Πονοκέφαλος, ξηροστομία, ατονία, αστάθεια, υπερβολική ενόχληση από τον παραμικρό θόρυβο ή φως. Αυτά είναι μερικά από τα συμπτώματα ενός hangover που μπορεί να προκαλέσει η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ.
Οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν τι ακριβώς συμβαίνει στο σώμα μας κατά τη διάρκεια ενός hangover, αλλά γνωρίζουν ότι προκαλείται από μια ποικιλία βιοχημικών και νευροχημικών αλλαγών.
«Το αλκοόλ είναι ένα “βρώμικο” ναρκωτικό», λέει η Έμιλι Πάλμερ, ερευνήτρια στο Imperial College του Λονδίνου. «Επηρεάζει πολλαπλά συστήματα στον εγκέφαλο».
«Δεν επηρεάζει μόνο το συκώτι ή τον εγκέφαλο», λέει η Πάλμερ, «επηρεάζει σχεδόν κάθε όργανο».
«Πίνετε το πρώτο σας ποτό και ένας νευροδιαβιβαστής που ονομάζεται γάμμα-αμινοβουτυρικό οξύ – ή Gaba – απελευθερώνεται στον εγκέφαλο», λέει ο Ρέιγιαν Ζαφάρ, νευροψυχοφαρμακολόγος στο Imperial College του Λονδίνου και ερευνητής στη φιλανθρωπική οργάνωση Drug Science.
«Το Gaba επιβραδύνει τον εγκέφαλο. Δρα στους υποδοχείς του φλοιού, συγκεκριμένα στα μέρη που εμπλέκονται στις διαδικασίες σκέψης και στον έλεγχο».
Το Gaba μειώνει την ικανότητα ενός νευρικού κυττάρου να στέλνει και να λαμβάνει χημικά μηνύματα σε όλο το κεντρικό νευρικό σύστημα. Έτσι, στα πρώτα τρία ποτά αισθάνεστε χαλαροί, καθώς απελευθερώνεται το Gaba, λέει ο Ζαφάρ. Ταυτόχρονα, λαμβάνετε μια έξαρση ντοπαμίνης.
«Αισθάνεστε καλά, αισθάνεστε χαλαροί και θέλετε να πιείτε περισσότερο», εξηγεί ο Ζαφάρ. Αλλά καθώς συνεχίζετε να πίνετε, το αλκοόλ συνδέεται με τους υποδοχείς γλουταμικού στον εγκέφαλο – οι οποίοι είναι σημαντικοί για το σχηματισμό μνήμης. Η ηλεκτρική τους δραστηριότητα καταστέλλεται, μπλοκάροντας ουσιαστικά το σχηματισμό αναμνήσεων», προσθέτει ο επιστήμονας.
Το αλκοόλ μετακινείται από τον φλοιό σας, ο οποίος ελέγχει τη συμπεριφορά, στην παρεγκεφαλίδα, η οποία είναι υπεύθυνη για την κίνηση, τον κινητικό συντονισμό και την ισορροπία. Στη συνέχεια, η δηλητηρίαση από το αλκοόλ χτυπά τον μυελό, ακριβώς στη μέση του εγκεφάλου. Ελέγχει τα αυτόνομα συστήματα, συμπεριλαμβανομένων του καρδιακού παλμού, της αναπνοής και της αρτηριακής πίεσης.
«Ο εγκέφαλος απλά “κλείνει”», λέει ο Ζαφάρ. «Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι άνθρωποι αποκαλούν το αλκοόλ κατασταλτικό- όχι επειδή σε κάνει να νιώθεις κατάθλιψη, αλλά επειδή καταθλίβει ολόκληρο το κεντρικό νευρικό σύστημα».
Μπορούμε να μεθύσουμε με μη αλκοολούχα μπύρα;
«Μάλλον όχι», καθησυχάζει ο Ζαφάρ. «Αν το μέσο ποτήρι μπύρας περιέχει 5% αλκοόλ, θα πρέπει να πιείτε 10 μπύρες χαμηλής περιεκτικότητας σε αλκοόλ 0,5% για να έχετε το ίδιο αποτέλεσμα. Δεν νομίζω ότι το σώμα σας θα μπορούσε να συγκρατήσει τόσο πολύ υγρό».
Τα επακόλουθα
Το συκώτι αποβάλλει περίπου μία μονάδα αλκοόλ την ώρα, και μετά αρχίζει το hangover. Ο εμετός, εξηγεί ο Ζαφάρ, είναι μια εξελικτική τακτική επιβίωσης που αναπτύχθηκε ως τρόπος αποβολής των βλαβερών ουσιών από το σώμα.
Το αλκοόλ μεταβολίζεται από το ένζυμο αλκοολική αφυδρογονάση (ADH). Καθώς η ADH διασπά την αιθανόλη, σχηματίζει ακεταλδεΰδη, ένα καρκινογόνο δηλητήριο. Όταν η περιεκτικότητα αλκοόλ στο αίμα φτάσει στο μηδέν, τότε χειροτερεύουν τα συμπτώματα του hangover, καθώς σε εκείνο το σημείο όλο το αλκοόλ έχει μετατραπεί σε ακεταλδεΰδη, η οποία αλλάζει τον τρόπο λειτουργίας του DNA», λέει ο Ζαφάρ.
Το αλκοόλ καταστρέφει το μιτοχονδριακό DNA. Τα μιτοχόνδρια είναι οι μηχανές παραγωγής ενέργειας στα κύτταρά μας και ακόμη και μια μικρή βλάβη μπορεί να οδηγήσει σε τοξικότητα στον εγκέφαλο. Το αλκοόλ καταστέλλει επίσης την απελευθέρωση της αγγειοπιεστίνης, μιας ορμόνης που λέει στα νεφρά να συγκρατούν τα υγρά, οπότε η ούρηση αυξάνεται. Η συνεπαγόμενη αφυδάτωση μπορεί να προκαλέσει εκτός από δίψα, κούραση και πονοκέφαλο.
