Η εν τω βάθει διέγερση του εγκεφάλου μέσω ηλεκτροδίων (deep brain stimulation) μπορεί να μειώσει κατά το ήμισυ τα συμπτώματα σε ανθρώπους με σοβαρή ψυχαναγκαστική διαταραχή (obsessive-compulsive disorder-OCD), δείχνει μια νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα.
Η εν λόγω ψυχική διαταραχή χαρακτηρίζεται από ενοχλητικές και επίμονες σκέψεις, μαζί με δυσλειτουργικές και “τελετουργικές” συμπεριφορές. Εκτιμάται ότι εμφανίζεται έως στο 3% του πληθυσμού, ξεκινώντας συνήθως νωρίς στη ζωή κάποιου και συνοδευόμενη από σοβαρή κατάθλιψη ή/και άγχος. Σε σοβαρές περιπτώσεις, οι πάσχοντες δυσκολεύονται να πάνε στο σχολείο ή στη δουλειά τους. Ορισμένα φάρμακα και η γνωστική-συμπεριφορική ψυχοθεραπεία φέρνουν αρκετές φορές καλό αποτέλεσμα, αλλά περίπου ο ένας στους δέκα ασθενείς (10%) δεν ανταποκρίνεται καθόλου σε αυτές, οπότε χρειάζεται άλλες εναλλακτικές λύσεις.
Η σε βάθος εγκεφαλική διέγερση γίνεται μέσω της εμφύτευσης ηλεκτροδίων σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου, με στόχο να ρυθμιστεί η αφύσικη ηλεκτρική δραστηριότητα του. Κατά τις τελευταίες δεκαετίες έχει αξιοποιηθεί ως εναλλακτική ή συμπληρωματική θεραπεία για ορισμένες παθήσεις και συνεχίζει να δοκιμάζεται σε άλλες.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον αναπληρωτή καθηγητή Σαμίρ Σεθ του Τμήματος Νευροχειρουργικής του Ιατρικού Κολλεγίου Μπέιλορ στο Χιούστον του Τέξας, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό νευρολογίας, νευροχειρουργικής και ψυχιατρικής “Journal of Neurology, Neurosurgery and Psychiatry”, προχώρησαν σε συστηματική ανασκόπηση και μετα-ανάλυση όλων των έως τώρα ερευνών πάνω στη χρήση ηλεκτρικής εγκεφαλικής διέγερσης σε άτομα με OCD.
Συνολικά αξιολογήθηκαν 34 κλινικές μελέτες της περιόδου 2005-2021, οι οποίες αφορούσαν 352 ανθρώπους άνω των 40 ετών με σοβαρή έως ακραία OCD, τα συμπτώματα των οποίων δεν είχαν εμφανίσει βελτίωση με καμία έως τότε θεραπεία. Η μέση διάρκεια των συμπτωμάτων τους ήταν τα 24 έτη.
Στα άτομα αυτά δοκιμάστηκε η εν τω βάθει εγκεφαλική διέγερση και μετά παρακολουθήθηκαν κατά μέσο όρο επί δύο χρόνια. Η νέα μελέτη εκτίμησε ότι υπήρξε μείωση κατά 47% των επίμονων συμπτωμάτων – δηλαδή σχεδόν στο μισό – με τα δύο τρίτα των ασθενών να εμφανίζουν σημαντική βελτίωση της κατάστασης τους.
Όσον αφορά τα συνοδευτικά συμπτώματα κατάθλιψης, σχεδόν οι μισοί ασθενείς εμφάνισαν πλήρη ύφεση και ένα πρόσθετο 16% μερική ύφεση. Από την άλλη όμως, τουλάχιστον 78 άτομα από τα 352 εμφάνισαν τουλάχιστον μια σοβαρή παρενέργεια της εγκεφαλικής θεραπείας, όπως μόλυνση, επιληπτική κρίση, απόπειρα αυτοκτονίας, εγκεφαλικό κ.α.
Συμπερασματικά, οι ερευνητές ανέφεραν ότι “υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις” υπέρ της εν των βάθει εγκεφαλικής διέγερσης για τη θεραπεία της σοβαρής OCD. Αλλά πρόσθεσαν ότι “μολονότι αυτά τα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά, είναι σημαντικό να θυμόμαστε πως η εν λόγω τεχνική δεν είναι χωρίς περιορισμούς. Πρωτίστως απαιτεί χρόνια εμφύτευση των ηλεκτροδίων και ενέχει τον σχετικό κίνδυνο επιπλοκών”.
