Περίπου 50 χιλιόμετρα έξω από τη Θεσσαλονίκη, κοντά στο Ζαγκλιβέρι, στις παρυφές ενός δάσους από βελανιδιές, βρίσκεται το οικοχωριό «Σκάλα».
Πρόκειται για έναν χώρο στον οποίο ζουν μόνιμα επτά ενήλικες και τέσσερα παιδιά, σε δύο σπιτάκια και δύο τροχόσπιτα. Όσο για τις ομαδικές συγκεντρώσεις τους, οι κάτοικοι χρησιμοποιούν ένα τρίτο σπίτι-πυρήνα, όπου μαγειρεύουν σε κοινή κουζίνα και τρώνε, συνήθως, όλοι μαζί.
Όπως λένε οι ίδιοι οι δημιουργοί του οικοχωριού, η «Σκάλα» αποτελεί μια προσπάθεια διαμόρφωσης και υλοποίησης ενός οικολογικού και κοινοτικού τρόπου ζωής, με οδηγό τη δημιουργικότητα, κάτι που μαρτυρά και η επιγραφή με την οποία υποδέχονται τους επισκέπτες: «Φαντάσου, δεν μπαίνεις στην καθημερινότητα αλλά στη δημιουργία».
Το οικοχωριό, συνολικής έκτασης 60 στρεμμάτων, είναι ανεξάρτητο ενεργειακά καθώς ηλεκτροδοτείται από φωτοβολταϊκά πάνελς, χρησιμοποιεί πόσιμο νερό από πηγές και βρόχινο για τις αρδεύσεις, διαθέτει αγωγούς νερού και φυτά έχουν αναλάβει τον ρόλο του… βιολογικού καθαρισμού. Οι κατασκευές είναι όλες με υλικά φιλικά στο περιβάλλον και με ελάχιστες ενεργειακές ανάγκες.
Η προμήθεια των τροφίμων γίνεται μόνο από τοπικούς παραγωγούς, εκτός από τα προϊόντα που παράγονται στο οικοχωριό, όπως μήλα, φράουλες, κυδώνια, βερίκοκα, ροδάκινα και λαχανικά.
Οι λιγοστοί, μέχρι στιγμής, κάτοικοι του οικοχωριού, οραματίζονται τον τόπο τους ως «μια ζωντανή και ανοιχτή κοινωνική πρόταση, όπου μπορούν να αντικατασταθούν οι συμβατικές δομές του ανταγωνισμού και του φόβου από τις σταθερές της εμπιστοσύνης, της αλληλεγγύης, της συνεργασίας, της υπευθυνότητας απέναντι στον εαυτό μας αλλά και στην ίδια τη ζωή».
Όπως εξηγεί, μιλώντας στο ΑΜΠΕ, μία εκ των δημιουργών του οικοχωριού, η Άννα Φιλίππου, ομοιοπαθητικός – ψυχολόγος, βρισκόταν με τον σύζυγό της για χρόνια σε αναζήτηση ενός άλλου κοινωνικού μοντέλου, μέχρι να καταλήξουν στη δημιουργία του οικοχωριού, το οποίο λειτουργεί μέσα από δεσμούς αλληλεγγύης, συντροφικότητας και διαφάνειας. Όσο για τα παιδιά που πηγαίνουν στο γειτονικό δημοτικό σχολείο, ζουν, όπως τονίζει, «με το βλέμμα στη φύση και όχι σε μια οθόνη».
Προσθέτει δε, ότι το κεντρικό, διώροφο σπίτι είναι χτισμένο με τέτοιον τρόπο ώστε να συγκεντρώνει τις ακτίνες του ηλίου, με αποτέλεσμα μία μικρή σόμπα να είναι αρκετή για να το ζεστάνει τον χειμώνα. Μάλιστα, αποκαλύπτει ότι τον περσινό χειμώνα για όλο το οικοχωριό, απαιτήθηκαν μόνο 4 τόνοι ξύλα.
«Θέλουμε να μειώσουμε όσο γίνεται περισσότερο το οικολογικό μας αποτύπωμα και προς την κατεύθυνση αυτή, έχουμε φτιάξει και μία εγκατάσταση για την παραγωγή βιοαερίου για την κουζίνα μας που θα προέρχεται από τα οργανικά υπολείμματα. Έχουμε δε και ένα αποξηραντήριο που λειτουργεί με ηλιακή ενέργεια όπου αποξηραίνουμε ντομάτες και φρούτα» αναφέρει η κ. Φιλίππου.
Στο οικοχωριό «Σκάλα», μέλος του Global Eco Village Network, έχουν φιλοξενηθεί δεκάδες εθελοντές απ’ όλο τον κόσμο που θέλησαν να μάθουν από κοντά τον τρόπο λειτουργίας του και να βοηθήσουν στη δημιουργία διαφόρων υποδομών.
