Ενώ ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ταξιδεύει αύριο στην Άγκυρα με στόχο τη διατήρηση των “ήρεμων νερών” μεταξύ Ελλάδας – Τουρκίας, ο πρόεδρος Ερντογάν δείχνει να βιάζεται για μια “λύση – πακέτο” σε όλα τα θέματα που θέτει στον διάλογο η Τουρκία.
Στη (γραπτή, άρα προσεκτικά διατυπωμένη) συνέντευξη που παραχώρησε στην “Καθημερινή” ο κ. Ερντογάν επιμένει να ανοίγει “προς συζήτηση” θέματα κυριαρχίας, μια προοπτική που προφανώς δεν πρόκειται να δεχτεί στη συνάντησή που θα έχει μαζί του ο πρωθυπουργός. Και όλα αυτά σε μια κοινή σπονδή στην “πολιτική της ύφεσης”
Ερντογάν: Η Τουρκία δεν θα δεχθεί de facto καταστάσεις στο Αιγαίο
“Η έγερση ζητημάτων κυριαρχίας δεν είναι μια κατάσταση που βλάπτει το έδαφος του διαλόγου και εμποδίζει την πρόοδό του” τόνισε ο κ. Ερντογάν. Και διευκρίνισε: “Μπορούμε να προστατεύσουμε αυτό το έδαφος υπό οποιεσδήποτε συνθήκες και να διασφαλίσουμε την πρόοδο. Τα θέματα αυτά έχουν ήδη μια ιδιαίτερη θέση στον κατάλογο των θεμάτων που πρέπει να αντιμετωπίσουμε. Μπορούμε να συζητήσουμε τα ζητήματα αυτά με μια προοπτική που απέχει από τετελεσμένα και υιοθετώντας μια προσέγγιση που πιστεύει στη λύση.
Ολοι γνωρίζουν πόσο ευαίσθητοι είμαστε, ως Τουρκία, για το περιβάλλον (των σχέσεων). Ωστόσο, δεν θα ήταν σωστό να το δούμε αυτό ως ένα εύχρηστο κάλυμμα και να προσπαθήσουμε να κρύψουμε πίσω του άλλες αμφιλεγόμενες καταστάσεις. Κάθε ζήτημα πρέπει να αντιμετωπίζεται στο δικό του πλαίσιο. Πράγματι, το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας ενθαρρύνει τη συνεργασία, μεταξύ των παράκτιων κρατών σε κλειστές ή ημίκλειστες θάλασσες όπως το Αιγαίο, μεταξύ άλλων και σε περιβαλλοντικά θέματα. Από την άλλη πλευρά, όλοι γνωρίζουν ότι η Τουρκία δεν θα δεχθεί de facto καταστάσεις σε αυτή τη γεωγραφία”.
Μητσοτάκης: Η Ελλάδα υπερασπίζεται τα κυριαρχικά της δικαιώματα
Από την πλευρά του ο Έλληνας πρωθυπουργός, σε σύνέντευξη που παραχώρησε στον Alpha διατύπσε για άλλη μια φορά (ως απάντηση, αφού προφανώς είχε γνώση της συνέντευξης Ερντογάν πριν δημοσιευτεί) πως βλέπει τον ελληνοτουρκικό διάλογο η Αθήνα: “Καταρχάς, πιστεύω ότι η μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών αναγνωρίζει την ανάγκη να έχουμε ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας με την Τουρκία. Είναι πολύ καλύτερο να μιλάμε, παρά να είμαστε «με το δάχτυλο στη σκανδάλη», τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης: Και συνέχισε:
“Είμαστε καταδικασμένοι από τη γεωγραφία να προσπαθούμε να βρίσκουμε λύσεις, κοινούς τόπους, και να εξασφαλίζουμε το ελάχιστο, που είναι μία ειρηνική συμβίωση, χωρίς αχρείαστες εντάσεις, όπως αυτές που δυστυχώς είχαμε για τρία χρόνια, μέχρι που τα πράγματα φαίνεται να ισορρόπησαν από τις αρχές του προηγούμενου χρόνου και φαίνεται οι ελληνοτουρκικές σχέσεις να έχουν μπει σε πιο ήρεμα νερά.
Κατά συνέπεια, δεν θα έπρεπε να αποτελεί τόσο μεγάλη είδηση το γεγονός ότι δύο γειτονικές χώρες έχουν επικοινωνία και ότι οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων, ο Τούρκος Πρόεδρος, ο Έλληνας Πρωθυπουργός, συναντώνται σε τακτά χρονικά διαστήματα. Η συνάντηση αυτή ήταν προγραμματισμένη εδώ και πολύ καιρό, είναι η ανταπόδοση της επίσκεψης που έκανε ο Πρόεδρος Erdoğan στην Αθήνα τον περασμένο Δεκέμβριο.
