Εργασιακό νομοσχέδιο: Ρυθμίσεις που θωρακίζουν τα δικαιώματα των εργαζομένων απέναντι στις ευέλικτες μορφές απασχόλησης με 5+1 ειδικές «ρήτρες» διαφάνειας
Ρυθμίσεις που θωρακίζουν τα δικαιώματα των εργαζομένων απέναντι στις ευέλικτες μορφές απασχόλησης με 5+1 ειδικές «ρήτρες» διαφάνειας και προστασίας σχετικά με τους όρους των συμβάσεων, την απασχόληση σε δυο ή περισσότερους εργοδότες, τις αμοιβές σε «συμβάσεις κατά παραγγελία» καθώς και την ακυρότητα των απολύσεων σε περιπτώσεις άρνησης του εργαζομένου να αποδεχθεί ευέλικτο ωράριο, περιλαμβάνει το εργασιακό νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας.
Εργασιακό νομοσχέδιο: Οι 5+1 ρήτρες για τους εργαζόμενους – Όλες οι αλλαγές αναλυτικά
Το νομοσχέδιο ενσωματώνει στην εθνική εργατική νομοθεσία τις διατάξεις για «διαφανείς και προβλέψιμους όρους εργασίας» που προβλέπει η κοινοτική οδηγία 1152 του 2019.
Ο κορμός των εν λόγω διατάξεων έχει να κάνει με δικλίδες ασφαλείας και νέους κανόνες για την προστασία και ενημέρωση των εργαζομένων που απασχολούνται με ευέλικτες μορφές απασχόλησης.
Σύμφωνα με τα βασικά άρθρα του νομοσχεδίου:
*Εισάγονται οι συμβάσεις κατά παραγγελία που θα καλύπτουν εποχικά και περιστασιακά εργαζομένους με απρόβλεπτους όρους απασχόλησης , και μπαίνει απαγορευτικό στις «συμβάσεις μηδενικών ωρών απασχόλησης», καθώς οι συμβάσεις κατά παραγγελία, ή κατ΄ ανάθεση έχουν τα ίδια δικαιώματα με τις συμβάσεις αορίστου χρόνου.
*Προβλέπεται πλήρης αποζημίωση για ακύρωση εργασίας στις «συμβάσεις κατά παραγγελία». Οπως ρητά αναφέρεται στο άρθρο 10 «αν οποιαδήποτε χρονική στιγμή και πάντως πριν από την ανάληψη της εργασίας ο εργοδότης ακυρώσει την ανάθεσή της, ο εργαζόμενος δικαιούται αποζημίωση που αντιστοιχεί στο ημερομίσθιο της εργασίας που δεν του ανατέθηκε».
*Επαναδιατυπώνεται η ακυρότητα της απόλυσης εργαζομένου σε περίπτωση που δεν συμφωνεί με διευθέτηση του ωραρίου εργασίας από τον εργοδότη και αναφέρεται ότι η απόλυση εργαζόμενου που αρνήθηκε να δεχτεί την αυξομείωση του ωραρίου είναι άκυρη.
*Αίρονται οι τυπικές απαγορεύσεις που είχαν προβλεφθεί με διάταγμα του 1932 όσον αφορά την εργασία σε δύο (ή και περισσότερους) εργοδότες και πλέον δίδεται «ελευθέρας» σε όποιον εργαζόμενο επιθυμεί να δουλεύει σε δύο εργοδότες, υπό τον όρο ότι δεν θα ξεπερνά στις δύο ή τρεις δουλειές το 11ωρο ημερησίως. Φραγμοί για δεύτερη δουλειά μπαίνουν όταν υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων, επιχειρηματικό απόρρητο, κίνδυνοι για την υγεία και την ασφάλεια του εργαζομένου.
*Καθιερώνεται η αναλυτική ενημέρωση των εργαζομένων για τους όρους των συμβάσεων απασχόλησης όπως ωράρια, αμοιβές, κρατήσεις, λόγοι απόλυσης, κ.ά.
*Μειώνεται στους 6 αντί 12 μήνες η δοκιμαστική περίοδος απασχόλησης για τους εργαζομένους και η σύμβασή τους θα μπορεί να λυθεί αζημίως, αν δεν συμφωνήσουν να παραμείνουν στην εργασία μετά το δοκιμαστικό 6μηνο. Στην πράξη η ανασφάλεια για το αν κάνει ή δεν κάνει ένας εργαζόμενος σε μια δουλειά θα λήγει σε 6 μήνες και όχι σε 12 μήνες.
Δύο διατάξεις μπήκαν την τελευταία στιγμή και προβλέπουν:
1.Την επέκταση της καταβολής του εποχικού επιδόματος και στους εργαζομένους που απασχολούνται σε τουρισμό και επισιτισμό μέσω εταιριών προσωρινής απασχόλησης.
