Γράφει ο Γιάννης Κουτρουμπής
Οι προγραμματικές δηλώσεις τελείωσαν, η Κυβέρνηση αρχίζει και τυπικά το έργο της για την νέα τετραετία. Όμως όλοι πρέπει να αναρωτηθούν πόσο πρόκειται τα μέτρα του τρίτου μνημονίου, που καλείται να εφαρμόσει ο Πρωθυπουργός και οι Υπουργοί του, να επηρεάσουν το εισόδημα των πολιτών. Πρόσφατα λοιπόν δημοσιεύτηκε μία μελέτη που δείχνει πόσο πρόκειται τα νέα μέτρα να επηρεάσουν το ΑΕΠ, προκειμένου να μπορέσει κανείς να αναλογιστεί τις συνέπειες των μέτρων αυτών στα οικονομικά των πολιτών.
Αναλυτικότερα, μόλις στο 3,5% του ΑΕΠ για τη διετία 2015 – 2016 εκτιμά η Eurobank την υφεσιακή επίπτωση των μέτρων του νέου μνημονίου στην πορεία της οικονομίας. Πρόκειται για ηπιότερη επίπτωση έναντι των προηγούμενων μνημονίων.
Συνολικά, ενώ τα μέτρα λιτότητας που εφαρμόζονται στο πλαίσιο των δύο προηγούμενων προγραμμάτων διάσωσης φαίνεται να ερμηνεύουν πλήρως την σωρευτική συρρίκνωση της εγχώριας οικονομικής δραστηριότητας την περίοδο 2010-2014 (άνω των 25 ποσοστιαίων μονάδων του ΑΕΠ), το νέο πακέτο μέτρων αναμένεται να έχει ηπιότερη καθαρή επίπτωση που εκτιμάται σωρευτικά σε 3.5 π.μ. του ΑΕΠ το 2015-2016.
Τα ανωτέρω αποτελούν συμπεράσματα της μελέτης με τίτλο «Προσχέδιο προϋπολογισμού 2016: Εκτιμώντας την υφεσιακή επίπτωση των νέων δημοσιονομικών μέτρων» που δημοσίευσε σήμερα η Διεύθυνση Οικονομικής Ανάλυσης και Έρευνας Διεθνών Κεφαλαιαγορών της Eurobank.
Τη συγγραφή της έκθεσης επιμελήθηκε ο Δρ. Πλάτων Μονοκρούσος, Επικεφαλής Οικονομολόγος του Ομίλου Eurobank.
Η παρούσα μελέτη επιχειρεί ποσοτικοποίηση των δυνητικών υφεσιακών επιπτώσεων του νέου πακέτου δημοσιονομικών μέτρων που παρουσιάζονται στο προσχέδιο του νέου προϋπολογισμού και τα οποία έχουν συμφωνηθεί με τους επίσημους δανειστές στο πλαίσιο της νέας Σύμβασης Οικονομικής Συμφωνίας για έτη 2015-2016.
Η μελέτη βασίζεται σε προηγούμενες εμπειρικές εκτιμήσεις μας σχετικά με το μέγεθος και την εξέλιξη των δημοσιονομικών πολλαπλασιαστών της Ελλάδας σε περιόδου οικονομικής μεγέθυνσης και ύφεσης, καθώς και σε σειρά άλλων παραδοχών για τις μακροοικονομικές επιπτώσεις των νέων μέτρων λιτότητας.
Συνολικά, ενώ τα μέτρα λιτότητας που εφαρμόζονται στο πλαίσιο των δύο προηγούμενων προγραμμάτων διάσωσης φαίνεται να ερμηνεύουν πλήρως την σωρευτική συρρίκνωση της εγχώριας οικονομικής δραστηριότητας την περίοδο 2010-2014 (άνω των 25 ποσοστιαίων μονάδων του ΑΕΠ), το νέο πακέτο μέτρων αναμένεται να έχει ηπιότερη καθαρή επίπτωση που εκτιμάται σωρευτικά σε 3.5 π.μ. του ΑΕΠ το 2015-2016.