Πιστεύω ότι αν κάνει κανείς μία πολύ σύντομη ανασκόπηση του τι έχουμε πετύχει τον τελευταίο χρόνο, θα διαπιστώσει ότι πράγματι έχει υπάρξει μία πρόοδος. Από την άλλη, η πρόοδος αυτή δεν μπορεί να ακυρώσει το γεγονός ότι πάντα θα υπάρχουν εστίες εντάσεων. Οι βασικές μας διαφορές δεν έχουν επιλυθεί. Η Τουρκία δεν έχει αλλάξει δομικά την πολιτική της ως προς τις δικές της διεκδικήσεις. Η Ελλάδα εξακολουθεί να υπερασπίζεται την κυριαρχία της και τα κυριαρχικά της δικαιώματα, με αναφορά πάντα στο Διεθνές Δίκαιο. Επειδή διαφωνούμε, όμως, σε αρκετά ζητήματα, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να συζητήσουμε.
Η πολιτική της ύφεσης
Αναφερόμενος στις Ελληνοτουρκικές σχέσεις ο Ρόναλντ Μαΐνάρντους, πολιτικός αναλυτής και ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ, επισημαίνει πως “για την τουρκική εξωτερική πολιτική η βελτίωση των σχέσεων με την Ελλάδα αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής που αποσκοπεί στην αποκατάσταση της διαταραγμένης σχέσης με τη Δύση, ιδίως με τις ΗΠΑ (…)
Και οι δύο πλευρές εκπέμπουν μηνύματα ότι επιθυμούν να επιμείνουν στην πολιτική της ύφεσης. Λίγες ημέρες πριν από τη συνάντησή του με τον Έλληνα πρωθυπουργό, ο Τούρκος πρόεδρος εξέφρασε αισιοδοξία: “Δεν υπάρχουν προβλήματα στην περιοχή που δεν μπορούν να επιλυθούν”. Θετικά είναι άλλωστε και τα μηνύματα από την Αθήνα. Σε τηλεοπτική συνέντευξη, ο Έλληνας πρωθυπουργός μίλησε για “σημαντική πρόοδο εξομάλυνσης των σχέσεων με την Τουρκία” λέγοντας ότι “εδώ και μήνες δεν έχουμε πια παραβιάσεις” στο Αιγαίο.
Διαφορές χωρίς κρίσεις
Ένα βασικό σημείο, στο οποίο μερικές φορές δίνεται λίγη προσοχή στις δημόσιες συζητήσεις, Αθήνα και Άγκυρα διεμήνυσαν επισήμως ότι δεν μετακινούνται από τις θεμελιώδεις θέσεις τους σε σημαντικά διμερή ζητήματα. Η “Διακήρυξη των Αθηνών”, η οποία αποτελεί τη βάση των διμερών σχέσεων μετά τη συνάντηση κορυφής του περασμένου Δεκεμβρίου, καθορίζει τη διαδικασία ύφεσης. Το κείμενο δεν αναφέρει λέξη για την ουσία των γνωστών διαφορών μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας.
Σε αυτή τη λογική, διπλωμάτες και υπουργοί σημείωσαν πρόοδο σε πρακτικά ζητήματα των διακρατικών σχέσεων σε διάφορους τομείς τους τελευταίους μήνες. Ο δεδηλωμένος στόχος είναι ευρύτερος – και πιο φιλόδοξος: η “θετική ατζέντα” και τα “μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης” αποσκοπούν στη δημιουργία ενός πολιτικού κλίματος που θα επιτρέψει στις δύο κυβερνήσεις να διαπραγματευτούν τις βαθιά ριζωμένες διαφορές, καθοριστικές για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, ιδίως όσον αφορά τα κυριαρχικά δικαιώματα στο Αιγαίο.
“Ούτε ένα εκατοστό προόδου”
Απ’ όσο είναι γνωστό, η Αθήνα και η Άγκυρα δεν έχουν σημειώσει ούτε εκατοστό προόδου ως προς αυτό το θέμα. Το αν η συνάντηση στην Άγκυρα θα οδηγήσει σε κάποια κινητικότητα αποτελεί το καίριο ερώτημα. Η επιμονή και των δύο πλευρών να προωθήσουν τον διάλογο σε διάφορα επίπεδα αποτελεί από μόνη της πρόοδο.
Την Αθήνα και την Άγκυρα ενώνει ο στόχος να μην δημιουργηθεί ένα επιπλέον σημείο ανάφλεξης σε μια περιοχή που απειλείται από την εξάπλωση του πολέμου στη Μέση Ανατολή. Το αξιοσημείωτο είναι ότι η Αθήνα και η Άγκυρα σημειώνουν πρόοδο στις σχέσεις τους σε ένα εκρηκτικό γεωγραφικό περιβάλλον και σε μια επικίνδυνη συγκυρία, κι αυτό δίχως παρεμβάσεις από εξωτερικούς παράγοντες”.
ΠΗΓΗ: economico.gr
