Γράφει ο Γιάννης Κουτρουμπής
Το τρίτο μνημόνιο πρόκειται να ξεκινήσει να υλοποιείται και αρχίζει με την κατάθεση του νομοσχεδίου με τα πρώτα προαπαιτούμενα μέτρα που καλείται να εφαρμόσει η Κυβέρνηση προκειμένου να ολοκληρωθεί με επιτυχία η πρώτη επιτήρηση από τους θεσμούς με σκοπό να ξεκλειδώσει η πρώτη δόση του νέου μνημονίου. Ήδη όμως έχουν αρχίσει να γίνονται προβλέψεις σχετικά με τα επίπεδα της ύφεσης και που αυτά θα κυμαίνονται για το 2016.
Σύμφωνα με την EY, το ελληνικό ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 0,1% κατά το πρώτο τρίμηνο και 0,9% το δεύτερο τρίμηνο, ωστόσο, η απρόσμενα ισχυρή απόδοση του δευτέρου τριμήνου αποδίδεται κυρίως στη μείωση των αποταμιεύσεων των καταναλωτών ενόψει μιας ενδεχόμενης εξόδου από την Ευρωζώνη. Ως εκ τούτου, αυτή η επίσπευση μελλοντικής κατανάλωσης ενδέχεται να οδηγήσει σε ένα αδύναμο δεύτερο εξάμηνο.
«Στα πλαίσια του προγράμματος προσαρμογής και των προαπαιτούμενων δράσεων, η Ελλάδα θα πρέπει να εφαρμόσει μια αυστηρή δημοσιονομική πολιτική, περιορίζοντας το έλλειμμα του προϋπολογισμού κατά περίπου 4 δισ. ευρώ ή περίπου 2,5% του ΑΕΠ το 2016. Αυτό αναμένεται να αποτελέσει σημαντική τροχοπέδη για την ανάπτυξη. Σύμφωνα με την έκθεση, το ΑΕΠ αναμένεται να αυξηθεί κατά μόλις 0,3% το 2015 και στη συνέχεια να συρρικνωθεί κατά περίπου 3% το 2016».
Αναφορικά με την οικονομία της Ευρωζώνης, η εικόνα εξακολουθεί να βελτιώνεται με τη βοήθεια των χαμηλών τιμών της ενέργειας, της ανταγωνιστικότερης ισοτιμίας και της ισχυρής ζήτησης στο Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ.
Η φθινοπωρινή έκδοση της έκθεσης Eurozone Economic Forecast (EEF) της ΕΥ προβλέπει, επίσης, ότι, καθώς βελτιώνεται η επιχειρηματική εμπιστοσύνη, οι επενδυτικές δαπάνες θα αυξηθούν το 2016, συμβάλλοντας στην τόνωση της ανάπτυξης του ΑΕΠ από 1,6% φέτος σε 1,8% το 2016.
Η καταναλωτική ζήτηση παραμένει η βασική κινητήρια δύναμη της ανάκαμψης της Ευρωζώνης κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2015. Οι μειωμένες τιμές του πετρελαίου εξακολουθούν να δίνουν ώθηση στα εισοδήματα των νοικοκυριών, ενώ βελτιώνεται διστακτικά και η ψυχολογία των νοικοκυριών ως προς τις προοπτικές της αγοράς εργασίας. Η έκθεση αναμένει αύξηση των καταναλωτικών δαπανών κατά 1,7% το 2015, τη μεγαλύτερη από το 2007. Ωστόσο, καθώς οι τιμές της ενέργειας ανακάμπτουν, ο ρυθμός αύξησης των καταναλωτικών δαπανών αναμένεται να υποχωρήσει στο 1,4% το 2016 και 1,3% κατά μέσο όρο το 2017-19.
Οι συστημικοί κίνδυνοι που αντιμετωπίζει η Ευρωζώνη – εκτεταμένη δημοσιονομική κρίση και αποπληθωρισμός – υποχωρούν, ενώ η πρόσφατη συμφωνία μεταξύ της Ευρωζώνης και της Ελλάδας υποδεικνύει την ανανεωμένη διάθεση συμβιβασμού και από τις δυο πλευρές.
Ωστόσο, η ανεργία θα εξακολουθήσει να αποτελεί μείζον θέμα κατά τα επόμενα χρόνια. Προβλέπουμε ότι το ποσοστό της ανεργίας θα μειώνεται σταθερά, καθώς η ανάκαμψη θα εμπεδώνεται, δεν θα πέσει όμως κάτω από το 10% πριν το 2019. Οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Ευρώπη θα πρέπει να προσαρμοσθούν στη νέα σταθερά της αργής αλλά σταθερής ανάπτυξης.
Τέλος, με την οικονομία της Ευρωζώνης να βρίσκεται σήμερα σε φάση ανάκαμψης, το βάρος ως προς τον ισοσκελισμό των προϋπολογισμών θα δοθεί στην αύξηση των φορολογικών εσόδων. Με δεδομένη ωστόσο τη μεγέθυνση του δημοσίου χρέους στη διάρκεια της κρίσης, η έκθεση εκτιμά ότι οι περιορισμοί στις κρατικές δαπάνες θα παραμείνουν για αρκετό διάστημα. Οι τρέχουσες δημόσιες δαπάνες αναμένεται να αυξηθούν κατά την περίοδο 2015-19 κατά περίπου 1% σε ετήσια βάση.
Εν κατακλείδι, τα νούμερα είναι πολύ δύσκολα για την επόμενη χρονιά και σίγουρα αυτά που προβλέπονται δηλαδή η οριακή αύξηση του ΑΕΠ στο 0,5% και η ακολουθούμενη μείωση κατά 3% το 2016 δεν είναι καθόλου ενθαρρυντική για τους πολίτες. Σίγουρα όμως θα εξεταστεί η ικανότητα της Κυβέρνησης στην εύρεση ισοδύναμων μέτρων προκειμένου να μπορέσει η κατάσταση να μην είναι οδυνηρή για τους πολίτες.
