Τα λάθη που έγιναν στα ελληνικά μνημόνια καταγράφει ανεξάρτητη έκθεση αξιολόγησης του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (EMS), σημειώνοντας ότι τα μελλοντικά προγράμματα οικονομικής διάσωσης θα πρέπει να στοχεύουν περισσότερο στην αποκατάσταση της οικονομικής ανάπτυξης παρά να εστιάζουν στη δημοσιονομική λιτότητα, και η διάρκειά τους θα πρέπει να προσαρμόζεται αναλόγως.
«Πέρα από τις απαραίτητες φιλόδοξες δημοσιονομικές μεταρρυθμίσεις, ένας από τους βασικούς στόχους κάθε οικονομικού προγράμματος βοήθειας οφείλει να είναι η ενίσχυση της ενδογενούς ανάπτυξης», αναφέρει η έκθεση του ESM, που εξέτασε τα τρία ελληνικά μνημόνια, σύμφωνα με το Reuters.
Η Ελλάδα έχασε την πρόσβαση στις αγορές το 2010, όταν έγινε γνωστό ότι το δημοσιονομικό της έλλειμμα το 2009 αντιστοιχούσε σε 15,4% του ΑΕΠ, αντί για 3,7% που αναμενόταν. Η Αθήνα αναγκάστηκε να βασιστεί για τη χρηματοδότησή της σε φθηνά δάνεια από τις κυβερνήσεις της ευρωζώνης για σχεδόν εννέα χρόνια.
Τα μνημόνια, σχεδιασμένα από κοινού από τις χώρες της ευρωζώνης και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, επέβαλαν σκληρές μεταρρυθμίσεις και προκάλεσαν έντονες αντιδράσεις στην Ελλάδα, καθώς εστίαζαν κυρίως στην αποκατάσταση της βιωσιμότητας των δημόσιων οικονομικών της χώρας.
Η Ελλάδα, που βρισκόταν ήδη σε ύφεση το 2008 και το 2009, υπέμενε τέσσερα ακόμα χρόνια οικονομικής συρρίκνωσης μετά την κατάρρευση του 2010.
Η οικονομία άρχισε να παρουσιάζει ανάπτυξη το 2014 καθώς άρχισαν να αποδίδουν οι πρώτες μεταρρυθμίσεις των μνημονίων, αλλά βούλιαξε και πάλι σε ύφεση το 2015 και 2016, όταν η αριστερή κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα αποφάσισε να κάνει πίσω μπροστά σε μεταρρυθμίσεις που είχαν ήδη συμφωνηθεί.
Αυτό το πέρα-δώθε δημιούργησε δυσαρέσκεια στους αξιωματούχους της ευρωζώνης που διαμαρτύρονταν για την αποτυχία της Ελλάδας να εφαρμόσει τα συμφωνηθέντα.
Οι συντάκτες της έκθεσης για τον ESM, που φέρει τον τίτλο «Μαθήματα από την οικονομική βοήθεια προς την Ελλάδα», αναφέρουν ότι μελλοντικά προγράμματα θα πρέπει να προβλέπουν τέτοια προβλήματα.
«Ο σχεδιασμός του προγράμματος θα πρέπει να καθορίζει τους στόχους και τη διάρκειά του μέσω μιας ανάλυσης των βασικών προβλημάτων που πρέπει να αντιμετωπιστούν, λαμβάνοντας υπόψη και την κοινωνική πραγματικότητα», αναφέρεται στην έκθεση.
«Κάποια από τα σημαντικά στοιχεία που πρέπει να αξιολογούνται κατά τον σχεδιασμό του προγράμματος είναι ο βαθμός της θεσμικής ικανότητας της χώρας που λαμβάνει βοήθεια… Το πρόγραμμα θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνει μια ανάλυση… προσαρμογής του αρχικού χρονοδιαγράμματος σε περίπτωση αλλαγής των συνθηκών», τονίζουν.
Σημειώνουν επίσης ότι μελλοντικά προγράμματα διάσωσης θα πρέπει να περιορίζουν τον αριθμό των οικονομικών προβλημάτων που σκοπεύουν να λύσουν και να επικεντρώνονται σε λίγες μόνο προτεραιότητες. Είναι απαραίτητο να υπάρχουν λιγότερες εσωτερικές διαφωνίες μεταξύ των θεσμών ως προς τις προϋποθέσεις της οικονομικής βοήθειας και καλύτερη παρακολούθηση της συνεχιζόμενης εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων μετά το τέλος των μνημονίων.
