Οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης διατύπωσαν για πρώτη φορά με μεγάλη σαφήνεια τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους, ικανοποιώντας σε μεγάλο ποσοστό το σχετικό αίτημα της ελληνικής πλευράς.
Η εξειδίκευση των μέτρων αυτών έγινε σε τέτοιο βαθμό, ώστε η όλη διατύπωση να έχει πλέον τη μορφή της δέσμευσης των δανειστών για την «δρομολόγηση» των συγκεκριμένων διευκολύνσεων σε ένα χρόνο και δύο μήνες από σήμερα, όταν θα έχει ολοκληρωθεί η εφαρμογή του τρέχοντος προγράμματος δημοσιονομικής και διαρθρωτικής προσαρμογής της ελληνικής οικονομίας.
Η ελάφρυνση του χρέους πάει για το καλοκαίρι του 2018 και βλέπουμε, ενώ δεν διασφαλίστηκε ούτε η ένταξη της χώρας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ.
Η κυβέρνηση έχασε την μπάλα και όχι μόνο αυτό αλλά την «άδειασε» και ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο οποίος αποκάλυψε στους δημοσιογράφους χθες προσερχόμενος στη συνεδρίαση ότι η ίδια συμφωνία είχε επιτευχθεί και στο προηγούμενο Εurogroup, στις 22 Μαΐου, αλλά η ελληνική πλευρά είχε ζητήσει αναβολή μέχρι χθες για «επικοινωνιακούς λόγους». Δηλαδή ήθελε να παίζει το θέατρο της δήθεν σκληρής διαπραγμάτευσης στο εσωτερικό της χώρας.
Υπενθυμίζεται ότι στις 22 Μαΐου η κυβέρνηση μέσω διαρροών είχε μιλήσει για απόρριψη της συμφωνίας εκείνης από τον υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο επειδή δεν κρίθηκε ικανοποιητική.
Η ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης που γίνεται με πολύμηνη καθυστέρηση θα φέρει μέσα στις επόμενες εβδομάδες την επόμενη δόση η οποία θα ανέλθει στα 8,5 δισ. ευρώ, ίσως και λίγο παραπάνω, χρήματα τα οποία θα διατεθούν για αποπληρωμή χρέους, αλλά και μέρους των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου.
Πάντως, το Eurogroup ενέκρινε τη γαλλική πρόταση να συνδεθεί η αποπληρωμή του χρέους με την ανάπτυξη. Οπως διευκρίνισε ο κ. Ντάισελμπλουμ, όταν η ανάπτυξη είναι μεγαλύτερη των προβλέψεων η Ελλάδα θα αποπληρώνει ταχύτερα το χρέος, ενώ όταν είναι μικρότερη θα αποπληρώνει με βραδύτερο ρυθμό. Οι κοινοτικές υπηρεσίες θα προετοιμάσουν τον μηχανισμό ενώ οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν παράλληλα με τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος.
Πού θα πάνε τα χρήματα
Αναφορικά με τη δόση των 8,5 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 7,7 δισ. ευρώ θα δοθούν αρχές Ιουλίου (6,9 αφορούν την αποπληρωμή χρέους και τα υπόλοιπα 0,8 για ληξιπρόθεσμες οφειλές στο εσωτερικό). Αλλα 0,8 δισ. θα εκταμιευθούν για ληξιπρόθεσμες οφειλές μετά το καλοκαίρι, αρκεί και η Ελλάδα να συμβάλει και αυτή με δικά της μέσα στην εκκαθάριση των οφειλών αυτών.
Για το χρέος η χώρα μας πήρε μια ανανεωμένη υπόσχεση ότι το όλο θέμα θα εξεταστεί με τη λήξη του προγράμματος, το καλοκαίρι του 2018 και αν χρειαστεί θα ληφθούν τα μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης. Τα όποια μέτρα ληφθούν θα βασίζονται στην απόφαση του Εurogroup της 25ης Μαΐου 2016, που αναφερόταν σε βραχυπρόθεσμες (υλοποιούνται ήδη), μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες παρεμβάσεις στο χρέος.
