Λόγω απώλειας ή ελαττώματος του γονιδίου SMN1, τα άτομα με SMA δεν παράγουν επαρκή ποσότητα της πρωτεΐνης SMN, η οποία είναι κρίσιμης σημασίας για τη συντήρηση των κινητικών νευρώνων. Η βαρύτητα της SMA συσχετίζεται με την ποσότητα της πρωτεΐνης SMN. Τα άτομα με SMA Τύπου 1, δηλαδή με τη μορφή της νόσου που απαιτεί την πλέον εντατική υποστηρικτική φροντίδα, παράγουν πολύ μικρή ποσότητα πρωτεΐνης SMN και δεν αποκτούν την ικανότητα να παραμένουν σε καθιστή θέση χωρίς υποστήριξη ή να επιβιώνουν πέραν των δύο ετών χωρίς υποστήριξη της αναπνοής. Τα άτομα με SMA Τύπου 2 και Τύπου 3 παράγουν μεγαλύτερες ποσότητες της πρωτεΐνης SMN και εμφανίζουν λιγότερο σοβαρές μορφές της SMA, οι οποίες όμως και πάλι επιφέρουν σημαντικές επιπτώσεις στη ζωή τους.
Το Nusinersen είναι η πρώτη εγκεκριμένη θεραπεία στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) για την Νωτιαία Μυϊκή Ατροφία, μία από τις πρώτες γενετικές αιτίες θανάτου στα βρέφη η οποία χαρακτηρίζεται από προοδευτική, σοβαρού βαθμού μυϊκή αδυναμία.
Το Nusinersen αξιολογήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος ταχείας αξιολόγησης του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (EMA), το οποίο αποσκοπεί στην επίσπευση της πρόσβασης σε φάρμακα για ασθενείς με ανικανοποίητες ιατρικές ανάγκες.
Η έγκριση του φαρμάκου βασίζεται κατά κύριο λόγο στα αποτελέσματα από δύο εγκριτικές πολυκεντρικές, ελεγχόμενες μελέτες, τα οποία περιλαμβάνουν τα δεδομένα ολοκλήρωσης της μελέτης ENDEAR (SMA με έναρξη των συμπτωμάτων στη βρεφική ηλικία) και τα δεδομένα μίας ενδιάμεσης ανάλυσης της μελέτης CHERISH (SMA με όψιμη έναρξη των συμπτωμάτων). Και οι δυο μελέτες κατέδειξαν την κλινικά σημαντική αποτελεσματικότητα και το ευνοϊκό προφίλ οφέλους-κινδύνου του Nusinersen. Η έγκριση υποστηρίχθηκε επίσης από δεδομένα ανοιχτής μελέτης σε προσυμπτωματικά και συμπτωματικά άτομα, τα οποία είχαν εμφανίσει ή ήταν πολύ πιθανό να εμφανίσουν SMA Τύπου 1, Τύπου 2 και Τύπου 3.
Στην ανάλυση που πραγματοποιήθηκε κατά την ολοκλήρωση της μελέτης ENDEAR, ένα στατιστικά σημαντικό μεγαλύτερο ποσοστό ασθενών ικανοποιούσαν τα κριτήρια ώστε να χαρακτηριστούν ανταποκριθέντες σε ένα κινητικό ορόσημο αξιολόγησης στην ομάδα του Nusinersen (51%) σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου με εικονική θεραπεία (0%) (p<0,0001). Κάποια βρέφη στην ομάδα του Nusinersen πέτυχαν κινητικά ορόσημα, συμπεριλαμβανομένων του πλήρους ελέγχου της κεφαλής, της ικανότητας κύλισης, της επίτευξης και διατήρησης καθιστής θέσης, καθώς και της επίτευξης και διατήρησης όρθιας θέσης του σώματος. Επίσης, βρέφη που λάμβαναν θεραπεία με το Nusinersen επέδειξαν μία στατιστικά σημαντική μείωση (47%) του κινδύνου θανάτου ή μόνιμης μηχανικής υποστήριξης της αναπνοής (p=0,0046).
