Μονάδες των ενόπλων δυνάμεων της Ερυθραίας σκότωσαν «εκατοντάδες άμαχους» τον Νοέμβριο του 2020 στην Τιγκράι, περιοχή της βόρειας Αιθιοπίας όπου μαίνονται μάχες, διαπράττοντας σφαγές που «πιθανόν συνιστούν εγκλήματα πολέμου», καταγγέλλει σήμερα η Διεθνής Αμνηστία σε έκθεσή της.
Η ΜΚΟ συγκέντρωσε μαρτυρίες ανθρώπων που επέζησαν – μετατράπηκαν σε πρόσφυγες στο γειτονικό Σουδάν – και μελέτησε δορυφορικές φωτογραφίες της Άξουμ, αρχαίας και θεωρούμενης ιερής πόλης στο βόρειο τμήμα της Τιγκράι.
«Τα αποδεικτικά στοιχεία είναι ατράνταχτα και οδηγούν σε ένα τρομακτικό συμπέρασμα. Τα στρατεύματα της Αιθιοπίας και της Ερυθραίας διέπραξαν πολλά εγκλήματα πολέμου στην έφοδό τους για την κατάληψη της Άξουμ», τόνισε ο Ντεπρόζ Μουτσένα, διευθυντής του τμήματος της Αμνηστίας που είναι αρμόδιο για την περιφέρεια της ανατολικής και της δυτικής Αφρικής.
«Τα στρατεύματα της Ερυθραίας αποχαλινώθηκαν και σκότωσαν μεθοδικά εκατοντάδες άμαχους εν ψυχρώ» διέπραξαν ενέργειες που «πιθανόν συνιστούν εγκλήματα πολέμου», έκρινε ο ίδιος.
Στο Τιγκράι μαίνονται μάχες από την έναρξη, την 4η Νοεμβρίου, κατά διαταγή της αιθιοπικής ομοσπονδιακής κυβέρνησης, ευρείας κλίμακας επιχειρήσεων εναντίον των δυνάμεων του Μετώπου για την Απελευθέρωση του Λαού της Τιγκράι (TPLF), του κόμματος που κυβερνά την περιοχή και η Αντίς Αμπέμπα κατηγόρησε πως επιτέθηκε εναντίον βάσεων του ομοσπονδιακού στρατού.
Ο αιθίοπας πρωθυπουργός Άμπι Άχμεντ ανακήρυξε τη «νίκη» των ομοσπονδιακών δυνάμεων την 28η Νοεμβρίου, μετά την κατάληψη του ελέγχου της πρωτεύουσας της περιφέρειας, της Μεκέλε, μολονότι το TPLF ορκίζεται ότι θα συνεχίσει τον πόλεμο. Οι εχθροπραξίες συνεχίζονται.
Αφότου ξέσπασε η ένοπλη σύρραξη, πριν από περίπου τέσσερις μήνες, στην Τιγκράι δεν υπάρχει πρόσβαση στο διαδίκτυο και οι μετακινήσεις τελούν υπό αυστηρό περιορισμό, κάτι που κάνει πρακτικά αδύνατη την επαλήθευση πληροφοριών στο πεδίο.
Η παρουσία στρατευμάτων της Αιθιοπίας, χώρας με την οποία γειτονεύει η Τιγκράι, στο πλευρό των αιθιοπικών ομοσπονδιακών δυνάμεων, αναφέρθηκε από κατοίκους, εργαζόμενους σε ανθρωπιστικές οργανώσεις και τοπικούς αξιωματούχους, ωστόσο διαψεύστηκε από την Ασμάρα και την Αντίς Αμπέμπα.
Οι δύο χώρες είχαν εμπλακεί σε πολυαίμακτη σύρραξη (1998-2000) όταν το TPLF βρισκόταν στην εξουσία στην Αιθιοπία, προτού υπάρξει προσέγγιση με πρωτοβουλία του Άμπι Άχμεντ, που έλαβε βραβείο Νόμπελ Ειρήνης το 2019. Όμως το μίσος ανάμεσα στην Ερυθραία και το TPLF δεν έχει κοπάσει.
«Είδα πολλούς νεκρούς στους δρόμους»
Σύμφωνα με 41 επιζήσαντες από τους οποίους συγκέντρωσε μαρτυρίες η Διεθνής Αμνηστία, στρατεύματα της Αιθιοπίας και της Ερυθραίας πήραν την Άξουμ τη 19η Νοεμβρίου, «στη διάρκεια επίθεσης ευρείας κλίμακας» που είχε αποτέλεσμα «να σκοτωθούν και να εκτοπιστούν άμαχοι» καθώς διεξάγονταν «βομβαρδισμοί και ανοιγόταν πυρ αδιακρίτως».