- Τη δημιουργία πλατφόρμας για βιογραφικά υψηλών προσόντων. Για πρώτη φορά σε ειδική πλατφόρμα του ΕΡΓΑΝΗ, θα αναρτώνται όλες οι θέσεις υψηλής εξειδίκευσης που ζητούν οι επιχειρήσεις, ώστε ο κάθε εργαζόμενος αντί να ψάχνει μια προς μια τις επιχειρήσεις που ζητούν προσωπικό υψηλών προσόντων, να μπορεί να βλέπει με ένα «κλικ» όλες τις θέσεις όλων των εταιριών και να δηλώνει το ενδιαφέρον του για εργασία μαζί με το βιογραφικό του. Στην πράξη το μέτρο αυτό θα συμβάλει στη μείωση της φυγής νέων στο εξωτερικό, αλλά και στον επαναπατρισμό όσων διαπιστώσουν ότι υπάρχουν θέσεις ανάλογες των προσόντων τους από τις ελληνικές επιχειρήσεις.
Οι βασικότερες ρυθμίσεις του νομοσχεδίου κατ΄ άρθρο προβλέπουν τα εξής:
ΑΡΘΡΟ 6
Υποχρέωση παροχής ενημέρωσης των όρων στις συβάσεις εργασίας. Οι εργοδότες θα πρέπει να γνωστοποιούν στους εργαζομένους τους μεταξύ άλλων τους εξής όρους της σύμβασης εργασίας:
– Τόπος παροχής της εργασίας, θέση ή ειδικότητα του εργαζομένου, ο βαθμός του, η κατηγορία ή ο κλάδος της απασχόλησής του, περιγραφή του αντικειμένου της εργασίας του, ημερομηνία έναρξης – λήξης και διάρκεια σύμβασης.
– Διάρκεια και όροι της δοκιμαστικής περιόδου, αν έχει συμφωνηθεί, η διάρκεια της άδειας με αποδοχές που δικαιούται ο εργαζόμενος, καθώς και ο τρόπος και χρόνος χορήγησής της, η υποχρέωση έγγραφης καταγγελίας, οι προθεσμίες προειδοποίησης και ο προσδιορισμός του ύψους της τυχόν αποζημίωσης, καθώς και η ύπαρξη σπουδαίου λόγου, αν αυτός απαιτείται.
-Πάσης φύσεως αποδοχές που δικαιούται ο εργαζόμενος, καθώς και η περιοδικότητα και ο τρόπος καταβολής τους, η διάρκεια της κανονικής ημερήσιας ή εβδομαδιαίας απασχόλησης του εργαζομένου, τυχόν ρυθμίσεις περί υπερωριακής απασχόλησης ή πρόσθετης εργασίας και αμοιβής αυτών, καθώς και ρυθμίσεις σχετικά με τις αλλαγές βάρδιας.
– Οταν το πρόγραμμα οργάνωσης του χρόνου εργασίας είναι μη προβλέψιμο ο αριθμός των εγγυημένων αμειβόμενων ωρών και η αμοιβή που καταβάλλεται για την εργασία που πραγματοποιείται επιπροσθέτως ή πέραν των εγγυημένων αυτών ωρών, η ελάχιστη περίοδος εντός της οποίας ο εργοδότης οφείλει να ειδοποιήσει τον εργαζόμενο πριν από την ανάθεση εργασίας και η προθεσμία εντός της οποίας ο εργοδότης δύναται να ακυρώσει την ανάθεση εργασίας,. η συλλογική σύμβαση που καθορίζει τους ελάχιστους όρους αμοιβής και εργασίας του εργαζομένου.
ΑΡΘΡΟ 9
Παράλληλη απασχόληση (εργασία σε δεύτερο εργοδότη). Οι εργαζόμενοι δεν επιτρέπεται να απασχολούνται από τους εργοδότες ή τους επιτετραμμένους τους εντός ή εκτός του χώρου εργασίας κατά τις ώρες του γεύματος ή της ανάπαυσης. Δεν επιτρέπεται να συνάπτονται συμφωνίες ή να τίθενται ρήτρες με τις οποίες ο εργαζόμενος απαγορεύεται να παρέχει εργασία σε άλλους εργοδότες εκτός του ωραρίου εργασίας που έχει συμφωνηθεί με συγκεκριμένο εργοδότη. Συμφωνίες ή ρήτρες περί απαγόρευσης της παροχής εργασίας σε άλλους εργοδότες θεωρούνται άκυρες, εκτός αν δικαιολογούνται από αντικειμενικούς λόγους, όπως η υγεία και η ασφάλεια, η προστασία του επιχειρηματικού απορρήτου, η εργασία σε ανταγωνιστικές επιχειρήσεις ή η αποφυγή της σύγκρουσης συμφερόντων. Η παράλληλη απασχόληση επιτρέπεται με την επιφύλαξη των κείμενων διατάξεων περί του χρόνου εργασίας και ανάπαυσης των εργαζομένων (σ.σ.: 11ωρο εργασίας, 13ωρο ανάπαυσης). Κάθε δυσμενής μεταχείριση του εργαζομένου από τον εργοδότη λόγω παροχής εργασίας σε άλλους εργοδότες απαγορεύεται.
