Η έρευνα αφορά μεταθανάτια ανάλυση 54 υγιών και μολυσμένων ανθρώπων και είναι η πρώτη που συνδέει τον COVID-19 με τις μοριακές υπογραφές της γήρανσης του εγκεφάλου.
«Παρατηρήσαμε ότι η έκφραση γονιδίων στον εγκεφαλικό ιστό ασθενών που πέθαναν από COVID-19 έμοιαζε πολύ με εκείνη μη μολυσμένων ατόμων ηλικίας 71 ετών και άνω», λέει ο Τζόναθαν Λι, ερευνητής δημόσιας υγείας στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ.
Το δείγμα, που αποτελείται από άτομα ηλικίας μεταξύ 20 και 80 ετών, περιλαμβάνει 21 άτομα που είχαν σοβαρό COVID-19, ένα μόνο ασυμπτωματικό άτομο και 22 άτομα που δεν είχαν μολυνθεί από τον κορονοϊό.
Οι ερευνητές συνέκριναν επίσης τα αποτελέσματά τους με αυτά ενός μη μολυσμένου ατόμου με νόσο Αλτσχάιμερ και μιας άλλης ομάδας 9 μη μολυσμένων ατόμων με ιστορικό νοσηλείας ή θεραπείας με αναπνευστήρα.
Χρησιμοποιώντας την τεχνολογία προσδιορισμού αλληλουχίας RNA σε δείγματα προμετωπιαίου φλοιού, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι όσοι είχαν σοβαρή μορφή COVID-19 εμφάνισαν εμπλουτισμένα μοτίβα γονιδιακής έκφρασης που σχετίζονται με τη γήρανση.
Οι εγκέφαλοι των μολυσμένων ατόμων έμοιαζαν περισσότερο με εκείνους της μεγαλύτερης ομάδας ελέγχου, ανεξάρτητα από την πραγματική ηλικία τους. Με απλά λόγια, τα γονίδια που συνήθως ρυθμίζονταν προς τα πάνω κατά τη γήρανση, όπως αυτά που σχετίζονται με το ανοσοποιητικό σύστημα, ρυθμίστηκαν επίσης προς τα πάνω στη σοβαρή COVID-19.
Ταυτόχρονα, γονίδια που ρυθμίζονται αρνητικά κατά τη γήρανση, όπως αυτά που σχετίζονται με τη συναπτική δραστηριότητα, τη γνωστική λειτουργία και τη μνήμη, ρυθμίστηκαν επίσης προς τα πάνω στη σοβαρή COVID-19.
«Παρατηρήσαμε επίσης σημαντικές συσχετίσεις κυτταρικής απόκρισης σε βλάβη του DNA, μιτοχονδριακή λειτουργία, ρύθμιση απόκρισης στρες και οξειδωτικό στρες, φυσαλιδώδη μεταφορά, ομοιόσταση ασβεστίου και μονοπάτια σηματοδότησης/έκκρισης ινσουλίνης που σχετίζονταν προηγουμένως με τις διαδικασίες γήρανσης και τη γήρανση του εγκεφάλου», γράφουν οι συγγραφείς.
«Συνολικά, οι αναλύσεις μας υποδεικνύουν ότι πολλά βιολογικά μονοπάτια που αλλάζουν με τη φυσική γήρανση στον εγκέφαλο αλλάζουν επίσης σε σοβαρό COVID-19».
Από τότε που ο νέος κορονοϊός SARS-CoV-2 άρχισε να μολύνει ανθρώπους σε παγκόσμια κλίμακα, οι επιστήμονες φοβούνται τις πιθανές μακροπρόθεσμες συνέπειες. Η εγκεφαλική βλάβη είναι ένα από τα πιο προβληματικά αποτελέσματα.
Σοβαρές περιπτώσεις COVID-19 συχνά σχετίζονται με εγκεφαλική ομίχλη, απώλεια μνήμης, εγκεφαλικό επεισόδιο, παραλήρημα ή κώμα. Τον Οκτώβριο του 2020, οι αρχικές σαρώσεις εγκεφάλου ασθενών με COVID-19 αποκάλυψαν ανησυχητικά σημάδια νευρολογικών διαταραχών και καταστάσεων.
Περαιτέρω μελέτες έχουν βρει έκτοτε ότι ακόμη και μια ήπια μορφή COVID-19 μπορεί να επηρεάσει τον εγκέφαλο, αν και δεν είναι ακόμα σαφές πόσο καιρό μπορεί να διαρκέσουν αυτές οι αλλαγές ή πώς συγκρίνεται με μια σοβαρή μορφή.
Λαμβάνοντας υπόψη τα ευρήματα τους, η ομάδα λέει ότι τα άτομα που αναρρώνουν από τον COVID-19 θα πρέπει να κάνουν νευρολογικές εξετάσεις.
Εάν η παρουσία και μόνο αυτού του νέου ιού είναι αρκετή για να πυροδοτήσει φλεγμονή στον εγκέφαλο, οποιοσδήποτε μολυνθεί μπορεί να διατρέχει τον κίνδυνο εγκεφαλικής βλάβης.
Έως ότου οι ειδικοί μάθουν περισσότερα, οι συγγραφείς λένε ότι οι γιατροί και οι ασθενείς θα πρέπει να επικεντρωθούν σε άλλους παράγοντες κινδύνου για άνοια που βρίσκονται στον έλεγχό μας, όπως το βάρος, η κατανάλωση αλκοόλ και η άσκηση.
Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο Nature Aging.