Η ανωτέρω εκτίμηση υποθέτει ότι δε θα ληφθούν πρόσθετα δημοσιονομικά μέτρα (δηλ. πέρα και πλέον αυτών που ήδη περιλαμβάνονται στο προσχέδιο του νέου προϋπολογισμού) ώστε να αντιμετωπιστούν πιθανές αποκλίσεις από τους συμφωνημένους δημοσιονομικούς στόχους για τα έτη 2015 και 2016.
Όσον αφορά την ακρίβεια των αποτελεσμάτων της ανάλυσής μας, τονίζουμε ότι αυτά θα πρέπει να ερμηνευθούν με ιδιαίτερη προσοχή, ειδικώς εάν ληφθούν υπόψη οι τεκμηριωμένες μεθοδολογικές δυσκολίες που σχετίζονται με την εκτίμηση των δημοσιονομικών πολλαπλασιαστών.
Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι τα αποτελέσματά μας εξάγονται από τη σύγκριση μεταξύ των εφαρμοσμένων προγραμμάτων δημοσιονομικής προσαρμογής και ενός θεωρητικού σεναρίου (counterfactual scenario) το οποίο δεν συμπεριλαμβάνει μέτρα λιτότητας, ενώ όλοι οι άλλοι παράγοντες παραμένουν αμετάβλητοι.
Μεταξύ άλλων, το ανωτέρω θεωρητικό σενάριο υποθέτει συνέχιση της εξωτερικής χρηματοδότησης της Ελλάδας, με όρους παρόμοιους με αυτούς που ίσχυαν (ισχύουν) στα δύο προηγούμενα (και στο νέο) προγράμματα διάσωσης, ακόμα και με την παραδοχή μη εφαρμογής δημοσιονομικών μέτρων λιτότητας.
Επιπλέον, οι εκτιμήσεις μας για τον υφεσιακό αντίκτυπο που θα έχουν τα νέα μέτρα το 2015-2016 δεν αποκλείεται να αποδειχθούν αισιόδοξες, καθώς το προσχέδιο του νέου προϋπολογισμού δεν εκτιμά το ονομαστικό μέγεθος κάποιων μέτρων που δύνανται να έχουν δημοσιονομικό αντίκτυπο.
Τέλος, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η ανάλυσή μας επιχειρεί να ποσοτικοποιήσει τις συνέπειες της δημοσιονομικής λιτότητας χωρίς να λαμβάνει υπόψη την πιθανή μακροοικονομική επίδραση άλλων σημαντικών επιλογών πολιτικής ή εξελίξεων, όπως η επιβολή ελέγχων στην κίνηση κεφαλαίων από τα τέλη Ιουνίου 2015 και η μεγάλη αύξηση λόγου δημοσίου χρέους-ΑΕΠ στην Ελλάδα από την αρχή του τρέχοντος έτους.
Εν κατακλείδι, σίγουρα το ανωτέρω ποσοστό επιρροής των μέτρων στο ΑΕΠ και κατ’ επέκταση στα εισοδήματα των πολιτών είναι αρκετά μεγάλο ιδιαίτερα μετά από όλα όσα έχει περάσει ο λαός τα τελευταία πέντε χρόνια, αλλά σίγουρα δεν μπορεί να συγκριθεί με τις συνέπειες της εξόδου της χώρας από την ζώνη του Ευρώ. Και κάτι τελευταίο η εκτίμηση αυτή της Eurobank βασίζεται πάνω στο γεγονός ότι η Κυβέρνηση δεν θα πάρει περαιτέρω δημοσιονομικά μέτρα, οπότε άπτεται στη ευθύνη της τελευταίας να βρει ισοδύναμα και να αποτρέψει την λήψη περισσότερων μέτρων.