«Πιστεύουμε ότι η ενυδάτωση είναι εξαιρετικά σημαντική», προσθέτει ο Ζαφάρ. «Και με τον όρο ενυδάτωση δεν εννοούμε μόνο το νερό. Εννοούμε επίσης το νάτριο, το χλώριο και το κάλιο».
Όταν το σώμα σας έχει υποστεί βλάβη, το ανοσοποιητικό σας σύστημα ενεργοποιείται. Στέλνει φλεγμονώδη κύτταρα τα οποία επιτίθενται στα βακτήρια ή θεραπεύουν τους κατεστραμμένους ιστούς.
«Όταν πίνετε αλκοόλ, το έντερο σηματοδοτεί ότι έχει ένα δηλητήριο μέσα του», λέει ο Ζαφάρ. «Σε απάντηση, το ανοσοποιητικό σας σύστημα προσπαθεί να αντιστρέψει την τοξικότητα. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε υπερβολική φλεγμονή».
Η φλεγμονώδης αντίδραση μπορεί να προκαλέσει ναυτία, εμετό, πονοκέφαλο, σύγχυση, αλλαγές στη διάθεση, γνωστικές διαταραχές και κενά μνήμης. Η τακτική υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ μπορεί επίσης να οδηγήσει σε χρόνια φλεγμονή, η οποία συνδέεται με τον διαβήτη, τον καρκίνο και τις καρδιακές παθήσεις.
Χειροτερεύει το hangover με την ηλικία;
Ο μεταβολισμός είναι μια λέξη που μπορεί να συνδέουμε με την πέψη της τροφής, αλλά στην πραγματικότητα ο όρος περιγράφει όλες τις χημικές διεργασίες που λαμβάνουν χώρα στο σώμα.
«Καθώς μεγαλώνετε, ο μεταβολισμός σας επιβραδύνεται, οπότε χρειάζεται περισσότερος χρόνος για να ανακάμψετε», λέει ο Ζαφάρ.
Οι συζευκτήρες, που βρίσκονται στα πιο σκούρα ποτά, είναι υποπροϊόν της διαδικασίας ζύμωσης. Πρόκειται για σύνθετα οργανικά μόρια με τοξικές επιδράσεις, όπως η ακετόνη, η ακεταλδεΰδη, το φουζέλαιο, οι τανίνες και η φουρφουράλη. Έχει βρεθεί ότι το ουίσκι έχει 37 φορές μεγαλύτερη ποσότητα συγγενών ουσιών από τη βότκα και μελέτες δείχνουν ότι τα ποτά με περισσότερες συγγενείς ουσίες προκαλούν χειρότερο hangover.
Πώς μπορώ να αποτρέψω το hangover;
Θα πρέπει να πίνετε λιγότερο. Αν όμως θέλετε να πιείτε μερικά ποτά, υπάρχουν κάποιες τακτικές που μπορούν να σας βοηθήσουν να αποφύγετε το hangover.
Διατηρήστε το ρυθμό σας
Αραιώστε το αλκοόλ προσθέτοντας πάγο, σόδα, λεμονάδα ή άλλα μείγματα. Θα καταναλώνετε το αλκοόλ πιο αργά, οπότε το σώμα σας θα έχει μεγαλύτερη ευκαιρία να επεξεργαστεί το αλκοόλ και η τιμή του αλκοόλ στο αίμα σας δεν θα είναι τόσο υψηλή.
Επιλέξτε τα ποτά σας
Αποφύγετε τα ποτά με σκούρο χρώμα, όπως το κόκκινο κρασί ή το ουίσκι, καθώς περιέχουν περισσότερες συγγενείς ουσίες από τα διαυγή ποτά, όπως η βότκα ή το τζιν.
Τρώτε αυγά, συμβουλεύει ο Ζαφάρ επειδή περιέχουν το αμινοξύ κυστεΐνη, το οποίο επιβραδύνει τον μεταβολισμό του αλκοόλ.
Μπορώ να θεραπεύσω το hangover μου;
Δυστυχώς όχι. Σύμφωνα με ερευνητές στο King’s College του Λονδίνου δεν υπάρχουν πειστικές αποδείξεις ότι οποιαδήποτε λεγόμενη θεραπεία για το hangover λειτουργεί.
Σε πρόσφατη ανασκόπηση που πραγματοποίησαν οι ερευνητές, αξιολόγησαν το εκχύλισμα γαρύφαλλου, το κόκκινο τζίνσενγκ, το χυμό κορεατικού αχλαδιού και άλλες υποτιθέμενες θεραπείες για το hangover και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχουν αρκετά υψηλής ποιότητας στοιχεία για κανένα από αυτά.
Ωστόσο, η ιβουπροφαίνη μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της φλεγμονής και η ενυδάτωση με ισοτονικά ποτά μπορεί να βοηθήσει στην αντικατάσταση των χαμένων υγρών και ιόντων και να σας δώσει κάποια ανακούφιση.
Έχουν κάποιοι άνθρωποι ανοσία στο hangover;
Ορισμένοι άνθρωποι είναι σε θέση να παράγουν γρήγορα την αλκοολική αφυδρογονάση για τη διάσπαση του αλκοόλ, ενώ άλλοι δεν μπορούν να το κάνουν τόσο γρήγορα. Όλα εξαρτώνται από τα γονίδιά σας.
ΠΗΓΗ: Guardian