ΑΡΘΡΟ 10
Ελάχιστη προβλεψιμότητα της εργασίας (Συμβάσεις κατά παραγγελία). Οταν το πρόγραμμα οργάνωσης του χρόνου εργασίας του εργαζομένου είναι εξ ολοκλήρου ή ως επί το πλείστον μη προβλέψιμο, ο εργαζόμενος είναι υποχρεωμένος να δεχτεί να απασχοληθεί από τον εργοδότη, μόνο όταν πληρούνται σωρευτικά οι ακόλουθες δύο προϋποθέσεις: α) Η εργασία παρέχεται εντός προκαθορισμένων ωρών και ημερών αναφοράς, τις οποίες ο εργοδότης υποχρεωτικά γνωστοποιεί στον εργαζόμενο, β) Ο εργαζόμενος έχει ειδοποιηθεί από τον εργοδότη για την ανάθεση της εργασίας εγγράφως ή με γραπτό μήνυμα μέσω κινητού τηλεφώνου (sms) ή με άλλο πρόσφορο τρόπο, ένα 24ωρο πριν από την ανάληψη της εργασίας. Αν δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις, ο εργαζόμενος δικαιούται να αρνηθεί την ανάληψη εργασίας. Σε αυτή την περίπτωση απαγορεύεται οποιαδήποτε δυσμενής διάκριση σε βάρος του. Αν οποιαδήποτε χρονική στιγμή και πάντως πριν από την ανάληψη της εργασίας ο εργοδότης ακυρώσει την ανάθεσή της, ο εργαζόμενος δικαιούται αποζημίωση που αντιστοιχεί στο ημερομίσθιο της εργασίας που δεν του ανατέθηκε. Τα μέρη υποχρεούνται να συμφωνούν έναν ελάχιστο αριθμό αμειβόμενων ωρών εργασίας, άλλως η σύμβαση είναι άκυρη. Σε κάθε περίπτωση σύναψης σύμβασης κατά το παρόν άρθρο, εφαρμόζονται όλες οι προστατευτικές για τον εργαζόμενο διατάξεις που συνδέονται με τη σύμβαση ή σχέση εξαρτημένης εργασίας του.
ΑΡΘΡΟ 22
Καταχώριση αλλαγής ωραρίου και υπερωριών. Οι εργοδότες, των οποίων οι επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις έχουν ενταχθεί στο ηλεκτρονικό σύστημα μέτρησης του χρόνου εργασίας με τη χρήση της ψηφιακής κάρτας εργασίας δύνανται να μην καταχωρίζουν στο Πληροφοριακό Σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ» τις αλλαγές ή την τροποποίηση του ωραρίου εργασίας ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας ή της υπερωριακής απασχόλησης πριν από την έναρξη πραγματοποίησής τους. Εφόσον τα αρμόδια ελεγκτικά όργανα διαπιστώσουν ότι η σήμανση της ψηφιακής κάρτας εργασίας δεν ταυτοποιείται με την αλλαγή ή τροποποίηση του ωραρίου εργασίας, στον εργοδότη επιβάλλεται πρόστιμο δέκα χιλιάδων πεντακοσίων (10.500€) ευρώ ανά εργαζόμενο.
ΑΡΘΡΟ 25
Ρυθμίσεις για την απασχόληση την έκτη ημέρα σε επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις συνεχούς λειτουργίας. Σε περιπτώσεις επιχειρήσεων ή εκμεταλλεύσεων συνεχούς λειτουργίας με σύστημα εναλλασσόμενων βαρδιών, στις οποίες οι εργαζόμενοι απασχολούνται σε πενθήμερη εβδομαδιαία εργασία, δύναται να επιτρέπεται, η απασχόλησή τους κατά την έκτη (6η) ημέρα της εβδομάδας, και δεν υπερβαίνει τις οκτώ (8) ώρες. Κατά την ημέρα αυτή δεν επιτρέπεται η πραγματοποίηση υπερεργασίας και υπερωριακής απασχόλησης. Στον εργαζόμενο καταβάλλεται το ημερομίσθιο της έκτης (6ης) ημέρας, προσαυξημένο κατά σαράντα τοις εκατό (40%). Δεν υπάγονται οι απασχολούμενοι σε ξενοδοχειακές και επισιτιστικές επιχειρήσεις.
Το ίδιο καθεστώς (6 μέρα με 8ωρο και πρασαύξηση ημερομισθίου 40%) θα εφαρμόζεται και σε επιχειρήσεις, που δεν είναι από τη φύση τους συνεχούς λειτουργίας, αλλά είναι δυνατόν να λειτουργούν κατά τις ημέρες Δευτέρα έως και Σάββατο, επί είκοσι τέσσερις (24) ώρες σύμφωνα με το άρθρο 26.
