Σε νέα μελέτη της η τράπεζα Eurobank καταλήγει στο συμπέρασμα πως η ζυγαριά της οικονομίας οδεύει προς το αρνητικό πρόσημο σε ότι αφορά το α’ τρίμηνο του 2017 βάσει των έως τώρα δημοσιευμένων δεικτών. Σε αυτό το σημείο αξίζει να σημειωθεί πως η ελληνική οικονομία κατέγραψε αρνητικό ρυθμό μεγέθυνσης το 4ο τρίμηνο 2016.
Γράφει ο Γιάννης Κουτρουμπής
Πιο συγκεκριμένα, το πραγματικό ΑΕΠ (εποχικά διορθωμένα στοιχεία) συρρικνώθηκε σε τριμηνιαία βάση -1,2% ή -€564,1 εκατ. από 0,6% (€274,1 εκατ.) και 0,3% (€119,3 εκατ.) το 3ο και το 2ο τρίμηνο 2016 αντίστοιχα. Από την πλευρά της ζήτησης, οι συνιστώσες της δαπάνης που οδήγησαν στην προαναφερθείσα αρνητική μεταβολή ήταν η δημόσια κατανάλωση (-2,1%) και οι καθαρές εξαγωγές (εξαγωγές -1,4% και εισαγωγές 4,5%).
Από την άλλη πλευρά, η ιδιωτική κατανάλωση και ο ακαθάριστος σχηματισμός κεφαλαίου, ήτοι οι επενδύσεις, είχαν θετική συνεισφορά καθώς παρουσίασαν τριμηνιαία αύξηση της τάξης του 0,2% και 1,8% (0,1% σε όρους ακαθάριστου σχηματισμού πάγιου κεφαλαίου) αντίστοιχα.
Βάσει της προαναφερθείσας επίδοσης, η στατιστική επίδραση βάσης στο ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης 2017 διαμορφώθηκε στις -0,6 ποσοστιαίες μονάδες. Δηλαδή, αν η τριμηνιαία εγχώρια παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών παραμείνει στάσιμη καθ’όλη τη διάρκεια του τρέχοντος έτους στα επίπεδα του 4ου τριμήνου 2016 (€45,8 δις) τότε, η ετήσια μεταβολή του πραγματικού ΑΕΠ για το 2017 θα διαμορφωθεί στο -0,6%.
Οι εκτιμήσεις (estimates) για τον ρυθμό μεταβολής του πραγματικού ΑΕΠ το 1ο τρίμηνο 2017 είναι προγραμματισμένο να δημοσιευτούν στις 15 Μαΐου 2017. Θα ακολουθήσει η ανακοίνωση των προσωρινών στοιχείων (provisional data) στις 6 Ιουνίου 2017. Ποια είναι η εικόνα που σχηματίζεται για την πορεία της οικονομίας το 1ο τρίμηνο 2017;
Βάσει των έως τώρα δημοσιευμένων δεικτών υψηλής συχνότητας, η ζυγαριά γέρνει προς το αρνητικό πρόσημο. Το σενάριο της στασιμότητας είναι αρκετά πιθανό, δύναται όμως να έχει προσωρινό χαρακτήρα. Πιο αναλυτικά, τα στοιχεία έχουν ως εξής:
1ον η μέση τιμή του δείκτη οικονομικού κλίματος του ΙΟΒΕ διαμορφώθηκε στις 93,8 μονάδες δείκτη (ΜΔ) το 1ο τρίμηνο 2017 από 94,1 ΜΔ το προηγούμενο τρίμηνο. Η εν λόγω αρνητική μεταβολή προήλθε από την επιδείνωση των δεικτών εμπιστοσύνης καταναλωτή (χαμηλό 43 μηνών τον Μάρτιο 2017!) και λιανικού εμπορίου.
Ο μεν πρώτος συρρικνώθηκε σε τριμηνιαία βάση κατά -6,9 ΜΔ ο δε δεύτερος κατά -4,6 ΜΔ. Οι δείκτες εμπιστοσύνης στη βιομηχανία, στις υπηρεσίες και τις κατασκευές κατέγραψαν αύξηση 0,5, 1,2 και 3,4 ΜΔ αντίστοιχα.
2ον η μέση τιμή του δείκτη υπευθύνων προμηθειών της Markit PMI για τον τομέα της μεταποίησης στην Ελλάδα μειώθηκε στις 47,0 ΜΔ το 1ο τρίμηνο 2017 από 48,7 ΜΔ το προηγούμενο τρίμηνο. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο εν λόγω δείκτης παρέμεινε κάτω του ορίου μηδενικής μεταβολής (άνθησης/συρρίκνωσης) των 50 ΜΔ για 7ο συνεχή μήνα τον Μάρτιο 2017 (46,7 ΜΔ).
Στις επί μέρους κατηγορίες καταστημάτων οι ετήσιες και οι μηνιαίες μεταβολές τον Ιανουάριο 2017 είχαν ως εξής: μεγάλα καταστήματα τροφίμων (2,4% και 1,0%), πολυκαταστήματα (-8,0% και 0,6%), καύσιμα και λιπαντικά αυτοκινήτων (-4,7% και -4,6%), τρόφιμα, ποτά και καπνός (-11,2% και -1,8%), φαρμακευτικά και καλλυντικά (-2,9% και 0,1%), ένδυση και υπόδηση (3,5% και 2,3%), έπιπλα, ηλεκτρικά είδη και οικιακός εξοπλισμός (-3,1% και -0,5%) και βιβλία, χαρτικά και λοιπά είδη (6,9% και -0,5%).