Εξειδίκευση παρεμβάσεων
Χθες έγινε μια συζήτηση σε συνέχεια της προηγούμενης του περασμένου μήνα, ενώ εξειδικεύθηκαν και κάποιες μεσοπρόθεσμες παρεμβάσεις όπως η επιμήκυνση της αποπληρωμής των δανείων της δεύτερης διάσωσης κατά 15 έτη και η επιστροφή των κερδών της ΕΚΤ και των κεντρικών τραπεζών από τα ελληνικά ομόλογα που κατέχουν. Αυτά είναι ορισμένα από τα μεσοπρόθεσμα μέτρα, υπάρχουν και άλλα στον σχετικό κατάλογο, όπως η πρόωρη εξαγορά των δανείων του ΔΝΤ από τους Ευρωπαίους ή ακόμη η διασφάλιση των επιτοκίων σε χαμηλά επίπεδα.
Ο κ. Σόιμπλε ξεκαθάρισε χθες ότι τα μέτρα για την ελάφρυνση του χρέους θα συζητηθούν στο τέλος του προγράμματος, το καλοκαίρι του 2018.
Το ΔΝΤ, το οποίο εκπροσωπήθηκε χθες από την επικεφαλής του, Κριστίν Λαγκάρντ, δέχθηκε αυτό που είχε ήδη δεχθεί από τον προηγούμενο μήνα, δηλαδή να παραμείνει στο πρόγραμμα, παρά το γεγονός ότι δεν υπήρξε ελάφρυνση του χρέους. Εδώ υπάρχει μια σημαντική υποχώρηση του διεθνούς οργανισμού προς τους Γερμανούς γιατί τους τελευταίους μήνες έλεγε συνεχώς ότι χωρίς ελάφρυνση του χρέους δεν μπαίνει στο πρόγραμμα. Τελικά μπαίνει χωρίς χρηματοδότηση, μέχρι να ληφθούν τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους, ωστόσο το πιθανότερο σενάριο είναι πως τελικά δεν θα βάλει καθόλου χρήματα, δεδομένου ότι η ελάφρυνση του χρέους θα γίνει με τη λήξη του προγράμματος, εκτός κι αν υπάρξει και τέταρτο μνημόνιο.
Σύμφωνα με την κυρία Λαγκάρντ, χθες δεν επιτεύχθηκε συμφωνία για την ελάφρυνση γιατί οι Ευρωπαίοι δεν ήταν έτοιμοι να δεσμευθούν με αριθμούς, δηλαδή να ποσοτικοποιήσουν τα μεσοπρόθεσμα μέτρα.
Η κ. Λαγκάρντ δήλωσε για το θέμα αυτό ότι η ίδια θα εισηγηθεί στο διοικητικό συμβούλιο τη συμμετοχή στο πρόγραμμα με μια προληπτική πιστωτική γραμμή 2 δισ. δολαρίων, η χρηματοδότηση θα εγκριθεί τώρα, ωστόσο χρήματα το ΔΝΤ θα δώσει μόνον εφόσον προσδιοριστούν τα μέτρα ελάφρυνσης. Αναγνώρισε ότι δεν είναι η ιδανική λύση γιατί η Ελλάδα τήρησε όλες τις δεσμεύσεις της.
Τέλος, το τοπίο παραμένει θολό και σε σχέση με το άλλο μείζον θέμα για τη χώρα που είναι η ένταξη στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ. Ο πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι έχει πει πολλές φορές, την τελευταία φορά στην αρχή του μήνα, στην Ευρωβουλή ότι θέλει ξεκάθαρη απόφαση για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του χρέους. Ωστόσο, η ΕΚΤ είναι ανεξάρτητη, το διοικητικό της συμβούλιο αποφασίζει χωρίς να δίνει λόγο σε κανέναν. Θεωρητικά ο κ. Ντράγκι μπορεί να παρακάμψει το πρόβλημα της βιωσιμότητας και να βασιστεί στην πολιτική δέσμευση των Ευρωπαίων ότι θα καταστήσουν το χρέος βιώσιμο.
Πάντως, το θέμα δεν έκλεισε, το παράθυρο μένει ανοικτό, αλλά το πιθανότερο είναι πως δεν θα πρέπει να αναμένεται απόφαση άμεσα.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι τόσο η Κομισιόν όσο και η Γαλλία προσπάθησαν πολύ τις τελευταίες ημέρες να πετύχουν μια συνολική απόφαση, ωστόσο φάνηκε και χθες ότι το όλο θέμα είχε κριθεί από τον προηγούμενο μήνα, με τους Γερμανούς να καθορίζουν τα όριά τους.
Η καθυστέρηση της ελάφρυνσης του χρέους και της ένταξης της Ελλάδας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης φέρνει πίσω τον στόχο της κυβέρνησης να βγει στις αγορές μέσα στο καλοκαίρι.
