Σύμφωνα με έρευνα του University College London, το να βρίσκει κανείς που και που χρόνο για έναν μεσημεριανό ύπνο κάνει καλό στον εγκέφαλο και τον βοηθά να διατηρήσει το μέγεθός του για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Ο εγκέφαλος συρρικνώνεται φυσιολογικά με την ηλικία, όμως η ερευνητική ομάδα έδειξε ότι ο εγκέφαλος όσων κοιμούνται κατά το μέσο της ημέρας ήταν κατά 15 κυβικά εκατοστά μεγαλύτερος – κάτι που ισοδυναμεί με καθυστέρηση της γήρανσης κατά τρία έως έξι χρόνια. Ωστόσο, οι επιστήμονες συνιστούν να μην ξεπερνά ο μεσημεριανός ύπνος τη μισή ώρα. Παραδέχτηκαν όμως ότι ο ημερήσιος ύπνος είναι δύσκολος σε πολλές καριέρες, με την εργασιακή κουλτούρα να αποδοκιμάζει συχνά την πρακτική αυτή.
«Προτείνουμε ότι όλοι θα μπορούσαν ενδεχομένως να έχουν κάποιο όφελος από τον υπνάκο», είπε η Δρ. Βικτόρια Γκάρφιλντ στο BBC. Η ίδια χαρακτήρισε τα ευρήματα ως «αρκετά νέα και αρκετά συναρπαστικά».
Ο μεσημεριανός ύπνος έχει αποδειχθεί ότι είναι κρίσιμος για την ανάπτυξη όταν είμαστε μωρά, γίνεται λιγότερο συνηθισμένος καθώς μεγαλώνουμε και στη συνέχεια γνωρίζει μια αναζωπύρωση της δημοτικότητας μετά τη συνταξιοδότηση, με το 27% των ατόμων άνω των 65 ετών να αναφέρουν ότι παίρνουν έναν υπνάκο κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Η Δρ. Γκάρφιλντ, σχετικά με τον μεσημεριανό ύπνο, λέει πως είναι «κάτι αρκετά εύκολο» να γίνει σε σύγκριση με την απώλεια βάρους ή την άσκηση που είναι «δύσκολα για πολλούς ανθρώπους».
Αν και παλαιότερες έρευνες έδειχναν πως οι μεγάλοι ύπνοι στην διάρκεια της ημέρας ενδέχεται να είναι σύμπτωμα Αλτσχάιμερ, ως μορφή διαταραγμένου ύπνου, αυτή η έρευνα δείχνει πως σύντομοι μεσημεριανοί ύπνοι βελτιώνουν την υγεία του εγκεφάλου, κάτι που ίσως συμβάλει στην προστασία ενάντια στην νόσο.
Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι ο κακός ύπνος βλάπτει τον εγκέφαλο με την πάροδο του χρόνου προκαλώντας φλεγμονή και επηρεάζοντας τις συνδέσεις μεταξύ των εγκεφαλικών κυττάρων. «Έτσι, ο τακτικός μεσημεριανός ύπνος θα μπορούσε να προστατεύσει από τον νευροεκφυλισμό αντισταθμίζοντας τον ανεπαρκή ύπνο», δήλωσε η ερευνήτρια Valentina Paz.
Ωστόσο, η Δρ. Γκάρφιλντ δεν πρόκειται να βρει ένα άνετο σημείο για να κοιμηθεί στη δουλειά και προτιμά άλλους τρόπους για να φροντίζει τον εγκέφαλό της. «Ειλικρινά, θα προτιμούσα να περάσω 30 λεπτά γυμναστικής παρά να κοιμηθώ, μάλλον θα προσπαθήσω να συστήσω στη μαμά μου να το κάνει».
Το πείραμα της έρευνας
Η μελέτη του ύπνου μπορεί να είναι μια πρόκληση. Ο μεσημεριανός ύπνος μπορεί να ενισχύσει την υγεία, αλλά ισχύει και το αντίστροφο, καθώς μπορεί να προκαλέσει ανάγκη για ακόμα περισσότερο ύπνο.
Έτσι, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μια έξυπνη τεχνική για να αποδείξουν ότι ο μεσημεριανός ύπνος είναι ευεργετικός. Χρησιμοποίησαν ένα γιγαντιαίο φυσικό πείραμα που βασίζεται στο DNA -τον γενετικό κώδικα- με τον οποίο γεννιόμαστε. Προηγούμενες μελέτες έχουν εντοπίσει 97 κομμάτια του DNA μας που μας κάνουν είτε πιο πιθανό να είμαστε «υπναράδες» είτε να έχουμε ενέργεια μέσα στην ημέρα.
Η ομάδα πήρε δεδομένα από 35.000 άτομα, ηλικίας 40 έως 69 ετών, που έλαβαν μέρος στο πρόγραμμα UK Biobank και απλά συνέκρινε αυτούς τους γενετικούς «νάρθηκες» και «μη νάρθηκες».
Τα αποτελέσματα, που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Sleep Health, έδειξαν διαφορά 15 κυβικών εκατοστών – που ισοδυναμεί με 2,6 έως 6,5 χρόνια γήρανσης. Ο συνολικός όγκος του εγκεφάλου ήταν περίπου 1.480 κυβικά εκατοστά στη μελέτη.
«Απολαμβάνω τους σύντομους υπνάκους τα Σαββατοκύριακα και αυτή η μελέτη με έπεισε ότι δεν πρέπει να νιώθω τεμπέλα όταν κοιμάμαι, μπορεί ακόμη και να προστατεύει τον εγκέφαλό μου», είπε η καθηγήτρια Tara Spires-Jones στο BBC, από το Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου και πρόεδρος της Βρετανικής Ένωσης Νευροεπιστήμης.
Η ίδια δήλωσε ότι τα «ενδιαφέροντα» ευρήματα της μελέτης έδειξαν μια «μικρή αλλά σημαντική αύξηση του όγκου του εγκεφάλου» και «προστίθενται στα δεδομένα που δείχνουν ότι ο ύπνος είναι σημαντικός για την υγεία του εγκεφάλου».
Οι ερευνητές δεν μελέτησαν άμεσα το να κάνει κάποιος μεγάλο ύπνο στη διάρκεια της ημέρας, αλλά είπαν ότι η επιστήμη τείνει προς τη διακοπή του στη μισή ώρα.