Σύμφωνα με το δελτίο τύπου της Markit, όλοι οι επί μέρους δείκτες που συνθέτουν τον δείκτη PMI, ήτοι νέες παραγγελίες, παραγωγή, απασχόληση, χρόνος παράδοσης προμηθειών και αποθέματα προμηθειών, παρουσίασαν επιδείνωση τον Μάρτιο 2017. Το μοναδικό ενθαρρυντικό στοιχείο που εξάγεται από την έρευνα του Μαρτίου 2017 είναι ότι οι ερωτηθέντες “προβλέπουν αύξηση της παραγωγής μέσα στους επόμενους 12 μήνες”. Το εν λόγω θετικό σενάριο έχει ως βασική προϋπόθεση την ολοκλήρωση της 2ης αξιολόγησης του 3ου προγράμματος οικονομικής προσαρμογής.
3ον σύμφωνα με τα εποχικά διορθωμένα στοιχεία της ελληνικής στατιστικής αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) ο δείκτης όγκου στο λιανικό εμπόριο (αξία πωλήσεων σε σταθερές τιμές), μια μεταβλητή που παρουσιάζει ισχυρή θετική συσχέτιση με το πραγματικό ΑΕΠ, παρέμεινε στάσιμος σε ετήσια βάση τον Ιανουάριο 2017 (-0,9% τον Δεκέμβριο 2016). Σε όρους μηνιαίας μεταβολής κατέγραψε οριακή αύξηση 0,1% από -1,8% τον προηγούμενο μήνα.
Στις επί μέρους κατηγορίες καταστημάτων οι ετήσιες και οι μηνιαίες μεταβολές τον Ιανουάριο 2017 είχαν ως εξής: μεγάλα καταστήματα τροφίμων (2,4% και 1,0%), πολυκαταστήματα (-8,0% και 0,6%), καύσιμα και λιπαντικά αυτοκινήτων (-4,7% και -4,6%), τρόφιμα, ποτά και καπνός (-11,2% και -1,8%), φαρμακευτικά και καλλυντικά (-2,9% και 0,1%), ένδυση και υπόδηση (3,5% και 2,3%), έπιπλα, ηλεκτρικά είδη και οικιακός εξοπλισμός (-3,1% και -0,5%) και βιβλία, χαρτικά και λοιπά είδη (6,9% και -0,5%).
Βάσει της πορείας του δείκτη εμπιστοσύνης στο λιανικό εμπόριο αναμένουμε στασιμότητα ή συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας στο συγκεκριμένο κλάδο. Στην περίπτωση που επαληθευτεί το προαναφερθέν σενάριο και η παρατήρηση του Μαρτίου 2017 δεν αντισταθμίσει την απώλεια των δύο προηγούμενων μηνών τότε, η μέση ετήσια μεταβολή του δείκτη όγκου στο λιανικό εμπόριο το 1ο τρίμηνο 2017 θα είναι μικρότερη από την αντίστοιχη του 4ου τριμήνου 2016 (1,6%).
4ον κατά τη διάρκεια των δύο πρώτων μηνών του τρέχοντος έτους, οι καταθέσεις (και ρέπος) των κατοίκων εσωτερικού στα νομισματικά και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (ΝΧΙ) στην Ελλάδα εκτός της ΤτΕ σημείωσαν πτώση -€1,8 δις. Πιο αναλυτικά, από τα €132,1 δις τον Δεκέμβριο 2016 διαμορφώθηκαν στα €130,3 δις τον Φεβρουάριο 2017.
Η εν λόγω μεταβολή προήλθε από τις ιδιωτικές επιχειρήσεις (-€0,7 δις) και από τα νοικοκυριά (-€1,6 δις). Οι καταθέσεις της γενικής κυβέρνησης παρουσίασαν αύξηση κατά €0,5 δις. Στην πλευρά του ενεργητικού των ισολογισμών των εγχώριων ΝΧΙ, το σύνολο της χρηματοδότησης κατέγραψε μείωση -€2,3 δις (-€1,2 δις γενική κυβέρνηση, -€0,6 δις ιδιωτικές επιχειρήσεις και -€0,4 δις νοικοκυριά).
5ον σύμφωνα με τη μηνιαία έρευνα εργατικού δυναμικού της ΕΛΣΤΑΤ, το ποσοστό ανεργίας παρέμεινε στάσιμο στο 23,5% τον Ιανουάριο 2017 (οριακά αυξητική τάση από τον Σεπτέμβριο 2016!)
6ον το ισοζύγιο αγαθών και υπηρεσιών κατέγραψε ετήσια μείωση κατά -€227,0 εκατ. τον Ιανουάριο 2017. Πιο αναλυτικά, το ισοζύγιο αγαθών μειώθηκε κατά -€321,8 εκατ. ενώ το αντίστοιχο των υπηρεσιών αυξήθηκε κατά €94,8 εκατ.
Τέλος, θα πρέπει σταδιακά οι αρμόδιοι φορείς να εισηγηθούν μέτρα που θα βελτιώσουν την οικονομική μεγέθυνση που έχει πάρει την κατιούσα προκειμένου σταδιακά να δημιουργηθούν οι συνθήκες για να οδηγηθεί η οικονομία στο κατάλληλο σημείο που θα την οδηγήσει στην ανάπτυξη της και στην έξοδο από την χρηματοπιστωτική κρίση.
