Το ερώτημα του πότε οι αρχαίοι άνθρωποι άρχισαν να διασχίζουν τις θάλασσες δεν μπορεί να απαντηθεί με ακρίβεια σύμφωνα με τους επιστήμονες, καθώς οι βάρκες θα ήταν ξύλινες και δεν θα μπορούσαν να αντέξουν στον χρόνο, πόσο μάλλον εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια μετά. Έτσι, μέχρι τώρα δεν υπήρχε καμία καταγραφή των πρώτων σκαφών που διέσχισαν τις θάλασσες.
Ωστόσο, έχουν ανακαλυφθεί λίθινα εργαλεία και οστά που επιτρέπουν στους επιστήμονες να ανακατασκευάσουν τον τρόπο με τον οποίο ο κόσμος άλλαξε κατά τη διάρκεια πολλών χιλιετιών. Αρχαιολόγοι του Πανεπιστημίου της Πάτρας με επικεφαλής τον γεωλόγο Γιώργο Φερεντίνο, ανέλυσαν οστά και πέτρινα εργαλεία που βρέθηκαν σε ορισμένα νησιά του Αιγαίου και διαπίστωσαν ότι χρονολογούνται πριν από 476.000 χρόνια, πολύ πριν δηλαδή από την εμφάνιση του Homo sapiens. Αυτή η ανακάλυψη υποδηλώνει ότι οι αρχαίοι άνθρωποι είχαν βρει τρόπο να διασχίζουν μεγάλες υδάτινες μάζες. Αυτό αποκαλύπτει νέες πληροφορίες για το πώς οι πρόγονοί μας και οι σύγχρονοι άνθρωποι εξαπλώθηκαν σε όλο τον κόσμο.
Η ομάδα του Έλληνα γεωλόγου ανακάλυψε ότι αρχαία εργαλεία από τη Λέσβο, τη Μήλο και τη Νάξο, σχετίζονται με την Αχελαία Περίοδο που αναπτύχθηκε πριν από περίπου 1,76 εκατομμύρια χρόνια και τον Homo erectus που έζησε σε Αφρική και Ασία. Αρκετά εργαλεία που έχουν βρεθεί στην Τουρκία και την Ελλάδα χρονολογούνται πριν από 1,2 εκατομμύρια χρόνια.
Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι οι προϊστορικοί άνθρωποι διέσχιζαν με τα πόδια τις θάλασσες κατά τη διάρκεια της εποχής των παγετώνων, όταν η στάθμη της θάλασσας είχε υποχωρήσει.
Για να διαπιστώσουν αν αυτό ισχύει, ο Φερεντίνος και η ομάδα του ανακατασκεύασαν τη γεωγραφία της περιοχής, συμπεριλαμβανομένης μιας ανακατασκευής της ακτογραμμής γύρω από τα νησιά του Αιγαίου που χρονολογείται πριν από 450.000 χρόνια. Για το σκοπό αυτό, χρησιμοποίησαν αρχαία δέλτα ποταμών, για να υπολογίσουν την στάθμη της θάλασσας και τους ρυθμούς καθίζησης που οδηγούνται από την τεκτονική δραστηριότητα. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι προηγούμενες ανακατασκευές ήταν λανθασμένες. Στη χαμηλότερη στάθμη της πριν 450.000 χρόνια, η ακτογραμμή ήταν περίπου 225 μέτρα χαμηλότερα από ό,τι είναι σήμερα.
Αυτό σημαίνει ότι παρόλο που συνδέονταν μεταξύ τους όταν η στάθμη της θάλασσας ήταν χαμηλότερη, παρέμεναν νησιά. Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι οι προϊστορικοί άνθρωποι έπρεπε να διανύσουν αρκετά χιλιόμετρα που καλύπτονταν από νερό για να φτάσουν στο πλησιέστερο νησί. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι κατασκεύαζαν σκάφη, αλλά μπορεί να έφτιαχναν πρωτόγονες σχεδίες ή να χρησιμοποιούσαν έναν κορμό δέντρου για να επιπλέουν.
Άλλα στοιχεία, επισημαίνουν οι ερευνητές, δείχνουν ότι αυτή δεν ήταν η πρώτη φορά που οι προϊστορικοί άνθρωποι διέσχιζαν τη θάλασσα. Κάποια στιγμή μεταξύ 700.000 και ενός εκατομμυρίου ετών πριν, οι προϊστορικοί άνθρωποι πιστεύεται ότι ταξίδευαν στη θάλασσα γύρω από την Ινδονησία και τις Φιλιππίνες.
Αυτό σημαίνει ότι τα θαλάσσια ταξίδια ήταν μια δεξιότητα που αναπτύχθηκε όχι από τον Homo sapiens, αλλά από τους προγόνους και τους συγγενείς των ανθρώπων που προηγήθηκαν.
«Επιπλέον, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ανθρωπίδες ήταν σε θέση να διασχίσουν το Αιγαίο Πέλαγος, θα ήταν επίσης σε θέση να διασχίσουν τα στενά του Γιβραλτάρ», έγραψαν οι ερευνητές στο σχετικό άρθρο που δημοσιεύθηκε στο «Quaternary International».