«Στη διάρκεια των εννέα ημερών που ακολούθησαν, ο στρατός της Ερυθραίας επιδόθηκε σε γενικευμένες λεηλασίες και εξωδικαστικές εκτελέσεις», υπογραμμίζει η ΜΚΟ.
Αυτόπτες μάρτυρες αναγνώρισαν τους στρατιώτες της Ερυθραίας επειδή κινούνταν με τα δικά τους οχήματα, μίλαγαν μια χαρακτηριστική αραβική διάλεκτο και έφεραν τα χαρακτηριστικά σημάδια των φυλών τους στα πρόσωπά τους. Ορισμένοι δήλωναν απροκάλυπτα την εθνικότητά τους.
Σημειώθηκε όργιο βίας την 28η και την 29η Νοεμβρίου, σε αντίποινα για επίθεση ομάδας ενόπλων προσκείμενων στο TPLF εναντίον ερυθραίων στρατιωτικών.
Την 28η Νοεμβρίου περί τις 16:00, «ερυθραίοι στρατιώτες μπήκαν στην πόλη κι άρχισαν να σκοτώνουν κόσμο στη τύχη», αφηγήθηκε 22χρονος.
Σύμφωνα με κατοίκους, έπεσαν νεκροί πολλοί άοπλοι άμαχοι, που προσπαθούσαν να φύγουν, να σωθούν.
«Είδα πολλούς νεκρούς στους δρόμους. Ακόμη και μέλη της οικογένειας του θείου μου. Έξι μέλη της οικογένειάς μου σκοτώθηκαν. Τόσοι πολλοί άνθρωποι σκοτώθηκαν», αφηγήθηκε άλλος κάτοικος, 21 ετών.
Όταν έπεσε η νύχτα, «στον δρόμο δεν βλέπαμε παρά πτώματα και κόσμο που έκλαιγε», αφηγήθηκε άλλος επιζών.
Την επομένη, στρατιώτες άνοιξαν πυρ εναντίον ανθρώπων που προσπαθούσαν να περιμαζέψουν τα πτώματα κι ερεύνησαν σπίτια. Ένας άνδρας αφηγήθηκε ότι είδε, πίσω από το σπίτι του, στρατιώτες να μαζεύουν έξι πολίτες, να τους βάζουν στη σειρά και μετά να τους εκτελούν με αυτόματο τουφέκι πυροβολώντας τους από πίσω, προσπαθώντας να σκοτώσουν όσους περισσότερους γινόταν με μόνο μια σφαίρα.
«Επείγον» να διενεργηθεί έρευνα
Η Αμνηστία τονίζει ότι έχει συγκεντρώσει τα ονόματα 240 και πλέον θυμάτων, χωρίς ωστόσο να είναι σε θέση να επαληθεύσει αυτόν τον απολογισμό ανεξάρτητα.
Ωστόσο δορυφορικές φωτογραφίες υποδεικνύουν πως θύματα θάφτηκαν σε ομαδικούς τάφους κοντά σε δύο εκκλησίες, τονίζει.
Μάρτυρες αφηγήθηκαν επίσης ότι «εκατοντάδες άνθρωποι» κηδεύτηκαν μετά τις σφαγές και ότι «πήγαν σε κηδείες σε εκκλησίες όπου θάφτηκαν δεκάδες», πάντα σύμφωνα με τη Διεθνή Αμνηστία.
«Πρέπει επειγόντως να διενεργηθεί έρευνα υπό την αιγίδα του ΟΗΕ για αυτές τις κατάφωρες παραβιάσεις (σ.σ. των ανθρωπίνων δικαιωμάτων) στην Άξουμ. Τα πρόσωπα που βαρύνουν υποψίες ότι ενέχονται σε εγκλήματα πολέμου ή εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας πρέπει να διωχθούν ποινικά στο πλαίσιο δίκαιων δικών και τα θύματα και οι οικογένειές τους πρέπει να δικαιωθούν πλήρως», τόνισε ο Ντεπρόζ Μουτσένα.
«Επαναλαμβάνουμε την έκκλησή μας στην κυβέρνηση της Αιθιοπίας να παραχωρήσει πλήρη και ανεμπόδιστη πρόσβαση σε όλη την Τιγκράι στις ανθρωπιστικές οργανώσεις, στις οργανώσεις υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και στα ΜΜΕ», πρόσθεσε.
