Και πιο «σφιχτός» ο κορβανάς του νέου ΕΣΠΑ για την Τοπική Αυτοδιοίκηση και περισσότερο εστιασμένος στο μοντέλο λειτουργίας των δήμων που προωθεί η κυβέρνηση, πίσω από τις διακηρύξεις για «μια νέα εξορθολογισμένη δομή», με τη βούλα της ΕΕ, για την ανάπτυξη. Η κυβέρνηση θέτει στην αιχμή του δόρατος την αναδιοργάνωση των ΟΤΑ, την ψηφιοποίηση των παρεχομένων υπηρεσιών αλλά και την καταγραφή, προς «αξιοποίηση», της ακίνητης περιουσίας των δήμων, σύμφωνα με ρεπορτάζ που δημοσιεύεται στο «Βήμα της Κυριακής».
Παράλληλα, σύμφωνα με την εφημερίδα, η κυβέρνηση προτάσσει αλλαγές στη διάρθρωση του ανθρώπινου δυναμικού και ενίσχυση σε στελέχη με επιστημονική εξειδίκευση. Η τελική πρόταση του υπουργείου Εσωτερικών για το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Μεταρρύθμιση Δημοσίου Τομέα 2014-2020» έχει προϋπολογισθεί σε 96,2 εκατ. ευρώ.
Με βάση τα έργα και τις δράσεις που περιλαμβάνονται και παρουσιάζει «Το Βήμα», γίνεται εμφανές ότι «κλειδί» είναι η τάση για ενίσχυση της εποπτείας από την κεντρική διοίκηση στον τρόπο που οι ΟΤΑ διαχειρίζονται τις χρηματοδοτήσεις και τους πόρους.
Εκλογές και «Καλλικράτης»
«Θεαματικά» διατυπώνεται ως παράδειγμα ψηφιοποίησης των υπηρεσιών η δημιουργία συστήματος διαχείρισης και παρακολούθησης εκλογικής διαδικασίας και έκδοσης εκλογικών αποτελεσμάτων. Εχει, αν μη τι άλλο, «σημειολογική» αξία (εξοικονόμηση πόρων αλλά και ανάδειξη των δυνατοτήτων του δημόσιου τομέα), επισημαίνει ο υφυπουργός Εσωτερικών κ. Γιώργος Ντόλιος, οι υπηρεσίες του υπουργείου με το ανθρώπινο δυναμικό του να συλλέγουν και να παρακολουθούν τα εκλογικά αποτελέσματα χωρίς να καταφεύγουν σε ιδιώτες. Θα παραμείνει ωστόσο η συμβολή του ιδιωτικού τομέα σε ένα μέρος της διαδικασίας που αφορά την παρουσίαση και την επεξεργασία στοιχείων.
Αλλο ένα αξιοπρόσεκτο σημείο είναι η «ολική επαναφορά» του «Καλλικράτη», όπως χαρακτηριστικά λένε από το υπουργείο, αφού διασφαλίστηκε η χρηματοδότηση της δεύτερης φάσης του που εκκρεμούσε από το 2012. Το ζήτημα της διοικητικής αναβάθμισης των δήμων είχε τεθεί από νωρίς στον σχεδιασμό του «Καλλικράτη», που μετέφερε αρμοδιότητες στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, χωρίς τελικά να συνοδευτούν με πόρους. Παράλληλα δεν δόθηκαν τα εργαλεία για την αποτελεσματικότερη οργάνωση των υπηρεσιών των δήμων, ενώ η αναβάθμιση του ανθρώπινου δυναμικού έμεινε «κενό γράμμα» και, όπως σε όλο το Δημόσιο, μόνιμη επωδός υπήρξε η μείωση του προσωπικού.
Τώρα το υπουργείο Εσωτερικών μιλάει για επανεκκίνηση του «Καλλικράτη». Είναι αξιοσημείωτο ότι οι Τεχνολογίες των Πληροφοριών και των Επικοινωνιών (ΤΠΕ) γίνονται εργαλείο στο στρατηγικό σχέδιο για νέο μοντέλο λειτουργίας στους 325 δήμους και στις 13 περιφέρειες. Η αναβάθμιση της επιχειρησιακής ικανότητας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, μέσω των νέων τεχνολογιών, που έχει περίοπτη θέση, στοχεύει μεταξύ άλλων στον σχεδιασμό και στην υλοποίηση «επενδυτικών και ανταγωνιστικών προγραμμάτων» των ΟΤΑ (σύνδεση με πηγές χρηματοδότησης) αλλά και στην προώθηση της εφαρμογής του θεσμού των ΣΔΙΤ (Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα).
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην ενίσχυση της διοικητικής ικανότητας των δήμων μειονεκτικών περιοχών (πολύ μικρών νησιωτικών δήμων των Περιφερειών Βορείου Αιγαίου, Νοτίου Αιγαίου και Ιονίων Νήσων, ορεινών, αραιοκατοικημένων και απομακρυσμένων δήμων). Παράλληλα προτάσσεται η απλούστευση και η δημιουργία ψηφιοποιημένων διαδικασιών (εντύπων, υπηρεσιών κ.ά.) στην καθημερινή λειτουργία των ΟΤΑ για να πληγεί η γραφειοκρατία, για ταχύτερη εξυπηρέτηση πολιτών και επιχειρήσεων, για υποστήριξη αλλά και για έλεγχο στη λήψη αποφάσεων.
