ η οποία από εκείνη τη στιγμή θα αναλάβει πλέον το σύστημα για να το λειτουργήσει. Το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, έχοντας όλα τα απαραίτητα έγγραφα και πιστοποιήσεις θα εκδώσει την άδεια λειτουργίας.
Αυτή η χρονική στιγμή της έκδοσης της άδειας, θα είναι ίσως και η πιο ιστορική. Θα μας περάσει από το -ατελείωτο- στάδιο της κατασκευής, στο στάδιο της λειτουργίας. Η ΤΗΕΜΑ θα μπορεί με τις εντολές του υπουργείου να ξεκινήσει και επίσημα την εμπορική λειτουργία του νέου αυτού συστήματος, ένα από τα πιο σύγχρονα στην Ευρώπη.
Το +1 ορόσημο
Φυσικά έχουμε και ένα έξτρα ορόσημο, ας το ονομάσουμε το +1: είναι τα εγκαίνια του Μετρό Θεσσαλονίκης. Αν σκεφτούμε ότι η σύμβαση κατασκευής υπεγράφη το 2006 και φέτος, το 2024 θα λειτουργήσει, θα λέγαμε αδιαμφισβήτητα είναι η μεγαλύτερη παράδοση έργου στην Ελλάδα μετά το 2004, στο ίδιο επίπεδο με εκείνη της γέφυρας Ρίου-Αντιρρίου, νωρίτερα της Αττικής Οδού, νωρίτερα του αεροδρομίου Ελ.Βενιζέλος της Αθήνας και νωρίτερα, το 2000, των γραμμών 2 και 3 του Μετρό της Αθήνας. Μην ξεχνάμε πως για χρόνια το έργο του Μετρό Θεσσαλονίκης αποτελούσε το μεγαλύτερο δημόσιο έργο της χώρας. Για το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, η λειτουργία του Μετρό Θεσσαλονίκης θα είναι με κάθε βεβαιότητα το μεγαλύτερο έργο υποδομής που παραδίδει προς χρήση στους πολίτεε εδώ και πολλά χρόνια.
Σε αυτά τα εγκαίνια που θα είναι και συναισθηματικά φορτισμένα, αναμένεται να υπάρξει μεγάλη κινητοποίηση για αυτή την πολυαναμενόμενη εκκίνηση και φυσικά η ομορφότερη ημέρα για την Θεσσαλονίκη, θα είναι -όπως είχε γίνει και στην Αθήνα- η πρώτη ημέρα λειτουργίας που θα αλλάξει για πάντα τον κυκλοφοριακό χάρτη της πόλης και τον τρόπο με τον οποίο μετακινούνται οι πολίτες και οι επισκέπτες της. Τότε θα έχουν όλοι την δυνατότητα να γεμίσουν τους σταθμούς και τους συρμούς, να δουν από κοντά το νέο αυτό μέσο που τόσο ταλαιπώρησε την πόλη αλλά και που τόσο θα την ομορφύνει και θα την κάνει καλύτερη.
Νίκος Καραγιάνης
Πηγή ypodomes.com