Στην προκαθορισμένη ενδιάμεση ανάλυση της μελέτης CHERISH, υπήρξε μία στατιστικά σημαντική και κλινικά αξιόλογη βελτίωση της κινητικής λειτουργίας σε παιδιά με SMA με όψιμη έναρξη των συμπτωμάτων (τα οποία είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν νόσο Τύπου 2 ή Τύπου 3) που λάμβαναν θεραπεία με το Nusinersen σε σύγκριση με τα παιδιά που δεν λάμβαναν θεραπεία.
Οι βελτιώσεις μετρήθηκαν μέσω της Εκτεταμένης Κλίμακας Αξιολόγησης Κινητικής Λειτουργίας κατά Hammersmith (HFMSE) και κατέδειξαν μία θεραπευτική διαφορά 5,9 μονάδων στη μέση μεταβολή από την έναρξη της μελέτης έως τον Μήνα 15 στη βαθμολογία της HFMSE (p=0,0000002). Η HFMSE είναι ένα αξιόπιστο και επικυρωμένο εργαλείο που έχει σχεδιαστεί ειδικά για την αξιολόγηση της κινητικής λειτουργίας σε παιδιά με SMA. Τα δεδομένα ολοκλήρωσης της μελέτης φάσης 3 συνάδουν με εκείνα της ενδιάμεσης ανάλυσης και παρουσιάστηκαν στην ετήσια συνάντηση της Αμερικανικής Ακαδημίας Νευρολογίας στη Βοστόνη των ΗΠΑ τον Απρίλιο του 2017.
«Τα συνολικά κλινικά ευρήματα υποστηρίζουν την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια του Nusinersen σε ένα μεγάλο εύρος ατόμων με SMA, συμπεριλαμβανομένων σημαντικών βελτιώσεων στην κινητική ανάπτυξη και τη μείωση του κινδύνου θνησιμότητας στα βρέφη. Αυτή η πρωτοφανής βελτίωση φέρνει νέες ελπίδες σε μία κοινότητα ασθενών όπου δεν υπήρχε προηγουμένως οποιαδήποτε εγκεκριμένη θεραπεία για την αντιμετώπιση της απώλειας της κινητικής λειτουργίας στην πάροδο του χρόνου. Βλέπουμε πλέον βελτίωση στην κινητικότητα με το Nusinersen, η οποία δεν είχε παρατηρηθεί ποτέ στη φυσική εξέλιξη της νόσου», δήλωσε ο καθηγητής Γιαν Κιρσνερ από το Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου του Φράιμπουργκ στη Γερμανία.
Το Nusinersen θα πρέπει να χορηγείται μέσω ενδοραχιαίας ένεσης, η οποία απελευθερώνει το φάρμακο απευθείας στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό (ΕΝΥ) γύρω από τον νωτιαίο μυελό, εκεί όπου εκφυλίζονται οι κινητικοί νευρώνες στα άτομα με SMA, λόγω ανεπαρκών επιπέδων της πρωτεΐνης επιβίωσης του κινητικού νευρώνα (SMN).
Το φάρμακο επέδειξε ευνοϊκό προφίλ οφέλους-κινδύνου. Θρομβοπενία, νεφρική τοξικότητα και ανωμαλίες της πήξης του αίματος, συμπεριλαμβανομένης της οξείας σοβαρής θρομβοπενίας, έχουν παρατηρηθεί μετά τη χορήγηση άλλων υποδορίως ή ενδοφλεβίως χορηγούμενων αντινοηματικών ολιγονουκλεοτιδίων. Υπάρχει κίνδυνος εμφάνισης ανεπιθύμητων αντιδράσεων στο πλαίσιο της διαδικασίας οσφυονωτιαίας παρακέντησης (π.χ. κεφαλαλγία, οσφυαλγία, έμετος).
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