Ελεγχος και αξιολόγηση
Η τελική πρόταση του υπουργείου Εσωτερικών για το νέο ΕΣΠΑ έγινε αποδεκτή από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης, τον κ. Κυριάκο Μητσοτάκη και την κυρία Εύη Χριστοφιλοπούλου, ύστερα από συνεργασία του υφυπουργού Εσωτερικών κ. Γιώργου Ντόλιου. Στους τέσσερις άξονες όπου βασίζεται η στρατηγική για το νέο ΕΣΠΑ είχε αναφερθεί το καλοκαίρι ο υπουργός Εσωτερικών κ. Αργύρης Ντινόπουλος.
Στο προηγούμενο ΕΣΠΑ (2007-2014) τα έργα για τους τομείς της δημόσιας διοίκησης και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ήταν συνολικού προϋπολογισμού 675 εκατ. ευρώ. Στο νέο πρόγραμμα το 18% των έργων (96,2 εκατ. ευρώ) αφορά το υπουργείο Εσωτερικών, την ίδια ώρα που η κρατική χρηματοδότηση προς την Τοπική Αυτοδιοίκηση έχει μειωθεί κατά 60% τα τελευταία χρόνια. Ο επιτελικός ρόλος του ΥΠΕΣ αναδεικνύεται μέσα από 8,5 εκατ. ευρώ που προβλέπονται για τη «βελτίωση της οργάνωσης και λειτουργίας του υπουργείου» με ενίσχυση των ελεγκτικών μηχανισμών.
Οπως επεσήμανε ο κ. Ντόλιος μιλώντας στο «Βήμα», για την υλοποίηση των έργων της νέας προγραμματικής περιόδου, με βάση τη στρατηγική για την Ευρώπη 2020, δίνεται έμφαση στην παρακολούθηση από το υπουργείο της επίτευξης των στόχων με αξιολόγηση της προόδου των δράσεων για έγκαιρη και αποτελεσματική εφαρμογή.
«Εκείνο που δεν πρέπει να επαναληφθεί είναι η δημιουργία ελλειμμάτων στους δήμους. Αυτό θα το διασφαλίσουμε μέσω ελέγχων από τις αποκεντρωμένες διοικήσεις και μέσω της παρακολούθησης των προϋπολογισμών των ΟΤΑ από το Παρατηρητήριο» τονίζει ο υφυπουργός Εσωτερικών.
Χαρακτηριστικά πολλές αποφάσεις δημοτικών συμβουλίων για μειώσεις τελών και επιβαρύνσεων απορρίπτονται από τις αποκεντρωμένες διοικήσεις.
Η κυβέρνηση αποτιμά θετικά τη λειτουργία του Παρατηρητηρίου Περιφερειακής Διοίκησης και Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α’ και Β’ βαθμού, έχουν όμως διαπιστωθεί αδυναμίες που το υπουργείο Εσωτερικών επιδιώκει να αντιμετωπίσει με νομοθετική ρύθμιση. Αν και ελέγχεται, όπως τονίζει ο κ. Ντόλιος, ο αρχικός προϋπολογισμός των δήμων, δεν εξετάζονται «με την ίδια ευλάβεια» οι αναθεωρήσεις του, με αποτέλεσμα τη δημιουργία ελλειμμάτων.
Παρασπονδίες
Ισοσκελισμένοι προϋπολογισμοί με εικονικά δάνεια!
Με εικονικά δάνεια έγινε ο ισοσκελισμένος προϋπολογισμός σε 25 δήμους, γι’ αυτό και ο κ. Γ. Ντόλιος προαναγγέλλει ρύθμιση με την οποία, αν δεν υπάρχει υπογεγραμμένη σύμβαση από τράπεζα, δεν θα είναι δυνατόν να γίνει δεκτός ο προϋπολογισμός. Παράλληλα θα εφαρμοστεί η ρύθμιση που ορίζει ότι, αν παρατηρείται απόκλιση στο πρώτο και στο δεύτερο τρίμηνο κατά 10%, θα πρέπει να γίνεται αναθεώρηση του προϋπολογισμού προς τα κάτω για το τρίτο τρίμηνο.
Σημειώνει ότι διαπιστώθηκε η τακτική διόγκωσης των εσόδων, ενώ στη συνέχεια γίνονταν δαπάνες που δεν μπορούσαν να καλυφθούν. Ηδη έχουν ενημερωθεί «με αυστηρό τρόπο» οι δήμοι όσον αφορά τους αναθεωρημένους προϋπολογισμούς. «Εντρομος παρακολουθώ την αύξηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών, κυρίως των δήμων. Μάλιστα αυξάνονται μέσω δικαστικών αποφάσεων που δικαιώνουν τρίτους έναντι των δήμων» προσθέτει ο κ. Ντόλιος. Προαναγγέλλει μάλιστα ότι θα υπάρξει νομοθετική παρέμβαση. Εξηγεί ότι εκτελούνταν έργα σε δήμους χωρίς παραστατικά, δεν πληρωνόταν ο εργολάβος, ο οποίος στη συνέχεια προσέφευγε στη Δικαιοσύνη και δικαιωνόταν. Οπότε ο δήμος πλήρωνε με βάση την υποχρεωτικά εκτελεστή απόφαση των δικαστηρίων.
