Γράφει ο Γεράσιμος Ταυρωπός
Το 2015 ήταν μια χρονιά με έντονες, πυκνές και ενίοτε «δραματικές» εξελίξεις – μιλώντας ιδιαίτερα για το εγχώριο πολιτικό σκηνικό. Όλοι οι οιωνοί ωστόσο προϊδεάζουν ότι και το 2016 δεν θα υστερήσει όσον αφορά την ένταση, την πυκνότητα και τη «δραματικότητα» των εξελίξεων. Και ήδη η πρώτη πολιτική καταιγίδα έχει προαναγγελθεί, για το διάστημα από τα τέλη Ιανουαρίου μέχρι τις αρχές Μαρτίου. Το «βαρομετρικό χαμηλό» που σχηματίζεται αφορά το μείζον θέμα του Ασφαλιστικού, όπου «παίζονται» τόσο οι τύχες της κυβέρνησης όσο και η κατεύθυνση των πολιτικών εξελίξεων.
Από όσα λέγονται αυτές τις μέρες, τα περισσότερα έχουν απλώς επιφανειακή – επικοινωνιακή σημασία. Υπάρχουν όμως και κάποια (από αυτά που περνούν συνήθως απαρατήρητα…) τα οποία λένε όλη την αλήθεια. Και η δήλωση των ημερών που λέει τουλάχιστον τη μισή αλήθεια προέρχεται από τα χείλη του πλέον αρμόδιου υπουργού της κυβέρνησης, του κ. Γιώργου Κατρούγκαλου ότι
«οι αποκλίσεις στα προτεινόμενα ποσοστά των συντάξιμων αποδοχών είναι σημαντικές ανάμεσα στην ελληνική πλευρά και τους θεσμούς». Για την ακρίβεια, το σχέδιο της κυβέρνησης προβλέπει ποσοστό αναπλήρωσης 62% (από 65% που είναι σήμερα), ενώ σύμφωνα με τις δικές μας πληροφορίες, το «κουαρτέτο» των δανειστών ζητεί ούτε λίγο ούτε πολύ ποσοστό αναπλήρωσης 48%!!!
Αν αυτή είναι η μισή αλήθεια, η άλλη μισή είναι ότι οι δανειστές απορρίπτουν τα μέτρα αύξησης των εισφορών, θεωρώντας ότι είναι αντι-αναπτυξιακά και ότι θα επιδεινώσουν θεμελιώδεις παραμέτρους (ρυθμούς ανάπτυξης, ανεργία, εισπραξιμότητα εισφορών). Ιδιαίτερα το ΔΝΤ, το οποίο παρά τις επιθυμίες της κυβέρνησης παραμένει ακλόνητο στο ελληνικό πρόγραμμα, όχι μόνο απορρίπτει εμφατικά τέτοια μέτρα, αλλά ζητάει μεγαλύτερη φιλελευθεροποίηση στην αγορά εργασίας (ομαδικές απολύσεις, νέα μείωση του κατώτερου μισθού κ.λπ.).
Αν λοιπόν οι δανειστές επιμείνουν στις απαιτήσεις τους ή κάνουν μόνο επουσιώδεις υποχωρήσεις από αυτές, οι διαφορές με την κυβέρνηση είναι χαώδεις και ενδεχομένως μη διαχειρίσιμες. Ωστόσο, οι απαιτήσεις των δανειστών δεν εξαντλούνται σε αυτά, καθώς εγείρουν επίσης ζήτημα συμπληρωματικού προϋπολογισμού για το 2016 λόγω υστέρησης στην επίτευξη των στόχων του προγράμματος για το 2015, που σημαίνει πρόσθετο «πακέτο» μέτρων!
Από το σημείο αυτό ξετυλίγεται το «κουβάρι» των πολιτικών εξελίξεων: Η κυβέρνηση πολύ απλά δεν αντέχει τέτοιες απαιτήσεις, δηλαδή δεν μπορεί να τις περάσει από τη Βουλή στηριζόμενη στους δικούς της βουλευτές. Οι πληροφορίες λένε ότι 9 βουλευτές της κυβερνητικής πλειοψηφίας αρνούνται να ψηφίσουν τα μέτρα που απαιτούν οι δανειστές. Αυτός είναι ο λόγος που ο Αλέξης Τσίπρας άνοιξε τόσο πρόωρα ζήτημα διεύρυνσης της κυβερνητικής πλειοψηφίας και τόσο ο ίδιος προσωπικά όσο και κορυφαία κυβερνητικά στελέχη άρχισαν το πολιτικό «φλερτ» με τον Βασίλη Λεβέντη.
Η διαφαινόμενη κυβερνητική αστάθεια -όχι αποκλειστικά αυτή, αλλά και αυτή- είναι επίσης πίσω από τα εκφυλιστικά φαινόμενα στη «μάχη διαδοχής» της ΝΔ. Σε περίπτωση κυβερνητικής αδυναμίας να περάσει τα μέτρα που θα απαιτήσουν οι δανειστές από τη Βουλή, η ΝΔ θα βρεθεί προ μεγάλου πολιτικού διλήμματος: θα υπερψηφίσει τα μέτρα ή θα αρνηθεί οδηγώντας τα πράγματα σε γενικότερη πολιτική αστάθεια;
Στα προφανή διλήμματα, τόσο ο Βασίλης Λεβέντης όσο και η μέλλουσα ηγεσία της ΝΔ, έχουν απαντήσει προκαταβολικά: Ο μεν Βασίλης Λεβέντης δηλώνει κατηγορηματικά ότι δεν προσφέρεται για πολιτική εφεδρεία της κυβέρνησης και επιμένει ότι «μόνη λύση είναι η ‘‘οικουμενική’’», οι δε υποψήφιοι για την αρχηγία της ΝΔ (Βαγγέλης Μεϊμαράκης και Κυριάκος Μητσοτάκης) πάνε ακόμη μακρύτερα, δηλώνοντας ότι η ΝΔ δεν θα συμμετάσχει σε «οικουμενική» κυβέρνηση. Από την άλλη, η κυβέρνηση εμφανίζεται αισιόδοξη ότι η κυβερνητική πλειοψηφία των 153 βουλευτών όχι μόνο θα αντέξει αλλά και μπορεί να διευρυνθεί με βουλευτές από την Ένωση Κεντρώων ή και το Ποτάμι…
Τίποτε απ’ όλα αυτά δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο. Μια γερή δόση δραματοποίησης μπροστά σε ένα νέο αδιέξοδο μεταξύ κυβέρνησης – δανειστών, μπορεί να κινητοποιήσει τα «αισθήματα εθνικής ευθύνης» κομμάτων, ηγεσιών και βουλευτών για να βρεθεί μια κάποια λύση κυβερνητικής πλειοψηφίας.
Το σίγουρο είναι ότι βαδίζουμε ολοταχώς σε ένα νέο «πολιτικό κόμβο», με όλα τα σενάρια – ακόμη και τα πιο ευφάνταστα – ανοιχτά.
Προσδεθείτε… Έρχεται καταιγίδα!
