Τα μαγγρόβια δάση διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο στην υγεία του πλανήτη μας. Τα δέντρα και οι θάμνοι τους απορροφούν σημαντικό μέρος των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, συμβάλλουν στην προστασία των κοινοτήτων από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας και λειτουργούν ως βιότοποι για μικρά ψάρια.
Αυτά τα παράκτια δάση είναι το δεύτερο μεγαλύτερο οικοσύστημα στον κόσμο που μπορεί να αποθηκεύσει περισσότερους από 1.000 τόνους άνθρακα σε ένα μόνο εκτάριο– περίπου όσο ένα γήπεδο ποδοσφαίρου. Το επιτυγχάνουν αυτό με τη δέσμευση του χημικού στοιχείου από τον αέρα και την αποθήκευσή του στα φύλλα, τα κλαδιά, τους κορμούς και τις ρίζες.
Όμως, παρά τις περιβαλλοντικές προσπάθειες για την προστασία αυτών των σημαντικών οικοσυστημάτων, εξακολουθούν να κινδυνεύουν. Μια νέα μελέτη, του Πανεπιστήμιου του Πόρτσμουθ στη Βρετανία, αποκάλυψε πώς οι διάφοροι οργανισμοί του εδάφους «τρώνε» τον αποθηκευμένο άνθρακα που βρίσκεται στα μεγάλα ξυλώδη απόβλητα. Τα ευρήματα τηε μελέτης υποδηλώνουν ότι η κλιματική αλλαγή μπορεί να επηρεάσει σημαντικά αυτό το σύστημα του «μπλε άνθρακα».
Οι επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Πόρτσμουθ ανέλυσαν τα μεγάλα ξυλώδη απόβλητα σε τέσσερα μαγκρόβια δάση στο Εθνικό Πάρκο Wakatobi της Ινδονησίας με διαφορετικές ζώνες παλίρροιας. Κάθε περιοχή που ερευνήθηκε είχε έως και 8 τμήματα (διατομές) με το καθένα να έχει τον δικό του τρόπο επεξεργασίας του άνθρακα.
Στα ανώτερα τμήματα του οικοσυστήματος, πιο κοντά στην ξηρά δηλαδή, η ομάδα ανακάλυψε ότι οι οργανισμοί που συνήθως απαντώνται στα τροπικά δάση, διασπούν το ξύλο που έχει απορριφθεί. Σε αυτούς περιλαμβάνονται μύκητες, προνύμφες σκαθαριών και τερμίτες. Πιο μακριά προς τον ωκεανό, τα ξυλώδη απόβλητα αποικοδομούνται πιο γρήγορα από σκωληκόμορφα μύδια με κέλυφος από ανθρακικό ασβέστιο, γνωστά ως shipworms.
Δύο συνέπειες της κλιματικής αλλαγής μπορούν να επηρεάσουν την ευαίσθητη διαδικασία αποικοδόμησης του άνθρακα στα δάση αυτά. Η πρώτη είναι η άνοδος της στάθμης της θάλασσας, καθώς ο κύκλος του άνθρακα καθοδηγείται από την άνοδο της παλίρροιας. Η δεύτερη είναι η αύξηση της οξύτητας των ωκεανών που προκαλείται από την αύξηση του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, η οποία μπορεί να λιώσει τα κελύφη των θαλάσσιων οργανισμών που αποικοδομούν το ξύλο στα κατώτερα στρώματα.
«Τα δεδομένα αυτά αναδεικνύουν τη λεπτή ισορροπία μεταξύ των οργανισμών αυτών και του ξύλου των μαγκρόβιων δασών. Αυτά τα δάση είναι ζωτικής σημασίας για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και οι μεταβολές στη διάσπαση του ξύλου στα δάση, θα μεταβάλουν τους κύκλους του άνθρακα πάνω από το έδαφος, οι οποίοι μπορεί να έχουν επιπτώσεις στα αποθέματα άνθρακα των μαγγροβίων», δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Δρ. Ίαν Χέντι από τη Σχολή Βιολογικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Πόρτσμουθ.
Ο επιστήμονας και η ομάδα του έχουν τώρα ως στόχο να συμμετάσχουν σε μεγάλης κλίμακας αποκατάσταση των μαγκρόβιων δασών στο Μεξικό.
«Ο στόχος της ομάδας είναι τώρα να χρησιμοποιήσει τα ευρήματα αυτής της μελέτης για να καθοδηγήσει την αποκατάσταση σε μεγάλη κλίμακα των μαγκρόβιων δασών σε όλο τον κόσμο», πρόσθεσε ο συν-συγγραφέας της μελέτης, Δρ. Σάιμον Κραγκ από το Πανεπιστήμιο του Πόρτσμουθ.
Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο «Frontiers in Forests and Global Change».
